4.5 G Teknolojisinden Çıkacak İş Fikirleri

MOBİL TİCARET ARTACAK

4,5G’nin kullanımı artırması beklenen alanlarından biri de mobil ticaret. Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETÍD) Başkanı Hakan Orhun, halihazırda e-ticaret cirosunun yüzde 19’unun mobil cihazlardan geldiğini ifade ediyor. Orhun, “Herhangi bir siteye erişim hızının 1 saniye artması, site cirosun yüzde 5’ler civarında bir katkı yapar. Dolayısıyla yeni teknolojinin e-ticarete yansıması çok olumlu olacak. Hızın artması, bağlantı ücretlerinin azalması e-ticaret kullanıcı sayısını ve bu kullanıcıların yaptığı e-ticaret alışveriş frekansını da artıracağından e-ticaret için 4,5G çok önemli bir katalizör olacak” diyor.

E-ticaretin hacminin artmasının lojistikten tedarike, çağrı merkezinden yazılıma, online pazarlamadan donanıma tüm ekosistemde yeni iş fırsatları doğuracağını söyleyen Hakan Orhun’a göre, e-ticaret daha da çekici hale gelecek ve çok daha fazla kişiye iş olanakları sağlayacak.

“Geçtiğimiz dönemde web sitemizi yeniledik. Mobil uygulamamızı ise devamlı güncelliyoruz” diyen Yemeksepeti COO’su Nedim Nahmi-as, 2010 yılından beri mobil yatırımlarını devam ettirdiklerini ve bu çalışmaların aldıkları siparişlerin yüzde 50’sinden fazlasının mobilden gelmesini sağladığına dikkat çekiyor. Nah-mias, “4,5G teknolojisine geçişle birlikte bu alana çokça eğilmeyi sürdüreceğiz ve bu oranın daha da artığını göreceğiz” diyor.

YAZILIMA YÜZDE 15 DESTEK

Artacak uygulamalarla birlikte en fazla hareketlilik görülecek sektörlerden biri de yazılım olacak. Yazılım Sanayicileri Derneği (YASAD) Başkanı Doğan Güneş, şu anda 6,8 milyar dolar olan yazılım sektörüne 4,5G’nin yüzde 15’lere yakın büyüme desteği olacağını düşünüyor. Güneş, bu konuda şu değerlendirmeyi yapıyor: “4,5G’nin yazılımda mobil kısmına mobil finans ve akılı şehirler gibi konularda önemli bir pazar açacağını öngörüyoruz. Yerli yazılım sektörünün özellikle operatörlerle oluşturacağı ekosistemde yeni ürünler ortaya çıkacak. Platform ve altyapı iyileşmesi kurumlar tarafında da mobilin kullanılmasını sağlayacak. Böylece KOBİ pazarının yazılım sektörü için önü açılacak. KOBt’ler saha satış operasyonlarını, CRM’lerini, mobilden yapabilecek.”

Doğan Güneş, ayrıca yazılım sektörüne yeni oyuncuların gelebileceğini söylüyor ve start up seviyesinde olan ya da yeni girişim olan şirketlerin de büyümesini bekliyor.

REKABET NASIL DEĞİŞECEK?

4,5G teknolojisinin etrafında oluşan ekosistem böyleyken operatörler aldıkları frekanslarla kapsama alanlarını daha da genişletecek, kullanımın yoğun olduğu şehirlerdeki veri ihtiyacını daha iyi karşılayabilecek ve kırsal alandaki ulaşılabilirliğini de daha da artıracak. Tüm bunlar pazarda yeni bir rekabet alanı doğuracak.

îlk rekabet ihaledeki frekanslar tarafmdaydı. ihalede hem önemli yüksek bant genişliğindeki frekanslar hem de frekans çoğunluğu Turkcell’in oldu. Bu frekanslar ile Turkcell fonksiyonel hizmetini daha çok müşteriye ulaştırabilecek. Turkcell’in ardından ikinci sırayı Avea aldı ve toplam kazanılan bant genişliğinde yüzde 30,2 paya ulaştı. Avea, özellikle 900 Mhz’de en yüksek bant genişliğindeki frekansı ve şu anda hizmet verdiği 1800 Mhz’de de ikinci en yüksek bant genişliğindeki frekansları aldı. Böylece pazar payı savaşında Vo-dafone’un önüne geçmek istediği sinyalini vermiş oldu. Vodafone ise toplam kazanılan bant genişliğinde yüzde 22,7’lik pay aldı.

