Balık Ekmek Sektörüne Yönelik İş Fikirleri

Balık ekmeği Türk halkı çok sever. Türk girişimcilerde bu sevgiyi nasıl paraya çevirebilirim diye boş durmadan yeni fikirler üretiyor. Bizde sizler için balık ekmek konseptiyle bayilik ve franchise veren bu fikir sahibi girişimciler hakkında araştırma yaptık.

Balığın kokusu ve temizlenmesi gibi zahmetli süreçlerden kaçman tüketici, giderek daha fazla dışarıda tüketimi tercih ediyor. Bu da daha çok teknelerin içinde görmeye aşina olduğumuz balık-ekmek konseptine kurumsal kimlik kazandırıyor. Bardenia, Hamsi Finger gibi sektörün öncü girişimlerinin yanı sıra, bugüne kadar tek şubeyle hizmet veren işletmeler de franchise vererek büyümeyi planlıyor.

Türkiye’de kişi başı yıllık balık tüketimi dünyadaki diğer ülkeler ile karşılaştırıldığında hala istenen boyutta değil. Japonya’da yıllık kişi başına balık tüketimi 70 kg, İzlanda’da 90 kg düzeyinde. Dünya genelinde tüketim ortalaması 17 kg olarak ifade ediliyor. Türkiye’de ise yılda kişi başına sadece 8 kg balık tüketiliyor.

Ancak son zamanlarda genelde tekne içlerinde görmeye alışık olduğumuz ‘balık-ekmek’ tıpkı diğer geleneksel lezzetler döner, köfte ve çiğ köfte gibi kurumsal bir kimlik kazanmaya başladı. Balık ekmeği marka çatısı altında büyüten girişimciler, franchise vererek şube sayılarını artırıyor. Sektörde büyük firmalar da var. Deniz ürünleri sektörünün en büyük oyuncularından biri olan Dardanel Grubu, yarattığı Dardenia markasıyla 2011’de bu sektöre iddialı ve hızlı bir giriş yapmıştı. Sektörün yeni girişimcilerle daha da büyüyeceği öngörülüyor. Biz de balık ekmek sektörünün girişimciler için sunduğu fırsatları araştırdık.

ÜRETİMDEN PERAKENDEYE

Dardenia, 2011 yılında Türkiye’nin ilk balık-ekmek zinciri olarak kuruldu. İlk yılında 130 binin üzerinde tüketiciye ulaşan Dardenia, Buyaka AVM, Mecidiyeköy, Maslak, Göktürk ve Bağdat Caddesi şubeleri ile faaliyet gösteriyor. İlk beş yılda İstanbul’da büyümeyi planladıklarını belirten Dardenia Genel Koordinatörü Selin Daniyel, “Dardenia şubelerimizin sayısını beş yıl içinde 50’ye yükseltmeyi hedefledik. Dardenia Fish & Bread konseptiyle büyümeye devam edeceğiz. İlk olarak açtığımız Erenköy şubemize çok fazla ilgi olduğu için Bağdat Caddesi’nde çok daha büyük bir mekana taşıdık. 2015 yılında en fazla üç yeni şube için franchse vermeyi planlıyoruz” diyor.

Dardenia Fish & Bread‘in yatırım maliyeti, 110m2’lik bir şube için, ilk beş şubeden alınacak indirimli isim hakkı bedeli olan 15 bin dolar + KDV. Toplam yatırım maliyeti ise 160 bin dolar + KDV. Hedeflenen aylık ciro 100-200 bin TL arasında. İstanbul’da Güneşli, Bebek, Şişli, Ulus, Nişantaşı, Kabataş, 4. Levent, Ortaköy, Bahçeşehir, Fulya, Acıbadem, Kavacık, Kozyatağı ve Fenerbahçe’ye franchise şube açılması planlanıyor. Yüzde 6 royalty bedeli almıyor.

HAMSİYE KURUMSAL KİMLİK

Hamsi Finger, balık ekmek sektörünün ilk girişimcilerinden biri. 2013’te Gürkan Gediz tarafından kurulan Hamsi Finger, Türkiye genelinde 40 şubeye ulaştı. Rusya ve Slovakya’da da birer şubesi bulunuyor. Şubelerinde yılda 1 milyondan fazla müşteri ağırlıyor. Gürkan Gediz, bu yıl İstanbul, Ankara, Konya, İzmir, Bursa başta olmak üzere birçok kentte 30 şube daha açacaklarını söylüyor. Gediz, ayrıca Almanya, Hollanda, İngiltere ve Belçika’ya da master franchising vereceklerini ifade ediyor.

Franchise giriş bedeli 10 bin TL+ KDV. Toplam yatırım maliyeti ise 25 bin ile 30 bin TL arasında değişiyor.

Bayiler için aylık 30 bin ile 60 bin TL arasında ciro hedefi bulunuyor ve yüzde 100 kâr marjı ile çalışılıyor. Gürkan Gediz, “40-50 metrekare büyüklüğünde, özellikle şehrin işlek, öğrencilerin ve ailelerin çok olduğu cadde dükkanlarını hedefliyoruz. Royalty bedeli almıyoruz. İşinin başında durup azimle çalışan kişileri bayi olarak seçiyoruz” diyor.

