4G ekosistemi yeni fırsatlar yaratacak

Yılın ilk yarısında gerçekleşeceği duyurulan 4G ihalesi ile birlikte sektörde hazırlıklar hız kazandı. Hem GSM şirketleri hem de tedarikçiler çalışmalarını artırırken, 4G’nin oluşturacağı ekosistenıle önümüzdeki dönemde birçok sektör için yeni fırsatlar doğacak. İşletmeci başma 10 milyar dolar maliyet öngörülürken, sektör bazmda 15-30 milyar dolarlık harcama kaleminin ortaya çıkacağı hesaplanıyor.

İnternete olan ulaşım ve kullanıcı sayısı giderek arttıkça, hız da bir o kadar önem kazanıyor. Şimdilik 3G teknolojisiyle internete bağlanan Türkiye’de, akıllı telefon ve tabletlerdeki mobil internet hızını yaklaşık 10 kat artıracak 4G’ye (LTE) geçiş hazırlığı var.

Şu anda dünyada 5G’ye hazırlıklar başlamış olsa ve ayrıca Türkiye’de 4G’nin geciktiği konuşulsa da sektörde bu yenilik heyecan yaratıyor. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfü Elvan’ın 4G ihalesinin ilk yarıyılda yapılacağını açıklamasının ardından GSM operatörleri de çalışmalarını hızlandırdı. GSM operatörlerinin yanı sıra onlara altyapı sağlayan tedarik şirketleri de aynı şekilde harekete geçti. Biz de 4G teknolojisinin ekosiste-me getireceği yenilikler ve şirketlerin yatırımlarım araştırdık.

4G teknolojisi erişim, iletim, anahtarlama ve uygulama katmanlarından oluşan, oldukça büyük yatırımlar gerektiren bir teknoloji. Bu değişimin maliyetinin, başlangıçta işletmeci başına 8-10 milyar dolar seviyesinde olacağı tahmin ediliyor. Toplamda ise bu rakamın 15-30 milyar dolar arasında olacağı öngörülüyor. Daha önce yapılan 3G ihalesinde Hazine’ye tek kalemde 2 milyar dolar kaynak sağlanmıştı.

3 MİLYAR KİŞİ ONLİNE

We Are Social ajansının 2015 internet, mobil ve sosyal medya araştırmasına göre artık 3 milyar kişi online ve son 12 ayda 185 milyon yeni kullanıcıyla birlikte şimdi dünyanın yarısı mobil telefon kullanıyor. Global web trafiğinde mobilin payı ise yüzde 39’a çıktı. Mobil bağlantı üyeliklerinin toplam sayışı ise 7,09 milyara ulaşarak dünya nüfusunu geçti. Mobil internetin artışına bağlı olarak 4G’ye geçen ülkeler ve abone sayıları da giderek yükseliyor.

Dünya GSM Birliği verilerine göre, 124 ülkede 360 mobil operatör 4G/LTE hizmeti sunuyor. Türkiye ise 4G’ye geçiş bu yıl tamamlanabilirse 125’inci ülke olacak. 2014 yılında 4G’ye 96 mobil operatör geçerken, 2014 yılı üçüncü çeyrekte dünyada 373 milyon olan 4G abone sayısının 2018’de 1,4 milyara ulaşması bekleniyor.

“BANT EŞİT DAĞITILMALI”

3G’nin lansmanından bu yana Türkiye’de mobil trafik 200 kat arttı. Daha fazla artışın 4G ile birlikte olması bekleniyor. Türkiye de dünyanın hızına yetişmek için hazırlıklarını hızlandırdı. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) çalışma planında bu yılın ilk yarısında 4G için yetkilendirme çalışmalarını tamamlayacak ve kullanıcılara sunmayı başlayacak. BTK Başkanı Tayfun Acarer, elektronik haberleşme hizmetleri sunumunda altyapıya dayalı rekabeti destekleyeceklerini özellikle belirtirken, 4G’nin planlamasında 2G ve 3G’deki ağır koşullann göz önüne alınarak operatörlere daha fazla yük getirmeyecek bir modelin hazırlanacağını söylemişti. Burada operatörlerin ortak söylemi ise 4G için ihtiyaç duyulan bantların eşit olarak paylaştırılması gerektiği.

