Çaya Limon Suyu Katıldığında Rengi Neden Değişir?

Çay yapısında farklı kimyasal bileşikler olan bir bitkidir. Fenol grubu içeren moleküller olan polifenol bileşikleri, çay yapraklarında bulunan temel bileşenlerdendir. Çay yapraklarının kuru ağırlığının yaklaşık üçte biri, çaya buruk tadını veren bu bileşiklerden kaynaklanır.

Toplandıktan sonraki işlenme sürecinde çay yapraklarının yapısında çaya rengini ve aromasını veren kimyasal değişimler meydana gelir. Oksitlenme süreci olarak isimlendirilen bu süreçte polifenol bileşikleri enzimlerin etkisiyle yükseltgenir. Ülkemizde en çok tüketilen tür olan siyah çayda polifenol bileşiklerin neredeyse tamamı yükseltgenerek siyah çaya tadını ve kırmızı-siyah rengini veren theaflavin ve thearubigin bileşikleri oluşur.

Bu bileşiklerden thearubigin zayıf bir asittir, yani suda düşük oranda iyonlaşır ve çözeltinin asitlik derecesinin artmasına neden olur. Thearubiginin suda iyonlaşması sonucu oluşan eksi yüklü iyonlar siyah çaya kendine özgü rengini veren bileşenlerdendir.

Asitliği yüksek olan limon suyu çaya eklendiğinde ortamdaki hidronyum iyonlarının miktarının artmasına neden olarak thearubiginin iyonlaşmasını engeller. Dolayısıyla çaya kırmızı-siyah rengini veren eksi yüklü iyonların miktarının azalmasına ve çayın renginin açılmasına yol açar.

Çaya renk veren bileşiklerden olan theaflavinin ise asitlik derecesinin değişmesi nedeniyle çayın renginin değişmesinde bir etkisi yoktur.