Sinop, Tunceli, Hakkari, Mardin, İğdır, Ağrı, Artvin, Şırnak, Bitlis, Bingöl ve Muş’tan oluşan 11 ildeki 4 milyon kişi daha yakında doğalgaza kavuşacak. Yeni illerdeki lisans dağıtım ihalelerinin ocak ayında tamamlanması beklenirken, bu illerde yarım milyonluk bir abone potansiyeli olduğu tahmin ediliyor. Söz konusu illerdeki kurulum ve tesisat yatırımlarının ise 25 milyar dolarlık sektörde 1 milyar dolar daha iş hacmi yaratması bekleniyor.

Enerjide liberalleşme yönünde atılan adımlar, elektrik piyasasında olduğu gibi doğalgazda da sürüyor. 10 milyon abonenin olduğu doğalgaz piyasasında asıl liberalleşme sektörün gözbebeği olan iGDAŞ’taki özelleştirme ile sağlanacak. 5,3 milyon aboneli İstanbul’un şehir içi dağıtım şirketi ÎGDAŞ’ın özelleştirmesinin seçim sonrasına kaldığını geçen hafta yazmıştık. Fakat seçimler öncesinde bu yönde önemli bir adım atılacak. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın duyurduğu gibi, 9 lisans bölgesinde yer alan 11 ile daha doğalgaz ulaşacak.

Bu illeri Sinop, Tunceli, Hakkari, Mardin, İğdır, Ağrı, Artvin, Şırnak, Bitlis, Bingöl ve Muş oluşturuyor. Bitlis, Bingöl ve Muş aynı lisans bölgesinde bulunurken, diğer iller ayrı ayrı lisans bölgelerinde yer alıyor. Şu anda bu illerde doğalgaz dağıtımı için ihale süreci bekleniyor. Bu ihalelerin seçim öncesinde ve gelecek ocak ayında yapılabileceği tahmin ediliyor. Bu yeni 11 kent ile birlikte sektörde ciddi bir hareketlilik yaşanacak. 25 milyar dolar büyüklüğe ulaşan doğalgaz piyasasına, bu 11 ildeki iç tesisat ve altyapı yatıranlarıyla 1 milyar doları aşkın bir iş hacminin daha katılması bekleniyor.

4 MİLYON NÜFUS

Sinop, Tunceli, Hakkari, Mardin, İğdır, Ağrı, Artvin, Şır-nak, Bitlis, Bingöl ve Muş’un yer aldığı 9 lisans bölgesindeki nüfus 4 milyon civarında. Bugün doğalgaz piyasasında yapılan yatırımlarla dağıtım şebekesinin ulaştığı toplam nüfusun 45 milyonu aştığı düşünülürse, yeni ihalelerle birlikte bu sayı 50 milyonu bulacak.

Yeni ihale açılacak illerdeki potansiyelin nüfus, hane sayısı ve coğrafi değişkenlerle ilintili olduğunu söyleyen Doğalgaz Dağıtıcıları Birliği (GAZBlR) Başkanı ve Aksa Doğalgaz Dağıtım CEO’su Yaşar Arslan, “Yeni ihaleye çıkacak olan bu 9 lisans bölgesinde yaklaşık 4 milyon nüfus bulunuyor. Nüfus ve konut sayısına göre çok kaba bir değerlendirmede, 9 lisans bölgesinde yanm milyon civarında bir abone potansiyelinden söz edebiliriz. Bu da bölgeye bu oranda istihdam, iç tesisat piyasası ve ülke ekonomisine büyük katkı sağlayacak bir yatırım süreci olarak değerlendirilebilir” diyor.

TÜKETİM ARTIYOR

Doğalgazda dağıtıma yönelik yeni yatırımlarla birlikte tüketimde de artış öngörülüyor. Zaten tüketim yıllardır artış sürecinde bulunuyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumünun (EPDK) hazırladığı piyasa raporuna göre, 2004 yılında 22,2 milyar m3 olan ülke genelindeki tüketim geçen yıl 45,2 milyar m3’e ulaştı. EPDK, bu yıl sonu için ise 47,6 milyar m3’lük tahminde bulunuyor.

