2015 ilk çeyrek büyümesi tahminleri
Mart ayında cari açık bavul ticaretindeki düşüşle artarken, sanayi üretimi yüzde 4.8 ile zirve yaptı. Uzmanlara göre, göstergeler büyümeye işaret ediyor. İç talep katkısıyla 2015 ilk çeyrek büyümesi tahminlerin üzerinde olabilir…
KÜRESEL tahvil piyasaları sert satışların ardından rahatlamaya başladı. ABD büyüme verisinin zayıf gelmesi faiz artışının haziran sonrasına ertelenme ihtimalini artırdı. Buna karşın euro bölgesinde ilk çeyrek büyümesi beklentilerin üzerinde gelerek iki yılın en hızlı büyümesi görüldü. Petrol fiyatları da yükselişini sürdürüyor. Varil fiyatı 67 dolarda. Stabil olmaya başladı, içerde ise seçimler yaklaşırken piyasalarda sakin bir hava hakim. Tahvil piyasasında olumlu görünümün etkisiyle faiz yeniden tek haneye düşerken, dolar ve euro kurunda gerileme devam ediyor, ilk çeyrekle ilgili olumsuz tahminler ise mart ayı verilerinden sonra bir miktar düzeldi. Keza martta büyümenin öncü göstergesi olan sanayi üretimi sürpriz bir artış gösterdi. Her ne kadar mart ayında cari açık sert bir artış yapmış olsa da uzmanlar bunu büyük oranda geçici bir durum olarak değerlendiriyor. Yani cari açıkta uzun süredir devam eden daralmanın önümüzdeki aylarda da süreceği düşünülüyor. Sanayi üretim artışı ise canlanma işareti ve iç talebin toparlanması olarak görülüyor.
SANAYİ ÜRETİMİ UMUT VERDİ
TÜIK verilerine göre, sanayi üretimi mart ayında, arındırılmamış verilerle yıllık bazda sürpriz bir şekilde yüzde 4.8 oranında arttı. Böylece, 2015 yılının şubat ayında bir önceki aydaki sert düşüşün ardından toparlanmaya başlayan sanayi üretimi mart ayında da toparlanmaya devam etti. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi de aynı şekilde beklentilerin çok üzerinde yüzde 4.7 artış gösterdi. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış artış ise yüzde 2.2 oldu.
Böylece, 2015 yılının ocak-şubat döneminde kaydedilen yıllık yüzde 0.7’lik düşüş, mart gerçekleşmesiyle birlikte yılın ilk çeyreğinde yüzde 1.3’lük artışa döndü. Sanayi üretimi yılın son çeyreğindeki yüzde 2.5’lik büyümeye kıyasla yavaşlama gösterdi. Mevsim ve ‘) takvim etkisinden arındırılmış endeks, 2014 yılının son çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.4 daraldıktan sonra mart ayındaki yüzde 2.2 büyümeyle, yılın ilk çeyreğinde çeyreklik bazda yüzde 1.2 artış kaydetti.
CARİ AÇIK BEKLENTİLERİ AŞTI
Cari işlemler açığı mart ayında 4.4 milyar dolar olan piyasa beklentisinin üzerinde 1.6 milyar dolarlık yıllık artışla 5 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Buna karşın 2015 yılı ilk çeyreğinde cari işlemler açığı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7.4 düştü. Ancak 12 aylık toplamlar bazında marttaki hızlanmayla beraber şubat ayındaki 43.9 milyar dolardan mart ayında 45.5 milyar dolara yükseldi. Bu artışta, turizm ve bavul ticaretinde yapılan aşağı yönlü revizyonlar da etkili oldu. Bavul ticaretindeki zayıflığın yanı sıra, özellikle doğrudan yatırım giderlerindeki artıştan ötürü beklentilerin belirgin üzerinde açık veren yatırım dengesi ise martta tahminlerden sapmaya sebep oldu.