Ortak altyapı ya da tesis paylaşımının gerçekleşmesi gerektiği de sektör yetkilileri tarafından belirtiliyor. Ancak bunun için yatırım hürriyetini, serbest rekabeti ve hizmet çeşitliliğini engellemeyecek dengeli bir modele ihtiyaç var. Yetkililere göre, örneğin birden çok işletmecinin varlığının ticari olarak fizibl olmadığı yerlerde tek veya ortak altyapı, bunun dışındaki yerlerde ise her işletmecinin kendi altyapısı gibi bir model hayata geçirilebilir.

YATIRIMLAR FİBERE

4G’nin hazır hale gelmesi için, baz istasyonlarını şebekeye bağlayan fiber altyapısının oluşması gerekiyor. Önceden fiber yatırımlarına başlayan GSM operatörleri, şimdi buradaki çalışmalarını hızlandırıyor. Türk Telekom Grubu olarak 2005 yılından bugüne kadar gerçekleştirilen konsolide yatırım miktarının 15 milyar TL’yi geçtiğine ve bu yatırımların büyük kısmını da altyapı yatırımlarının oluşturduğuna dikkat çeken Türk Telekom Teknoloji Genel Müdür Yardımcısı Coşkun Şahin, “Türk Telekom Grubunun fiber altyapısı 2014 üçüncü çeyrek sonu itibarıyla 187 bin km’ye ulaştı. Fiber altyapı üzerinden hipernet aboneleri de dahil olmak üzere yüksek hız alan abone sayısı 1 milyonu geçti. Bu vizyonla, konsolide yatırımlarımıza devam edeceğiz” diyor.

Bugüne kadar yaptığı 25 milyar TL’den fazla yatırım ile Türkiye’ye mobil altyapısı kurduklarını ifade eden Turkcell Teknoloji Grubundan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı İlker Kuruöz, “4G için oldukça kritik bir öneme sahip olan fiber altyapı tarafındaki çalışmalarımız Turkcell Superonline ile yıllardır devam ediyor. Yaygınlığı artırmak için çalışmalarımız da devam edecek” diyor.

Vodafone Türkiye icra Kurulu Başkan Yardımcısı Haşan Süel de, “4G teknolojisi açısından büyük öneme sahip fiber altyapı için yatırımlarımızı artırdık ve Türkiye Elektrik iletim ile yaptığımız anlaşma ile fiber ağımızı 2,5 katına çıkardık. 300 milyon TL yatırım bedeline sahip olan ve iki yıla yayılacak fiber optik hat yatırımına imza attık” diye konuşuyor.

YERLİ 4G ÜRÜNÜ GELİŞTİRDİ

GSM operatörleri kadar tedarikçiler tarafında da hareketli bir dönem yaşanıyor. Örneğin Netaş şu anda yüzde 100 yerli olarak tasarlanan 4G baz istasyonunun ilk prototipini üretti.

Netaş CEO’su Müjdat Altay, “Altı yıl önce başlayan çalışmalara öz kaynaklarımızdan 5 milyon dolar civarında yatırım yaptık. 4G baz istasyonu ürünümüzü 2015’te tamamlayacağız. 4G ihaleleri sürecinde de ürünümüz yüksek şansa sahip” diyor. LTE ve yüksek genişbant kapasite ihtiyacına en iyi cevap verenin SmallCells teknolojileri olduğunu söyleyen Alcatel Lucent Türkiye, Azerbaycan ve Ortadoğu Iş Geliştirme Müdürü Banş Özkök, “Smallcells alanında Türkiye’de birkaç operatörle canlı testleri bitirmiş durumdayız ve 2015 yılında kurulumlara başlayacağız. LTE frekansları tahsis edildiğinde ise LTE Smallcells ile bu büyüme devam edecek” diyor.

Huawei de kullanıcı deneyimini iyileştirmeye odaklanarak ve LTE-A, VoLTE, eMBMS, M2M çözümü, lisansız LTE çözümü gibi kilit teknolojileri sunuyor. Ayrıca LTE platformuna dayanan hizmetler sunarak sınırsız çözüm sağlamayı taahhüt ediyor.

