Büyüme rakamları beklentilerin aksine arttı
FOREX piyasaları gündemine bu hafta Türkiye ve yurtiçi piyasada yaşanan gelişmeler damgasını vurdu. Genel seçim sonrası TL tarafında yaşanan seyir, piyasaların ekonomik verilerin yanı sıra siyasi gelişmelerden de etkilendiği gerçeğini bir kez daha gösterdi. Ancak genel itibariyle ekonomik verilere odaklandığımızda, büyüme ve cari açıkta yaşanan gelişmeler, TL bacaklı pariteler üzerinde etkinliğini artırmışa benziyor. Açıklanan verileri mercek altına aldığımızda ise şunlar öne çıkıyor: Öncelikle gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) verisinin tanımına ve nasıl hesaplandığına bakalım… GSYİH, bir ülke sınırları içerisinde belli bir zaman içinde, üretilen tüm nihai mal ve hizmetlerin para birimi cinsinden değeridir ve bir ülkenin ekonomik büyüklüğünün birkaç ölçütünden biridir.
Hesaplanma yöntemi ise aslında basittir. Harcamalar + yatırımlar + devlet harcamaları + net ihracat (ihracat-ithalat) toplamıdır.
Genel itibariyle, bu kalemlerden herhangi birinde yaşanan bir artış, büyüme rakamlarında pozitif etkiler yaratabilir. Öte yandan söz konusu büyüme kalemlerindeki azalışlarda, doğrudan büyüme rakamları üzerinde olumsuz bir etki bırakır. Büyüme rakamlarında yaşanan artışın söz konusu ülkenin para birimine de pozitif etki yarattığım düşünürsek, bu dönem yılın ilk çeyrek rakamlarında yaşanan yüzde 2.3’lük artış, TL’de değer kazanımları yaşanmasına neden oldu.
Büyümenin kalemlerini ayrı ayrı ele aldığımızda, özellikle üretim yönünden büyüme rakamlarım hesaplama yönteminde; tarımda, sanayide ve hizmet sektöründe yaşanan gelişmeleri de göz önünde bulundurmamız gerekir. Gelirler tarafından yaşanan tarafa baktığımızda ise; ücret, faiz, kar, rant gelirleri şeklinde ayrı ayrı incelememiz gerekebilir.
Ancak genel itibariyle, beklentilerin gerileme yönünde olduğu büyüme rakamlarında yaşanan kısmi pozitif görünüm, seçim sonrasında ciddi yaralar alan TL üzerinde pozitif bir etki yarattı. Forex’de dolar/TL paritesinde satış yönlü bir işlem yapan yatırımcı 1 lotluk bir işlem açtığında 2.7500’den 2.7300 seviyelerine kadar geri çekilmede 2.000 TL kar elde edebilirdi.
CARİ AÇIK GERİLEDİ
Cari açık, bir ülkenin ihraç ettiği mal ve hizmetlerden elde ettiği gelirin, ülkenin yurtdışmdan ithal ettiği mal ve hizmetlere yaptığı ödemelerden az olmasıdır ve üç kalemden oluşur: Devletlerarası ithalat ve ihracat, hizmetler hesabı, transfer hesaplarıdır.
Hesaplanma yöntemi ise, cari denge ve sermaye hesabı kullanılarak yapılır. Cari dengede dört kalemde ayrı ayrı incelenir. Cari denge içinde ihracat gelirleri ve ithalat bedeli farkı, yurtdışmda çalışan işçilerle beraber gelen dövizler, ülkenin yurtdışma sağladığı sigorta, turizm gibi hizmetler karşılığı gelen dövizler ve yurtdışma yapılan yatırımlar sonrası gelen dövizler yer alır. Bu dönem açıklanan rakamlarda nisanda cari açık 3.41 milyar dolar ile beklentinin üzerinde geldi. Piyasa beklentisi ise 3 milyar dolar gelmesi yönündeydi. Ancak bir önceki yılın nisan ayma göre 1 milyar 519 milyon dolar azalma söz konusu. Bunun sonucunda 12 aylık cari işlemler açığı 45.776 milyon dolardan 44.257 milyon dolara geriledi.