“BÜYÜMENİN İŞARETİ”
Finans Invest Başekonomisti Burak Kanlı, martta sanayi üretimindeki artışı büyümenin canlanma işareti olarak değerlendiriyor. Ocak ve şubat aylarının kötü geçmesi sonrasında piyasada tahminlerin kötüleştiğine işareı eden Kanlı, tahminlerin ya aşırı karamsar ya da aşırı iyimser olduğunu belirterek bu durumu eleştiriyor. Kanlı’ya göre, sadece ilk iki aydaki verilere bakarak 2015 için büyüme tahminleri yüzde 2 ile dibe vurdu. Dolar kuru ve ihracat kötüydü. Ancak felaket bir durum değildi. Bundan sonra iç talepteki artışla birlikte toparlanma göreceğiz.
Kanlı, cari açıktaki artışla ilgili ise bavul ticaretinin olumsuz etkisine dikkat çekiyor. Yıllık 7-8 milyar dolara ulaşan bavul ticaretinin Türkiye’nin ihracatında önemli bir kalem olduğunu belirten Kanlı, Rusya coğrafyası ve Ortadoğu’da yaşanan sorunların bu kalemde azalmaya neden olduğunu söylüyor. Türkiye’nin ihracatı jeopolitik risklerin ceremesini çekiyor. Önümüzdeki dönemde beklentileri karşılamasa da cari açıktaki düzelme devam edecek.
“İLK ÇEYREK DAHA İYİ OLABİLİR”
Iş Yatırım Ekonomisti Muammer Kö-mürcüoğlu, cari açıktaki düzelme eğiliminin nisandan itibaren yeniden başlayacağını belirtiyor. Kömürcüoğ-lu’na göre, mart bu açıdan istisnaydı. Çünkü otomotiv sektörünün ciddi olarak desteklediği sürpriz bir ithalat vardı. Nisan ayındaki öncü göstergeler dengelenme sürecinin geri döndüğüne işaret ediyor. Sanayi üretiminde ise Kömürcüoğlu, çok dalgalı bir seyir yaşandığı görüşünde. İlk çeyrekte güven endekslerindeki olumsuz duruma karşın beklentilerin üzerinde yüzde 2 civarında bir büyüme görülebileceğini düşünüyor. Kısmi toparlanmanın başladığını ifade ediyor.
“İÇ TALEP KATKISI ARTIYOR”
Garanti Bankası Başekonomisti Nihan Ziya Erdem, altın ihracatının etkisiyle nisanda dış ticaret açığında azalma olduğuna dikkat çekiyor. Bunun olumlu etkisinin nisan ayı cari açık rakamına yansımasını bekliyor. Erdem, ilk çeyrek büyümesinin ise yüzde 1.5-2 aralığında gerçekleşeceğini tahmin ediyor. Erdem’e göre, ilk çeyrekte TL’nin dolar karşısında hızlı değer kaybetmesine karşılık, euro karşısında sınırlı değer kazanması, tüketimin ılımlı kalmasını sağladı. İç talep lehine gelişmeler sınırlı düzeyde olumlu olurken, dış talepte jeopolitik riskler sürüyor.
“YÜKSEK VOLATİLİTE DÖNEMİ”
Halk Yatırım Başekonomisti Banu Kıvcı Tokalı, marttaki sanayi üretim artışının büyümede toparlanma açısından destekleyici bir görünüm sunduğunu söylüyor. Tokalı’ya göre, özellikle, yatırımlardaki iyileşmenin belirginleşmesi büroyüme görünümü açısından destekleyici. Ancak, yüksek mart verisinin, ilk çeyrekte büyüme oranının yüzde İTi seviyelerde kalmasına engel olamayacağını savunuyor. Tokalı, ilk çeyrekte sanayi üretimindeki yıllık artışın yüzde 1.3 ile sınırlı olacağını, sanayide gözlenen iyileşmenin kalıcı olması halinde ise, ikinci çeyrekten itibaren büyüme oranının yüzde 3-4’lü seviyelere ulaşacağını öngörüyor.’
