850 bin taşeron işçiye kadro yolu
Kamu kumrularındaki 450 hin, belediyeler ve il özel idarelerindeki 400 hin taşeron, işçi olarak kadroya alınacak. 4C kapsamındaki 25 bin kişi sözleşmeli memur olacak. Mevsimlik işçilerin çalışma süresi 9 ay 29 güne çıkarılabilecek.
KAMUDA çalışan 900 bin kişiyi ilgilendiren taşeron düzenlemesinin ayrıntıları netleşti. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı’nın birlikte hazırladığı düzenleme ile kamuda çalışan 850 bin taşeron işçiye kadro yolu açılacak. Merkezi yönetim kapsamında genel bütçe ile düzenlenen kamu kurum ve kuruluşlarındaki 450 bin taşeron işçi çalıştıkları kurumda kadrolu işçi olarak istihdam edilecek. Mahalli idareler ve il özel idarelerde çalışan 400 bin taşeron Belediye iktisadi Teşebbüslerinde (BİT) ve il özel idarelerinin kuracağı iktisadi teşekküllerde daimi işçi olarak kadroya alınacak. Böylece taşeron firmalar aradan çıkartılacak. 4C kapsamındaki 25 bin kişi ise sözleşmeli memur olarak bilinen 4B kadrosuna geçirilecek. 23 bin mevsimlik geçici işçinin çalışma süreleri 9 ay 29 güne uzatılabilecek. Kadroya geçişlerde yaş ve eğitime bakılmayacak, asıl-yardımcı iş ayrımına gidilmeyecek. Geçişler mevcut maaşlarla yapılacak, çalışanların kıdem ve izin hakkı korunacak. Taşerona kadro hakkından askerde veya doğum izninde bulunanlar ile raporlu olanlar da yararlanacak. Kadroya geçişte çalışanların, kıdem ve izin hakları korunacak.
ÜÇ AYDATAMAM
Kamuoyunda taşeron olarak bilinen kamudaki alt işveren işçileriyle ilgili çalışmada son aşamaya gelindi. Tasarının yapılacak son rötuşların ardından önümüzdeki günlerde TBMM’ye sevk edilmesi bekleniyor. Taşeron düzenlemesinin, 2018 Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nm ardından yasalaşması hedefleniyor ve ardından ise üç ay içerisinde kadroya geçişlerin tamamlanması planlanıyor. Taşeron düzenlemesine ilişkin ilk müjdeyi AK Parti Grup toplantısında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan verdi. Düzenlemenin 900 bin çalışanı ilgilendirdiğini açıklayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, kamuoyunda uzun zamandır tartışılan bu meseleyi kökten çözdüklerini vurguladı. Erdoğan, “Aradaki komisyonlar ve taşeronlar tamamen ortadan kalkıyor” dedi.
DÖRT KADEMELİ DÜZENLEME
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu’nun yaptığı açıklamalara göre, taşeron düzenlemesi dört aşamalı olarak hazırlandı. İlk aşama bakanlıklar, genel müdürlükler, denetleyici-düzenleyici kurum ve kuruluşlar gibi genel bütçeyle düzenlenen kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan taşeron işçilere yönelik olacak. Uzun süren çalışmalar sonucunda toplam 900 bin kişiyi ilgilendiren önemli bir karar alındığını söyleyen Bakan Sarıeroğlu, merkezi bütçe ile düzenlenen tüm kamu kurum ve kuruluşlarındaki 450 bin taşeronun kamuda 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu içerisinde düzenlenen, halihazırda var olan 4D statüsünde kadrolu işçi olarak çalıştırılacağını açıkladı. Bakan Sarıeroğlu’nun ifadesiyle 450 bin çalışanın tamamı “amasız, fakatsız, şartsız olarak” 4D statüsüyle direkt kadroya geçirilecek.
Taşeron düzenlemesinde ikinci aşamayı mahalli idareler ve il özel idarelerindeki 400 bin taşeron çalışanın istihdamı oluşturdu. Yeni düzenleme ile taşeron firmalar aradan kaldırılacak, il özel idarelerinde de iktisadi teşekküller kurulacak. Bunlar imtiyazlı şirketler şeklinde olacak. İl özel idaresinde çalışan taşeron işçiler bu şirketlerde, belediyelerde çalışan taşeron işçiler ise BÎT’lerde işçi olarak istihdam edilecek. Kamuda ve belediyelerde personel alımına dayalı ihaleler devreden çıkarılacak.
Kamuda şu anda “4D” statüsünde çalışan 109 bin kişi, belediyeler ve il özel idarelerinde ise toplam 100 bin kişi daimi işçi olarak çalışıyor. Taşeron düzenlemesinin üçüncü aşamasını 4C kapsamında çalışan 25 bin kişinin sözleşmeli memur olarak bilinen 4B statüsüne geçişi oluşturuyor. Şu anda kamuda 4CTiler ağırlıklı olarak Türkiye istatistik Kurumu, TBMM ve Yüksek Seçim Kurulunda ağırlıklı olarak çalışıyor.
Memur-Sen Genel Başkanı Ali Yalçın kamuda çalışan 4C’lilerin kadro taleplerinin uzun zamandır gündemde olduğunu vurgulayarak, 4C’lilerin 4B kadrosuna taşınmış olmasının bu konudaki tartışmaları bitireceğini ifade etti.
Taşeronda dördüncü aşama ise Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Çay-kur vc Şeker Fabrikaları gibi kurumlarda çalışan mevsimlik geçici işçilere yönelik. Mevsimlik geçici işçilerin yıllardır var olan talepleri dikkate alınarak, en fazla 5 ay 29 gün olan çalışma süreleri 9 ay 29 güne kadar çıkartılabilmesi öngörülüyor.