İZMİR’DEN ÇIKTI

Sektörün yeni oyuncularından biri olan Enbalık, 2014 yılında İzmir’de kuruldu. Enbalık Pişirici & Balık Market ortağı Orkun Özbinici, “İzmirliler balığın en güzeline, en tazesine, en lezzetlisine layıktır diyerek damak tadından ödün vermeden hızlı ve keyifli taze balık ve deniz ürünleri sunan özel bir mekan yarattık” diyor. Şu an bir şubeyle faaliyet gösterdiklerini belirten Özbinici, bu yıl 10 şube açacaklarını ifade ediyor.

Orkun Özbinici, şu bilgileri veriyor: “Beş şubemizin yeri neredeyse kesinleşti. Yılın ikinci yarısında hizmet vermeye başlayacaklar. Bize ulaşan yeni girişimcilerle ve yatırımcılarla görüşmelerimize devam ediyoruz. Franchise giriş bedelimiz 35 bin dolar. Dekor, mutfak ekipmanları, servis araç ve gereçleri dahil yaklaşık 80 bin dolar gibi bir yatırım maliyetimiz var. Yüzde 100’e varan ve bazı kalemlerde aşan bir kâr marjımız söz konusu. Doğru lokasyon-da doğru ekiple bir şube 45-55 bin TL arasında aylık ciro yakalayabiliyor. Bahçeli ya da teraslı dükkanlar tercihimiz. Sistemimizde royalty bedeli yok. Ancak ürün temini sağlıyoruz.”

KARAVANLAR DÜKKAN OLACAK

DenizEv, Türkiye’nin en eski balıkçılık firmalarından birinin sahibi olan Denizer Ailesi’nin perakende markası… Denizer Ailesi, ana konusu avcılık ve balık yetiştiriciliği olan, Trabzon ve İstanbul’da merkezleri bulunan, ayrıca Türkiye’nin önemli bir ton balığı ihracatçısı. Öncelikle bir mobil araç ile bir gün önceden marine ettiği uskumru balığını, yine DenizEv’e ait bir sos ile özel bir ekmeğin içinde satarak işe başladı. Mobil aracın başarılı olduğu noktalara ise daha büyük karavanlar yerleştirildi. Şu an altı noktada yer alıyor. Büyüyen sadece satış alanı değil aynı zamanda menü de oldu. Balık ekmek ile birlikte, midye ekmek, midye & patates, kalamar & patates, panga wrap de satmaya başladı.

DenizEv Genel Müdürü Ulvi Denizer, “Eylül ayı ile birlikte karavanlar küçük birer lokantaya dönüşecek. Bunun yanı sıra karavan projesinin dükkan versiyonu olan maksimum 50 m2 büyüklüğünde DenizEv cornerlar açılacak. Franchise giriş bedeli alınmayacak. Bir dükkanın toplam yatırım maliyeti 60 bin TL civarında” diyor.

FARKLI KONSEPTLER

2010 yılında Çanakkale’de faaliyete geçen Sardalye, şu an tek şube ile hizmet veriyor. 300’den fazla franchise talebi aldıklarını belirten Sardalye Kurucusu Tekin Emek, bu konuda çalışmalara başladıklarını söylüyor. Bayiler için hedeflenen aylık ciro 170 bin ile 200 bin TL arasında değişiyor. Yaya trafiğinin yoğun olduğu caddeler ve çarşılar tercih ediliyor. Tekin Emek, “İki tip dükkan çalışmamız olacak. 10-20 m2 aralığında küçük köşe başı dükkânlar ya da 100 m2 ve üzeri salonlu 70 kişi kapasiteli şubeler” diyor. Cornerlar için 50 bin ile 70 bin TL arası, büyük mağazalar için ise 150 bin ile 200 bin TL arasında yatırım bedeli gerekiyor.

2012 yılında faaliyete başlayan Zip Zip de franchising ile büyümeye hazırlanıyor. Markanın kurucusu Akın Keskin, başvurulara bağlı olarak franchise şubeler açacaklarını söylüyor. 3 bin Euro + KDV franchise giriş bedeli alınıyor. Yatırım bedeli lokasyona göre değişiyor. Yüzde 60 kâr marjı ile çalışılıyor.

Sektörü büyüten 4 faktör

Balık, kaliteli protein, omega 3, omega 6, vitamin ve mineral kaynağı. Balığın sağlık açısından önemi kavrandıkça, sektörün büyümesi ve yeni markalar kazanması öngörülüyor.

Özellikle anneler ve babalar çocuklarının fast food yerine balık yemesini istiyor ve destekliyor.

Balık-ekmeğin uygun maliyetli olması tüketimi de artırıyor.

Balığın kokusu ve temizlenmesi gibi zahmetli süreçlerden kaçınan tüketici, genellikle dışarıda tüketimi tercih ediyor.