30 turizm grubunda ‘yeni kuşaklar” dönemi
Türkiye turizmde 30 yılda büyük bir atağa imza attı. Bugün 37 milyon turist ağırlayan Türkiye’de turizm tesisleri ile birlikte turizm şirketleri de kabuk değiştirdi. Kurumsallaşma yolunda adım atan şirket sayısı artarken, yeni kuşaklar da devreye girmeye başladı. Yaptığımız araştırmaya göre 30 turizm grubunun yönetiminde ikinci ve üçüncü kuşakların etkinliği öne çıkıyor.
Son 30 yıllık süreçte turizm konusunda ciddi bir ivme yakalayan Türkiye’de turizm şirketlerinin yönetiminde de bir hareketlilik söz konusu. Yur-tiçinde ve yurtdışında tesisler açarak markalaşan, bugün birer zincir haline gelip milyonlarca turisti ağırlayan Türk otel markaları, yönetim konusunda da bir dönüşüm içindeler. Aile şirketi olarak turizm işine başlayan gruplar, artık yönetimi kurumsallaşma adına daha çok profesyonel yöneticilere terk etme eğiliminde. Aynca aile işini büyütmek, geliştirdikleri projeleri hayata geçirmek isteyen ikinci ve üçüncü kuşaklar da yönetimde görev alarak şirketlerine vizyon katıyorlar.
Örneğin Dedeman, Elite World Hotels ve Gloria Hotels gibi kurumsallaşma sürecini tamamlayan gruplar üst yönetimi profesyonellere terk ederken, ikinci ve hatta üçüncü kuşak temsilcileri de yönetimde aktif olarak görev alıyor.
Aile şirketleri ile başlayan turizm, bugün ağırlıklı olarak profesyonellere emanet edilse de, yaptığımız araştırmada konaklamadan seyahat acentesine kadar 30 turizm grubunda, 48 ikinci kuşak ve 12 üçüncü kuşak yöneticinin aktif rol aldığı sonucuna ulaştık.
ÜÇÜNCÜ KUŞAK İŞ BAŞINDA
Bugün birçok aile şirketinde üçüncü kuşaklar yönetime geçmiş durumda. Bunlardan biri de Dedeman Grubu. Turizmin duayenlerinden merhum Kemal Dedeman’ın 1966 yılında Dedeman Ankara’yı açması ile turizm sektörüne giren Dedeman Otelleri, bugün Türkiye’nin yurtdışına da açılan en yaygın otel zincirlerinden biri, ikinci kuşaktan Murat Dedeman’ın yönetim kurulu başkanı olduğu Dedeman Otel-leri’nde, Nazire Dedeman’ın hisselerini kardeşine devretmesinin ardından, Murat Dedeman’ın çocuklan Rıfat ve Banu Dedeman yönetimde daha aktif rol almaya başladı. Grup bugün işletme yatınmlan ile şehir otelciliğinde büyüyor. Murat Dedeman’ın oğlu üçüncü kuşak yöneticilerinden Rıfat Dedeman, grubun vizyonunu ve yatınm planlannı yönlendiren isim olarak etkin rol alıyor.
Merhum Ali Güral tarafından kurulan Gürallar Grubu, Club Alibey ve Güral Otel markalan ile iki ayn koldan turizmde aktif rol alıyor. Ailenin ikinci kuşak yöneticilerinden Nafı Güral’ın üç kızından biri olan üçüncü kuşak yöneticilerden Hediye Güral Gür, NG Hotels markasının icra kurulu başkanı olarak turizm çalışmalarında aktif. Gü-rallar’ın ikinci kuşak yöneticilerinden olan Rıza Güral’ın kızı üçüncü kuşak yöneticilerinden Esin Güral Argat da Güral Hotels adıyla Club Alibey’in dümeninde. Yönetim kurulu başkan vekili olarak görev yapan Argat, Club Alibey zincirini büyütme konusunda aktif rol alıyor.