“ASIL-YARDIMCI İŞ” AYRIMI OLMAYACAK
Taşeron düzenlemesinde yeni bir “statü” ile kadroya geçilmeyecek. Memurların 4A, sözleşmeli memurların 4B, geçmişten bu yana özelleştirmeden gelen işçilerin bulunduğu 4C ve kadrolu işçi statüsünün bulunduğu 4D’nin bulunduğu mevcut sistem içerisinde bir düzenlemeye gidilecek. Taşeron düzenlemesine göre bütün işçilerin sendikal örgütlülüğü korunacak. Çalışma barışı açısından bir sıkıntı çıkmaması için bu sürecin sendikal örgütlülük ve toplu sözleşme süreciyle sürdürüleceğini ifade eden Bakan Sarıeroğlu, “Aracı firmalarla var olan sözleşmeleri feshedilecek. Onlarla ilgili de birkaç düzenlememiz olacak” dedi.
Kadroya geçirilen taşeron işçiler, kamuda aynı işte ve kurumda, aynı görevde çalışmaya devam edecek. Yer değişikliği yapılmayacak. Kamuda asıl iş-yardımcı iş ayrımına gidilmeyen düzenlemeden, 5 Aralık itibarıyla kamuda sürekli çalışıyor olanlar yararlanacak. Bakan Sarıeroğlu’nun verdiği bilgiye göre askerde, doğum izninde bulunanlar veya hastalık nedeniyle uzun süreli raporlu olanlar da kadro hakkından yararlanacak.
Taşeronun kadroya geçirilmesinde yaş ve eğitim kriteri konulmayacak.
Emekli yaşı gelmiş olmasına karşın diğer kriterleri tamamlamadığı için henüz emekliliğe hak kazanmamışlar ise onlar da kadro hakkından yararlanacak. Söz konusu kişiler, emekli maaşı almaya hak kazanıncaya kadar kadrolu işçi olarak çalışmaya devam edecek. Taşeron olarak kamuda çalışan emekliler kadroya geçirilmeyecek. Taşeron işçiler, sözleşmelerindeki mevcut şartlarla kadroya geçirilecek. Geçmiş haklar kaybolmayacak. Çalışanlar, kamudaki kadrolara en son çalıştıkları şirketteki kıdemleriyle, izin haklarıyla, mevcut maaşlarıyla geçecek.
TEPKİLER OLUMLU
Taşeron işçilere kadro müjdesine olumlu tepkiler geldi. Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, uzun yıllardır çalışma hayatının en büyük sorunlarından biri olan taşeron işçiliğin ortadan kaldırılması yönündeki kararı memnuniyetle karşıladıklarını belirtti. Atalay, yaptığı açıklamada “taşeron işçilerin kadroya alınması yönünde verdiğimiz mücadelenin başarıya ulaşmasının mutluluğunu yaşıyoruz” ifadelerini kullandı.
Hak-İş Genel Başkanı Mahmut Arslan ise, yeni düzenlemeyle taşeron sorununa köklü çözüm getirilmesi konusunda önemli bir adımın atıldığını vurguladı. Taşeron düzenlemesiyle yerel yönetimlerde imtiyazlı bir kamu şirketi kurularak, bütün taşeron şirketlerin tasfiye edileceğini belirten Arslan, buralarda çalışanların belediyenin kendi kuracağı imtiyazlı şirketinde işçi statüsünde sendikal ve diğer haklarıyla istihdam edileceğini kaydetti. Çalışanların hem statülerinin değişmeyeceğini hem de sendika, kıdem tazminatı, ikramiye ve toplu sözleşme haklarının güvence altına alınacağım söyleyen Arslan, şunları kaydetti: “Hak-İş olarak, arkadaşlarımızın tamamının 12 ay süre ile çalışmalarını talep ediyorduk. Ancak bu düzenleme de önemli bir gelişmedir, önemli bir adımdır. Bu düzenlemeyi gelecekteki düzenlemeler için önemli bir adım olarak görüyoruz.”
Dr. Resul KURT / İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
Özel nitelikli taşeron farklı değerlendirilmeli
Uzun süredir kamuda çalışan taşeron işçilerin beklentisi vardı. Taşerona kadro müjdesi çok büyük sevinç yarattı.
En büyük sevinci mevsimlik işçiler yaşadı. 23 bin mevsimlik işçinin 9 ay 29 gün çalışması için bir düzenlemeye gidiliyor. Sendikaların mevsimlik işçinin de kamuda kadrolu işçi olması talebi var. Ancak burada özellikle yapılan işin niteliği önemli;
12 ay çalışılabilecek bir iş var mı? Diğer mutlu olan kesimi ise 4C kapsamında kamuda çalışıp, kamuda 4B kadrosuna geçirilecekler oluşturuyor. Kamuda 450 bin taşeron işçi çalıştıkları kurumlarda kadroya geçirilecek. Belediyeler ve il özel idarelerde çalışan 400 bin taşeron işçi kadroya alınacak. Yaklaşık 900 bin işçi yeni düzenlemeden etkilenecek.
Kamunun sağlık, eğitim, temizlik gibi birçok hizmetlerinde çalışanlarla ilgili böyle bir kadro hakkı vermesi moral ve motivasyonu artıracak. Kamuda taşeron üzerinden alınan hemşire ve zabıta memuru gibi özel nitelikli çalışanların farklı değerlendirilmesinin doğru olacağını düşünüyorum.
HÜLYA GENÇ SERTKAYA