Enflasyon Yorumları Haziran 2015

Enflasyon nisanda yıllık bazda yüzde 7.91 ile tepe yaptı. Düzelme eğilimindeki dış denge ise zayıflayan ihracatla bir miktar bozuldu. Uzmanlar ikinci yarı için iyimser. TL’nin değerlenmesiyle görünümün düzelmesi bekleniyor.

KÜRESEL tahvil piyasalarında satış dalgası sonrası piyasalar sakinleşmeye çalışıyor. Avrupa’dan gelen tahvil alımları, Yunanistan ile ilgili belirsizlik ve petrol fiyatlarının yeniden yükselişi tahvil piyasalarında sert satışa neden oldu.

Satış dalgası içeride de piyasaların tansiyonunu yükseltti. Tahvil faizi yüzde 10’un üzerinde seyrederken, dolar ve euro’da yön yukarıyı gösteriyor. Ekonomi tarafında ise enflasyon ve dış açıkla ilgili veriler kur baskısının olumsuz etkilerinin sürmekte olduğuna işaret ediyor.

Merkez Bankası 2015 yılı ikinci enflasyon raporunda ilk çeyrek için zayıf bir büyüme görünümü çizdi. 2015 yılsonu enflasyon tahminini ise ocak ayındaki yüzde 5.5’ten yüzde 6.8’e çıkardı. Enflasyon tahminindeki artışta, petrol ve ithalat fiyatlarının öngörülenden daha yüksek gerçekleşmesi etkili oldu. Gıda ve döviz kurundaki dalgalanmanın hizmet gruplarında enflasyon katılığına neden olduğu ifade edildi. Euro/dolar paritesinin ve döviz kurunun olumsuz etkisinin hissedildiği diğer bir gelişme de dış ticaret dengesinde yaşanıyor.

Buna karşın uzmanlar ikinci yarı için daha iyimser beklentilere sahip. Döviz kurunun seçimlerden sonra bir miktar yumuşayacağını, bunun da enflasyon ve dış ticaret dengesine olumlu yansıyacağı düşünülüyor. Özellikle enflasyonun Merkez Banka-sı’nın öngördüğü gibi gıda fiyatlarında öngörülen düşüşün etkisiyle gerileme yaşayacağı bekleniyor.

“ENFLASYON TEPE YAPTI”

Merkez Bankası’nm enflasyon raporunu takiben TÜ1K tarafından açıklanan nisan ayı enflasyonu da beklentilerin üzerinde geldi. Nisanda tüketici fiyatları yüzde 1.63 artarken, yıllık bazda yüzde 7.91’e yükseldi. Önceki ayda yıllık enflasyon yüzde 7.61 olmuştu. Enflasyonda etkili olan gıda fiyatları yüzde 1.72 ile 2003 yılından sonraki en yüksek nisan artışım yaşadı. Yıllık gıda enflasyonu da yüzde 14.4’ten 14.7’ye hızlandı. Düşüş eğilimindeki çekirdek enflasyon (I endeksi) mart ayında yılsonuna kıyasla 1.6 puan düşüşle yüzde 7.1’e gerilemişti. Nisan’da ise yüzde 7 oldu.

“DIŞ DENGE İHRACATLA ZAYIFLIYOR”

Mart ayında dış ticaret açığı 2014 yılının aynı dönemine göre yüzde 17.2 artarak 6.15 milyar dolar oldu. Yıllık bazda ise yüzde 13.7 azalarak 82.3 milyar dolara geriledi. Mart ayında ihracatın geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 14.4 düşüş göstermesi dikkat çekiyor. İthalat da bir önceki aya göre yüzde 10.6 yükselerek 18.7 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Mart ayında ithalat yıllık bazda’yüzde 6.1 düşerek dış ticaretteki toparlanmaya katkıda bulunmaya devam etti. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre, mart ayında ihracat bir önceki aya göre yüzde 5.6, ithalat ise yüzde 3.5 azalış gösterdi. Takvim etkisinden arındırılmış seriye göre ise, geçen yılın aynı dönemine göre ihracat yüzde 14.4, ithalat yüzde 8.8’lik azalış gösterdi. Mart ayında ara malı ithalatı yıllık bazda yüzde 8.1, sermaye malı ithalatı yüzde 10.6 gerileme yaşarken, tüketim malı ithalatı ise yüzde 12.7’lik sert bir artış gösterdi.