1975 yılında Van’da Tahran Oteli’ni kurarak turizm işine giren merhum Haşan Elik’in çocuklan Coşkun, Vedat, Emel Elik kardeşler ikinci kuşak olarak yönetimi devraldı. 2002 yılında Tak-sim’de Elite World Prestij Hotel’i açarak Elite World markasını yarattıklannı belirten Elite World Hotel Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi Emel Elik, “Grubumuz bugün dört oteli ve 551 odası ile bir zincir haline geldi. Önümüzdeki beş yılda 2 bin 400 odaya ulaşma hedefimiz var. St. Petersburg’ta iki otel yatınm planlıyoruz” diyor.
Bugün ikinci kuşağa devredilen şirketlerden biri olan Jolly Tour, onursal başkanı Sinan Vardar tarafından 1986 yılında kuruldu. 2002 yılından itibaren ikinci kuşaktan Mete Vardar’ın yönetim kurulu başkanlığında yoluna devam eden şirket, kardeş Mert Var-dar’ın da katkılanyla büyümesine devam ediyor. Jolly Tour Yönetim Kurulu Başkanı Mete Vardar, kardeşi Mert Vardar ile birlikte şirketi her geçen gün büyüttüklerini ve 400 çalışanı, bine yakın acentesi olan bir yapıya kavuşturduklarını söylüyor.
YENİ MARKALAR DOĞUYOR
Kimi aileler aynı markayı ikinci ve üçüncü kuşaklara devrederken kimi aileler de yeni kuşaklarla birlikte yeni markalar yaratma yolunu seçiyor. Tıpkı Öztanık Ailesi’nde olduğu gibi. Merhum Haşim Öztanık tarafından kumlan Öztanık Grubu, ikinci kuşak Saydan, Ceylan, Nafi, Lütfi Öztanık ile birlikte Saydan Otelcilik, Kervansaray Group Hotels, Golden Age Hotel ve Lucis Global (Avantgarde Collection) olmak üzere dört yeni marka ile yoluna devam ediyor.
Öztanık Ailesi olarak Talimhane bölgesinde 1991’den bu yana otel işletmeciliği yaptıklarını belirten Lucis Global Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı İsmet Ömer Öztanık, şöyle devam ediyor: “Ailemizde ikinci kuşağı temsil eden babam ve amcamlar, bir süre önce, sağlıklı aile yapımıza zarar vermeden dostane bir şekilde işlerini ayırdılar. Lokomotif şirketlerimiz olan demir-çelik ve depo geliştirme alanındaki yapılanma ve işleyiş babam Lütfi Öztanık’ın sorumluluğunda. Otellerle ben ve kardeşim Cenk ilgileniyoruz. ilk otelimiz 2010’da Levent’te açıldı. Avantgarde Collection markasını, isminden logosuna sıfırdan yarattık.”
İsmet Ömer Öztanık, beş yıl önce bir otel, 168 yatakla başlayan serüvenin Taksim, Taksim Square ve Yalıka-vak şubelerine ulaşan 600 yatak kapasiteli güçlü bir markaya dönüştüğünü belirtiyor. Öztanık, “Grubumuzun yeni hedefi İstanbul’da üç otel daha açmak. Londra, Berlin gibi önemli Avrupa başkentlerinde yeni yatırımlara imza atacağız. Turizmle ilgili tüm konular ilgimizi çekiyor” diyor.
VİZYON KATIYORLAR
Turizmde ikinci kuşaklarda kadın yöneticilerin ağırlığı da son yıllarda artmış durumda. Babalarından devraldıkları mirası kendi vizyonları ile harmanlayan ikinci kuşak kadın yöneticilerden biri de Giilfem Yaşar Özbek. 1948 yılında açılan tarihi Hotel İpek Palas’ı 1985 yılında devralan Ahmet Yaşar, 22’nci dönem milletvekili seçilince işleri tamamen kızı Gülfem Yaşar Özbek’e devretti.
Yaşar Ailesi’nin turizm yatırımlarında CEO olarak aktif rol alan Gülfem Yaşar Özbek, babasının turizm işlerine restoran yatırımlarını da ekledi. Özbek, Sirkeci’deki otellerinin bünyesinde açtığı Bizans ve Osmanlı mimarisini harmanlayan Payitaht restoran, Frigone House’u İstanbul turizmine kazandırdı.