4G İLE NELER YAPILACAK?

■ 4G’de internete video yüklemek veya büyük dosya eklenmiş e-postalar göndermek 3G’ye nazaran 10 kata kadar daha hızlı olacak.

■ 3G teknolojisiyle bir saat 15 dakikada indirilebilen bir Blu-ray film dosyası, 4G teknolojisinin sunduğu 300.1 Mbps maksimum hız sayesinde sadece 11 dakikada indirilebilecek.

■ HSDPA 3G teknolojisi üzerinden 27 saniyede indirilebilen 50 megabaytlık bir müzik albümü, 4G teknolojisiyle yaklaşık 2 saniyede tamamen indirilebilecek.

■ Internet üzerinden oynanan bilgisayar ve konsol oyunlarında gecikme ve duraksamalar yaşanmayacak.

■ 4G, video ve içerik yayınının 4G mobil ağlar üzerinden yapılmasını sağlayan ‘evrimleşmiş Çokluortam Yayın ve Çoklugönderim Servisleri’ (eMBMS) gibi yeni ve daha kaliteli mobil hizmetlerin geliştirilmesini de mümkün kılacak.

“FARKLI SEKTÖRLERDE DEĞİŞİM ÖNGÖRÜYORUZ”

“LTE teknolojisi sayesinde daha yüksek veri hızları, daha düşük gecikme süreleri sunabilecek duruma geleceğiz. Bu sayede bulut servislerinden mobil cihazlar üzerinden video izleme deneyimine, akıllı ev ve şehir altyapılarından mobil ofislere, yüksek boyutlu dosyaların paylaşılmasından mobil sağlık ve mobil eğitim servislerine kadar çok farklı sektörlerde büyük değişimler yaşanacak. 4G ile uzun yıllardır sinyallerini gördüğümüz akıllı ev ve akıllı şehir konseptlerinde kullanılan cihazların da hızla yaygınlaşacağını tahmin ediyoruz. Önümüzdeki dönemde bu servislerle birlikte giyilebilir teknolojilerin de yaygınlaşması ile yüksek hızlı mobil internete olan talep ve data kullanımı da artacak.”

“ONLİNE TİCARETTE YENİ KAPI AÇILACAK”

“Mobil iletişim teknolojileri, sadece bireysel haberleşme ihtiyaçlarımızı karşılamakta kalmıyor; sağlıktan tarıma, finanstan eğitime, yenilikçi hizmetler sunarak, yatay kestiği sektörlerde sağladığı verimlilik artışıyla ekonomik büyümenin de lokomotifi oluyor. Online ticarette de birçok yeni kapı açılacak, online işlem ve faaliyetler gerçek zamanlı yapılabilecek. 4G ayrıca, yüksek performanslı bulut platformlarına erişim, ses ve görüntü akışı gibi hizmetlerde kullanıcı deneyimini önemli ölçüde artırırken, sağlık, güvenlik ve eğitim uygulamalar sunulmasına olanak tanıyacak. 4G, özellikle makinelerarası iletişim (M2M) alanında önemli büyüme sağlayacak!’

“M2M’DE YENİ FIRSATLAR VAR”

“LTE teknolojisinin profesyonel yaşama verimlilik katacağına inantyoruz. LTE ile birlikte mobil yöntemlerle giderileceği için kaynakların etkin kullanımı sağlanırken; zamandan ve iş gücünden de önemli ölçüde tasarruf edilmiş olacak. LTE teknolojisi, M2M ekosistemleri için enerji sektöründe ‘akıllı sayaç ve akıllı şebeke’ perakendede ‘otomatlar ve POS cihazları’gibi çözümlerin yanı sıra otomasyon inşası, sağlık, nakliye sektörleri ve endüstriyel işlemlerde de yeni fırsatlar yaratıyor. Bunun yanı sıra evlerdeki elektronik eşyaların ısıtma/soğutma sistemlerinin uzaktan yönetimi ve güvenlik sistemlerinden sağlık sektöründeki uygulamalara kadar pek çok yeni iş olanağı doğuruyor!’