Yunanistan’da artık ‘iflas’ konuşuluyor

Yunanistan’ın kurtarılması için bu kez AB liderleri devreye girdi. 22 Haziran daki kritik toplantıda çözüm bulunamazsa iflas ihtimali var. Uzmanlar, krizin diğer Avrupa ülkelerine bulaşma riskinin bu kez daha sınırlı olduğu görüşünde…

2011 yılından bu yana ekonomik krizle boğuşan Yunanistan’da artık ‘iflas’ konuşuluyor.

Geçen hafta Avrupa Birliği ülkeleri maliye bakanları (Eurogroup) toplantısmdan da sonuç çıkmayınca, çözüm bu hafta pazartesi yapılacak liderler zirvesine kaldı. Euro bölgesine üye 19 ülkenin liderleri Brüksel’de acil olarak toplanıp bir çözüm arayacak.

Borcu 320 milyar euro’ya ulaşan Yunanistan’ın borcunun milli gelire oranı yüzde 177’ye çıkmış durumda. Ekonomisi kriz nedeniyle yüzde 25 daralan ülkede her dört kişiden biri işsiz. İşsizlik oranı yüzde 25’i buluyor. Yunanistan bankalarından mevduat çıkışı şu ana kadar 30 milyar euro’ya ulaşırken anlaşma olmaması halinde bunun artmasından endişe ediliyor. Keza ülkenin 30 Haziran’a kadar IMF’ye 1.5 milyar euro ödemesi gerekiyor. Kısa vadeli tahvil kapsamında da 5.2 milyar euro ödemesi bulunuyor. Bunu ödeyebilmesi için AB ve IMF’nin kurtarma paketinin son dilimi olan 7.2 milyar euro’nun serbest bırakılması gerekiyor. Bunun için Yunan hükümetinden ‘kemer sıkma’ sözü vermesi isteniyor. Yunanistan’daki Syriza hükümeti ise seçimden önce halka verdiği ‘kemer sıkmaya son’ sözü nedeniyle anlaşmaya yanaşmıyor.

GRETİX OLUR MU?

Yunanistan hükümetiyle IMF ve AB arasında borç kriziyle ilgili şu ana kadar birçok görüşmeden sonuç alınamadı. IMF, ek süre verilmeyeceğini açıkça ilan etti. Buna karşın Yunanistan’ın te merrüde düşmesi yani borçlarını ödeyemez hale gelmesi başka bir risk taşıyor. O da Yunanistan’ın euro’dan çıkması. İngilizce Greece ve exit kelimelerinden türetilen Gretix durumunun gerçekleşmesi halinde ise domino etkisinden endişe ediliyor. Keza Yunanistan’ın ardından gündeme “Sıradaki kurban kim?” sorusu gelecek ve bir kere daha global kriz en şiddetli yaşayan ülkelere dönülecek.

Uzmanlara göre, Yunanistan’ın batması kimsenin umurunda olmayabilir ama temerrüdünün tetikleyeceği olumsuz gelişmelerin nereye varacağını öngörmek imkansız. Kimi nasıl vuracağını kestirmek zor. Tıpkı küresel krizde ‘dünyanın en büyük bankalarından biri batarsa ne olur, işin sonu nereye varır? sorusuna verilen yanıtı kimsenin tahmin edememesi gibi.

Buna karşın yıllardır dile getirilen bu endişe son dönemde azalmış durumda. Olası bir AB’den çıkışın çok büyük bir etkisi olmayacağı görüşü dile getirilmeye başlandı.

TÜRKİYE’YE ETKİSİ

Yunanistan’ın AB ve IMF ile halen anlaşamaması Gretix senaryosunun daha fazla dillendirilmesine yol açıyor. Bu senaryo gerçekleşirse, Türkiye’nin bundan nasıl etkileneceği merak edilen konulardan biri. Verilere bakarsak, sınır komşusu olmalarına karşın Yunanistan ile Türkiye arasındaki ticaret hacmi çok yüksek değil. İki ülke 2014’te sadece 5.6 milyar dolarlık ticaret hacmine sahip. Bu dönemde Türkiye, Yunanistan’a 1.4 milyar dolarlık ihracat yaparken, Yunanistan’dan 4.2 milyar dolarlık ithalat yapılmış. Turizm ayağmda ise olası bir euro’dan çıkışın Yunanistan’ın fiyat avantajını artıracağı öngörülüyor. Böyle bir durumda Türkiye turizmde Yunanistan’a pazar payı kaptırabilir.

Yunanistan’ın borçlarını geri ödeyeme-yip euro’dan çıkmak zorunda kalması durumunda en büyük etkinin küresel yatırım ortamında yaşanacağı tahmin ediliyor. Yatırımcılar riskten kaçmak için Türkiye gibi gelişen ülkelerdeki yatırım pozisyonlarını kapatabilir. Bu durum TL’de kayıp ve tahvil faizinde artışa neden olabilir.