Yatınm Finansman Araştırma Müdür Yardımcısı Mehmet Akif Daşıran, “Avea’nın almış olduğu bant genişlikleri ve toplam payı göz önünde bulundurulduğunda, daha iyi koşullarında ve fonksiyonellikte hizmet sunabileceği beklentimizle, orta vadede müşteri kazanımının güçlenmesini bekliyoruz” diyor. Daşıran’a göre, bu durumun da şirketin yüksek operasyonel kaldıraç ihtiyacına bir anlamda pozitif katkı yapacağı düşünülebilir.

POZİSYON NASIL DEĞİŞTİ?

Şeker Yatırım telekom analisti Kıvanç Uysal, ihale sonucunun Turk-cell’in pozisyonunu koruduğu, Avea’nın ise güçlendirdiği bir senaryoyu işaret ettiğini düşünüyor. Uysal, “Pazardaki rekabetin süreceği ve tüketicilerin hizmet fonksiyonelliği ile ulaşılabilirliği arasında seçim yapmaya devam edecekleri, orta vadede rekabetin yoğun olduğu bir senaryo öngörüyoruz” diyor.

Pazarda üçüncü sıradaki oyuncu Avea’nın ihalede çizdiği görünümün çok daha rekabetçi olduğunu söyleyen Mehmet Akif Daşıran da, “Avea, önemli frekanslarda ikinci en yüksek bant genişliğindeki frekanslan aldı ve aynı zamanda toplam alman frekans açısından da ihaleyi Vodafone’un önünde kapattı. Böylece Avea hamleleriyle pazarda ikinciliğe oynadığını belli etti. Bu açıdan bakıldığında Vodafone, pazarda en çok rekabet baskısı altında kalacak oyuncu olarak gözüküyor” diyor.

Türk Telekom ve Turkcell arasında ihale öncesinde frekans sahipliğinde büyük bir fark olduğuna dikkat çeken Burgan Yatırım telekom analisti Murat îğnebekçili, “Bu ihalenin en önemli sonucu Avea’nın diğer operatörlere olan dezavantajının giderilmesi olacak. Asgari seviyede hizmeti verme konusunda şirketler birbirine çok yaklaşacak ve bu Avea için göreceli bir avantaj anlamına geliyor” diyor. Turkcell’in en geniş frekans aralığını aldığını söyleyen Ignebek-çili, bunun da en hızlı servisi vermesi için ona avantaj sağlayacağını ifade ediyor.

NAKİT PARA ÇIKIŞI OLACAK

4,5G teknolojisi daha çok veri kullanımını sağlayabilecek ve operatörlerin her anlamda ellerini rahatlatabilecek ama şirketlerden büyük para çıkışının da yaşanmasına neden olacak. Fiber altyapı yatırımları çok daha fazla yapılacak ve bunun yanında baz istasyon yatırımları da devam edecek. Şirketler, yoğun nakit harcayacağı iki yıllık bir döneme girdi. Finansman ihtiyacı şirketler için yüksek derecede olacak.

Turkcell, ihalede satın aldığı toplam 172,4 Mhz frekans için 1,62 milyar Euro ödeyecek. Toplamda 110,2 Mhz frekans satın alan Türk Tele-kom’un yüzde 100 iştiraki Avea ise 954,7 milyon Euro ödeme yapacak. İhale peşin fiyatlar üzerinden gerçekleşirken, şirketler ödemelerini altışar aylık dönemler halinde dört eşit taksitte yapabilecek. Bununla birlikte yüzde 18’lik KDV peşin olarak ödenecek.

Ana şirketten borçlanarak ödeme yapmasının vade konusunda Vodafone Türkiye’nin elini rahatlatabileceği tahmin ediliyor. Ancak ana şirkete de borç nedeniyle piyasadakine paralel bir faiz ödemek zorunda olduğu ifade ediliyor.

