2016’da melek yatırımcıları neler bekliyor?

Yeni yılı müjdeli bir haberle karşılayacağız. Melek yatırımcıların en önemli derdi olan çıkış (exit) stratejileri konusunda yol gösterici çok önemli bir adım atıyoruz…

DAHA önceki yazılarımı okuyanlar hatırlayacaklardır. Türkiye’deki melek yatırımcılık sistemini önümüzdeki yıllarda bekleyen en önemli tehlikenin ‘exit’, yani çıkış aşamasındaki tıkanma olacağını yazmıştım. Çeşitli platformlarda da dile getirdiğim bu sorunu kısaca özetlemek gerekirse…

Türkiye’de melek yatırımcılar son üç yıl içinde, özellikle konuyla ilgili kanun ve yönetmelikler devreye girdikten sonra, melek yatırım ağlarının üyeleri olarak girişimcilere ve startup’lara toplu yatırımlar gerçekleştirmeye başladılar. Ancak, melek yatırımcıların girişimcilere aynı motivasyonla yatırım yapmaya devam edebilmeleri için, beş ile yedi yıllık zaman dilimlerinde söz konusu yatırımlarını en azından makul bir çarpanla geri alabilmeleri gerekiyor ki yatırım yapmaya devam edebilsinler. Eğer bu noktada bir sıkıntı yaşanırsa, Türkiye’de melek yatırımcılık sistemi önümüzdeki yıllarda önemli bir sorunla karşı karşıya kalabilir.

İşte, yumurta kapıya gelmeden gerekli ön tedbirlerin alınması, yıllar içinde ülkemizin bu konudaki kazanımlarım daha da devam ettirebilmesi açısından çok önemli.

ÇIKIŞ DENEYİMİ EKSİKLİĞİ

Böyle bir exit sorunu neden yaşanabilir? Cevabı çok basit. Türkiye’de şu anda 350 civarında Hazine Müsteşarlığınca akredite edilmiş melek yatırımcı var. Ancak bu melek yatırımcıların hemen hemen tamamının global exit pazarlarında exit edebilmeleri için, bu işi daha önce başarıyla gerçekleştirmiş global melek yatırımcıların know-how, mentorluk ve networking’ine ihtiyaçları var. Kısacası exit işini öğrenmeleri gerekiyor. Exit aşamasında bilgi ve çevre eksikliği, beraberinde melek yatırımcılık sisteminin tıkanması sorununu da getireceği çok açık.

İstediğimiz kadar iyi kanun ve yönetmeliğe sahip olalım. İstediğimiz kadar mükemmel bir akreditasyon sistemimiz olsun. İstediğimiz kadar yatırım yapmaya istekli melek yatırımcımız pazarda olsun. Sonuçta iş dönüp dolaşıp şu sorunun cevabını aramaya gelecektir: Yaptığım yatırımın geri dönüşü nasıl oldu?

Maalesef şunu itiraf etmemiz gerekiyor: Millet olarak ‘topraktan’ girmeye meraklı olduğumuz için, herkes ilk yatırıcı olmaya çok istekli. Yani, girişimciye ilk yatırım yapan kendisi olmaz ise, ikinci veya üçüncü kez finansman arayışlarında, yatırımcılarımız gerekli ilgiyi göstermiyorlar. Dolayısıyla, bütün finansal yük, ilk yatırımı yapan melek yatırımcıların omuzlarına biniyor. Halbuki, dünyadaki sistem böyle işlemiyor. Global pazarlarda ikinci veya üçüncü raunt finansman bulmak, ilk finansmanı bulmaktan çok daha kolay. Çünkü yatırımcılar, ilk finansman bulunduğuna göre ortada sağlam bir proje var gözüyle konuya yaklaştıkları için, çok daha kolay yatırım kararı alabiliyorlar. Bizde ise, fırsat kaçırdıkları gözüyle yaklaşıp bir başa melek yatırımcının yatırım yaptığı girişimciye yatırım yapmakta o kadar iştahlı değiller. Global pazarlardaki melek yatırımcılar işin geleceğine odaklanıyorlar, bizdekiler ise geçmişine. Çünkü gelecekte ortaya çok büyük varlık koyamayacaklarının farkındalar.

ORTAK BİR ÇALIŞMA BAŞLADI

Son üç yıldır yoğun olarak melek yatırımlar gerçekleştiğine göre, demek ki 2020 yılı civarında exit beklentileri ve yatırımların geri dönüşlerinin realizasyonunun gerçekleşmesi gerekiyor. Bu da şu demek: Bu soruna en geç 2016 yılında odaklanmamız gerekiyor ki, gerekli düzenlemeleri sağlam bir şekilde yapabilmek için gerekli zaman dilimi önümüzde olsun.

Bu yüzden, global pazarlarda başarılı exit etmiş yabancı melek yatırımcıların, Türkiye’de akredite melek yatırımcılarla beraber yatırım yapmaları gerekiyor ki, önümüzdeki iki veya üç yıllık süreç içinde, bizim melek yatırımcılar da exit aşamasını öğrenmiş olsunlar.

Şimdi size 2016 yılının üzerinde en çok konuşulacak konusunu bildirmek istiyorum:

Önümüzdeki yıl global melek yatırımcıların Türkiye’de bizim akredite melek yatırımcılarla beraber yatırım yapmalarını cazip hale getirecek ortak bir çalışmayı başlatmış bulunuyoruz. TBAA-Türkiye Melek Yatırımcılar Derneği, EBAN-Avrupa Melek Yatırım Ticaret Örgütü, Borsa İstanbul Özel Pazar ve Hazine Müsteşarlığınca ileride doğabilecek bu soruna, dünyada örnek teşkil edebilecek bir çözüm modelinin çalışmalarına başladık. Muhtemelen 22 Şubat 2016 tarihinde bu modelin ana hatlarını anons etmiş oluruz.

Şimdiden hepinize iyi yıllar diliyorum.

Baybars Altuntaş / Para