“İHRACAT TOPARLANACAK”

ING Bank Başekonomisti Muhammet Mercan, enerji fiyatlarının gerilemesi ve ithalatın azalmasıyla düzelen dış ticaret dengesinin ihracatta son aylardaki düşüşle bozulma yaşadığına dikkat çekiyor. Mer-can’a göre, ihracat martta yüzde 14.4 ile 2009’daki küresel krizden bu yana en büyük düşüşü kaydetti.

Önümüzdeki dönemde ise, Türkiye’nin ihracatı içerisinde önemli paya sahip petrol üreticisi ülkelerde yavaşlayan talebin olumsuz yansımaları olacak. Ancak petrol fiyatlarındaki düşük seyir ve euro bölgesindeki toparlanma dış ticaret dengesindeki iyileşme eğilimine katkı sağlamaya devam edecek.

Mercan, enflasyonla ilgili ise, yeni kurulan Gıda Komitesi’nin gıda kaynaklı enflasyon baskısının kontrol altına alınması konusunda olumlu ve sonuç alıcı adımlar atmasını bekliyor.

“ÇEKİRDEK ENFLASYONA DİKKAT”

Garanti Bankası Başekonomisti Nihan Ziya Erdem, enflasyonun bundan sonraki seyriyle ilgili gıda fiyatları ve TL’deki eğilimin kritik önem taşıdığına dikkat çekiyor.

Erdem’e göre, TL’deki değer kaybının kalıcı olması ve gıda fiyatlarında önemli bir normalleşme gelmemesi durumunda, riskler kalıcı olacak. Ayrıca jeopolitik gelişmeler de petrol fiyatının seyrine ilişkin belirsizliği artırıyor. Erdem, kur sepetindeki değer kaybının yılsonundan bu yana ortalama bazda yüzde 8’e ulaşmasının çekirdek enflasyon görünümünü negatif kıldığını da savunuyor.

“İKİNCİ YARIDA RAHATLAR”

A&T Bank Ekonomisti Ayşe Özden, yılın başından bu yana enflasyonu piyasaların üzerin(je tahmin ettiklerini belirtiyor.

Yılsonu için yüzde 7.7 enflasyon öngördüklerini ifade eden Özden’e göre, enflasyon yüzde 7’nin altına inmekte zorlanıyor.

Gıda fiyatlarında kötü hava koşulları yüzünden yüzde 7’nin üzerinde katılaşma var. Buna karşın önümüzdeki aylarda gıda fiyatlarında yaşanacak düzelmeyle bu oranm 6.5’e düşebileceğini ifade ediyor.

Seçimlerin ardından yılın ikinci yarısında Banu Kıvcı Tokalı dovız kurunda bir rahatlama bekleyen Özden bunun enflasyona olumlu etkileri olacağını kaydediyor.

“UST SINIR, ARTIK DÜŞECEK”

Halk Yatırım Başekonomisti Banu Kıvcı Tokalı ise, son enflasyon verileriyle yıllık enflasyonun nisan sonunda yüzde 7.91 ile tepe yapmış olabileceğini belirtiyor. Tokalı bundan sonrası için ise iyimser. Keza Tokalı’ya göre, gıda fiyatları mevsimsel destek ve hükümet önlemleriyle 1 daha ılımlı bir seyir izleyebilir. Bunun yanı sıra kalıcı küresel şok da gözlenmediği sürece, yıllık enflasyon mayıs ayından itibaren düşmeye başlayabilir. J Tokalı, enflasyonun 2015’i yüzde 7.5 seviyesinde kapatabileceğini tahmin ediyor.