GELİRLER ARTACAK

Halka açık olan Türk Telekom ve Turkcell için analistler bu nakdin ödenmesi ve pazardaki rekabet boyutunu analiz etti. Şeker Yatırım telekom analisti Kıvanç Uysal, 4,5G teknolojisinin şirketlere orta ve uzun vadede, şu an 3G kapasitesi nedeniyle kullanımı düşük olan daha birçok hizmeti bir araya getirip sunabilme olanağını yaratacağını düşünüyor. Bunun yanında, yeni ve yüksek marjlı hizmetlerin sunumunun da gündeme gelebileceğini söyleyen Uysal, “Ülkemizdeki akıllı telefonların yaklaşık yüzde 10’unun 4G hizmetine uyumlu olduğu düşünüldüğünde, tarifelerle birlikte satılsın ya da satılmasın 4G’nin akıllı telefon satışlarını büyük ölçüde etkileyeceğini düşünerek, telekom operatörlerinin dikkate değer gelir kalemlerinden biri olmasını bekliyorum” diyor.

Mehmet Akif Daşıran, “Hem Turkcell hem de Türk Telekom’dan (Avea) orta vadede yüksek miktarda nakit çıkışı olacak. İhalede ortaya çıkan lisans ücretlerine ek olarak altyapı ve makine yatırımları da olacak.

Büyük ihtimalle dış finansman yoluyla olacağını tahmin ediyoruz” diye konuşuyor.

YAKINSAMA ÖNE ÇIKACAK

Turkcell’in ihale öncesinde finansman şirketi kurma kararı da ihalenin finansmanına bağlanıyor. Yeni kurulacak şirket, tüketicilere sözleşme yoluyla satılan cep telefonlarının finansmanını sağlayacak. Bu sayede TurkcelPin solo bilançosunda işletme sermayesi azalacak ve 4,5G yatırımlarının finansmanı için daha ucuza daha yüksek borçlanma sağlayabilecek.

Genel olarak 4,5G ilave maliyet getirse de tüketicilerin internet kullanımı daha da artacağı için yükselen cirolar ile uzun vadede yatırımların karşılığı alınabilir. Burada telekom sektöründe yakınsama trendi ön plana çıkıyor. 4,5G’yi evdeki internet ile birleştirebilen, yani aboneye hem mobil hem de evdeki genişbant yanında TV ve sabit telefon sağlayan operatörler avantajlı olacak.

3,7 milyar kişi LTE teknolojisi kullanacak

Ericsson Mobilite Raporu’na göre, mobil data trafiğinin 2020 yılına kadar dünya genelinde 9 kat artması öngörülüyor. 2020 yılında dünya nüfusunun yüzde 70’inin LTE kapsama alanında olacağı ve 3,7 milyar kişinin LTE kullanacağı belirtiliyor. Rapora göre, Türkiye’de akıllı telefon kullanıcılarının yüzde 65’i, kapsama ve kesintisiz iletişim konularına son derece duyarlı. BG kullanıcılarının yüzde 40’ı sınırsız data planı istiyor ve yüzde 4l’i daha iyi bir kapsama ve servis kalitesi olması halinde mobil veri kullanım miktarını artırabileceğini iletiyor. Ericsson Türkiye Genel Müdürü Ziya Erdem, “Kullanıcılar artık sınırsız internet paketleri kutlanmak istiyor. Kapsama ve kalite konularında ise eskiye kıyasla çok daha hassaslar. Önümüzdeki dönemde 4,5G’nin Türkiye’de hizmete sunulmasıyla kullanıcılardan ciddi bir talep oluşacağını ve ileri teknoloji kullanımında diğer ülkelerdeki penetrasyon seviyelerine hızla ulaşacağımızı öngörüyoruz” diyor.

4,5G ile geleni 6 fırsat

• Yeni iş alanları açarak istihdam yaratılacak.
• Video görüşmelerle iş seyahatleri azalacak.
• Ofiste yüksek maliyet ve elektrik tüketimine sebep olan sunucuları sanallaştırılacak.
• Mobil çalışanlar yaratarak LLoJ daha verimli organizasyonlar oluşturulacak.
• Veri depolama, bulut ve yedekleme önem kazanacak.
• Online eğitim artacak ve çeşitlenecek.
• Mobil görüntülerle TV dünyası değişecek.
• Mobil veri ve video içerik artacak.
• Enerji sektöründe akıllı sistemler devreye girecek.
• Mobil finans ve ödemelerde yeni uygulamalar gelecek.
• Mobil pazarlama içerikleri zenginleşecek.
• Makineler arası iletişim ve nesnelerin interneti hayatımıza girecek.
• Mobil ticaret daha fazla büyüyecek.
• Mobil oyunlar farklılaşacak ve artacak.
• Lojistik ve güvenlik tarafında fırsatlar çıkacak.
• Akıllı ev sistemleri bütün binaları kapsayacak.