Bilgisayarlar Yaşlanıp Ölürmü?

Hiçbir şey sonsuza dek dayanmaz. Buna bilgisayarların elektronik donanımı dâhil. “İnsanlar elektronik bileşenlerin yaşlanmadığını sanıyor,” diyor Toronto Üniversitesi’nde bilgisayar bilimcisi olan Bianca Schroeder. Hareketli parçası olmadığından elektronik aygıtlar yıpranmıyormuş gibi görünüyor. Oysa sadece bir kapasitör ve bir de transistordan oluşan standart bir bellek modülü bile teklemeye başlayabilir. “Şaşırtıcı ama baktığım bütün bilgisayar bileşenlerinde yaşlanma belirtileri görüyorum,” diyor Schroeder.

Bununla birlikte sistem güvenilirlik uzmanları, bileşenlerin gerçek hayattaki ömrüne ilişkin görece az şey biliyor. “Elimizde çok bir veri yok,” diye itiraf ediyor Schroeder, “Çünkü insanlar bilgisayarları genelde ömürlerinin sonuna kadar kullanmıyor.” Elbette bunda donanım üreticilerinin kendi ürünlerine ilişkin hata oranlarını yayınlamak istememeşinin de payı var, Schroeder’a göre, “Bu bileşenlerin gerçek hayatta nasıl davranacağını üreticiler de bilmiyor.” Laboratuvar test ortamları, gerçek hayattaki fiziksel zorlanmaların, sıcaklıktaki değişimlerin ve biriken tozların yerini tutmuyor. Yine de bilinen bazı gerçekler var. Örneğin yazılım mühendisi Brian Beach, 2013’te 35.000 adet sabit diski kesintisiz olarak çalıştıran bir veri depolama şirketi olan Bacblaze’in güvenilirlik testlerini açıkladı. Beach, firmadaki sabit disklerin yaklaşık %5’inin ilk 18 ay içinde, büyük oranda üretim kusurları yüzünden bozulduğunu gördü. Sağ kalan disklerin ise takip eden 1,5 yıl içinde bozulma olasılığı %1,4. Üç yıl kullanımın ardından, disklerin bo-zuLma oranı her yıl %11’den fazla artıyor. Güvenilirlik uzmanlan, ürünlerin henüz gençken ve yaşlandıklarında sergiledikleri bu görünüme “U eğrisi” adını veriyor. Schroeder, eğrinin sadece sabit disklerin hareketli kısımlarını kapsadığını belirtiyor. Fakat yazılımlar da eskiyip güvensiz hale gelebiLiyor. Web tarayıcıları zamanla bellek “sızdırıyor” ve kullanıcı verilerine erişim için sıkça kullanılan dosya sistemleri giderek verimsizleşiyor.

Böylesi bir yaşlanma, anında ölüm anlamına gelmese de bilgisayarınızı feci biçimde yavaşlatabilir (önlem olarak kullanıcı, sistemini yeniden başlatarak bilgisayara can verebilir. “Öyle bir nokta geliyor ki,” diyor Schroeder, “Bunun bozulmadan bir farkı kalmıyor.”

Kısa cevap: Maalesef evet.