Son yıllarda yaşanan tüketim artışının aslında doğalgazın yaygınlık haritasına bakıldığında çok doğal bir gelişim olduğu görülüyor. 2003 yılında sadece altı ilde doğalgaz kullanımı var iken, 2012 yılında bu sayı 65’e çıktı. Önümüzde yerel seçimlerin olması sebebiyle belediyeler bazında bir değerlendirme yaptığımızda ise doğalgaz hizmetinden faydalanan toplam belediye sayısının 523’e ulaştığını görüyoruz. Bunun Türkiye’deki toplam belediye sayısına oranı yüzde 54 olarak hesaplanıyor.

“OCAK AYINDA TAMAM”

Doğalgaz Cihazları Sanayicileri ve İşadamları Derneği (DOSİDER) Başkanı Ömer Cihad Vardan, EPDK’nın 11 il ve 5 ilçeyi doğalgaza kavuşturmak için yapılacak ihalelerini Ocak 2014te tamamlayacağını ifade ediyor. Ocak ayında tamamlanması hedeflenen bu ihalelerle birlikte 2014 yılında hem gaz kullanımında hem de bu alandaki cihaz satışlarında artış yaşanmasının kaçınılmaz olduğunu anlatan Vardan, “2013 yılının, en azından bugüne kadar, sektörümüz açısından özellikle 2011 yılından itibaren artan hareketliliğin devam ettiği bir yıl olarak yaşandığını söyleyebiliriz. Bundan sonrası için de gelişmenin bu şekilde devam edeceğini tahmin ediyoruz. Özellikle 2014 yılında hem gaz kullanımında hem de bu alandaki cihaz satışlarında artış yaşandığını hep birlikte görebileceğimizi düşünüyoruz” diye konuşuyor.

YENİ OYUNCULAR DEVREDE

Öte yandan doğalgazda tedarik sürecinin liberalleşmesi adına atılan adımlara bakıldığında yeni tedarikçilerin de sürece dahil edildiğini anlatan İGDAŞ Genel Müdürü Bilal Aslan, bir dönem piyasanın tek hakimi olan BOTAŞ’m yanında artık başka oyuncuların da ithalatçı olarak yer aldığını söylüyor. 4646 Sayılı Yasa’ya göre dağıtım işinden devletin çıkmasının planladığını ileten Aslan, bu sürecin bir devamı olarak ÎGDAŞ’ta özelleştirmenin de gündeme alındığını belirtiyor.

İGDAŞ’a herkesin talip olduğunu ve kunımsal yapısı, yönetim prensipleri, finansal yapısı gereği şirketin kılçıksız bir balık olduğunu dile getiren Aslan, bu özelleştirmeyle birlikte liberalleşme adına da sürecin büyük ölçüde tamamlanacağını aktarıyor.

ŞİRKETLER TEK LOGODA BİRLEŞ İYOR

Doğalgaz sektörünün 25 milyar dolarlık büyüklüğü ile Avrupa pazarında 6’ncı pazar konumunda olduğunu belirten DOSİDER Başkanı Ömer Cihad Vardan, yeni illerle birlikte cihaz ve tesisat alanında yaşanacak hareketlilik öncesinde yeni bir sistem üzerinde çalıştıklarını aktarıyor. Dernek olarak güvenlik adına gerekli şartları yerine getiren şirketleri tek bir logoda buluşturmak istediklerini kaydeden Vardan, DOSİDER kontrolünde verilecek logolara sahip firmaların güvenli tesisatçı anlamına geleceğini sözlerine ekliyor. Böylece sertifikasız ürüne geçit verilmeyeceğini söyleyen Vardan, bu uygulamanın önümüzdeki yıl yaygınlaşacağını dile getiriyor.

Sibel Atik