Sarı Kantaron Otu Yetiştiriciliği Çok Kazançlı

KIŞ kapıya dayandı. Havalar kasvetli. Yoğun iş temposu, yorucu şehir hayatı gibi nedenler yüzünden depresyon vakaları artmaya başladı, insanların rahatlamaya ihtiyacı var. işte tam da böyle ortam ve dönemlerde sarı kantaron antidepresan özelliği ile en çok talep gören tıbbi bitkilerin başında geliyor. Sağlıklı beslenme uzmanlarının da tavsiyesi ile sarı kantaronun hem çayı hem de yağı na talep patlaması yaşanıyor. Aktarlarda en çok talep gören şifalı bitkilerin başında geliyor. Biz de bu bitkiyi araştıralım istedik. Türkiye’de yetişiyor mu? Nerelerde yetiştirilebilir? Yetiştirilmesi karlı bir iş mi? Yağı mı çayı mı daha çok talep görüyor? Yaptığımız araştırmada ürünün hem çayına hem de yağına ilgi olduğunu gördük.

EGE’DE BAHÇELER KURULUYOR

Gerginliğin ve stresin düşmanı olarak bilinen sarı kantaron bitkisi halk arasında, kan otu, yara otu, kılıç otu, mayasıl otu, bin bir delik otu olarak biliniyor. Türkiye’nin her bir köşesinde yetişebilen bir bitki türü. Daha çok doğal ortamda yetişiyor. Köylüler tarafından toplanıp ilaç ve bitkisel çay şirketlerine satılıyor. Ancak son dönemlerde bahçe kurma çalışmalarının başladığı duyuluyor. Şehirde ise saksılarda yetiştirilip, kullanılıyor. Bu bitki her bölgede yetişebilmesine rağmen, İzmir Ödemiş, Aydın Bozdoğan bölgesinde bahçeler kurulmaya başlanmış. Dekar başına 500- 800 kilogram arasında verim elde ediliyor. Tohumun kilosu 3 TL civarında. Sarı kantaron ekerek dekarda 2 bin 500 TL gelir elde etmek mümkün.

Bitkisi yeşilliğin hakim olduğu yerlerde yaygın olarak yetişiyor. Bilhassa bayır, yayla, köy ve küçük tepeler bitkinin yetiştiği yerler olarak öne çıkıyor. Çiçeklerinden ve kök kısmından faydalanılan bu bitki sağlıklı yaşamın kapılarını açıyor. Yazın çiçeklerin açması ile birlikte kendini belli ederken kışın yapraklarını döküyor. Bitkinin hasadı ise yaz sonunda yapılıyor.

DOĞAL ANTİDEPRESAN

Sarı kantaron otu tam bir şifa kaynağı. Avrupa ülkelerinde yaygın olarak kullanılıyor. Doğal bir antidepresan olarak kabul edilen bu ot depresyonu önleyicisi olma özelliğiyle öne çıkıyor, içerisinde yer alan önemli maddelerden bir tanesi olan hiperisinin diğer bileşiklerle bağdaşmaya girdiğinde beyin sinirlerinde yumuşatma gerçekleştirdiği söyleniyor. Bu özelliğiyle alternatif bir antideprasan ilacı olarak kullanılıyor.

Bu şifalı ot aynı zamanda çay olarak da tüketiliyor. Bir tutam sarı kantaron otunu sıcak suda 10 dakika demleyip tüketilmesi tavsiye ediliyor. Çayı içen kişiyi rahatlatıyor. Günde en az iki bardak içilmesi tavsiye ediliyor. Sağlıklı beslenme uzmanlarının son dönemlerde tavsiye ettikleri çayların başmda geliyor. Bu tavsiyeler satış patlamasının nedenlerinden biri.

Prof. Dr. Osman Müftüoğlu, Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu gibi kamuoyunun yakından tanıdığı ünlü isimler sarı kantaron otuna hem yazılarında hem de televizyon programlarında sıkça yer veriyorlar. Hem çayım hem de yağını tavsiye ediyorlar.

YAĞI TEDAVİDE ETKİLİ

Sarı kantaron yağı özellikle yara ve yanık tedavisinde kullanılıyor. Yara otu ismi de buradan geliyor. Öyle ki güneş yanıklarından tutun da romatizma tedavisine, yaraların mikrop kapmasının engellenmesine kadar pek çok yerde kullanılıyor. Sarı kantaron yağını ticari ürün olarak piyasada bulmak mümkün. Ambalajına ve büyüklüğüne göre 11 TL ile 45 TL arasında fiyatlarla satılıyor.

Bu yağı evde elde etmeniz de mümkün. Yapımı oldukça basit. Çiçeklerin güneşli bir havada toplanması gerekiyor. Sarı kantaron çiçekleri yumuşak bir şekilde ezilir. Toplanan ve ezilen çiçekler, bir kavanoza konulur ve üzerine bir miktar zeytinyağı eklenir. Eklenen zeytinyağının çiçeklerin üzerini kapatması gerekir. Hazırlanan bu karışım bir hafta kadar kapağı açık bir şekilde, arada bir çalkalanarak, güneşte bekletilir. Daha sonra bir ay kadar da kapağı kapatılarak ve yine arada bir çalkalanarak yine güneşte bekletilir. Bu süre sonunda kavanoz açılır ve yağ bir tülbent yardımı ile süzülür. Yağın, artık serin bir ortamda ve koyu renkli bir şişede muhafaza edilmesi gerekir. Sarı kantaron yağı yanık tedavisi için kullanılacaksa zeytinyağı yerine keten tohumu yağı kullanılabilir. Hazırlanan yağ uygun koşullarda saklandığında 2-3 yıl etkisini yitirmeden kalır.

Prof. Dr. İbrahim Adnan SARAÇOĞLU / Sağlıklı yaşam uzmanı
Avrupa’da 3 milyon kez reçete ediliyor

Geleneksel tıp, bu bitkiyi antidepresan olarak kullanıyor. Hafif ve orta şiddetteki depresyon tedavisinde öneriliyor. Almanya’da bir yılda en az üç milyon kez reçete ediliyor. Doğal haliyle yaprak, sap ve çiçekleri ile beraber de kullanılıyor. Avrupa’da eczanelerde doğal haliyle de satılıyor.

Kantaron bitkisinin ana etkin ı maddesi hypericin’dir. Bitkinin yaprak, sap ve çiçeklerinde bulunan hyperforin etkin maddesi sedatif [sakinleştirici) etkilidir. Hekim antidepresan ilacını yavaş yavaş azaltmaya karar verdiyse ve eski depresyon hallerinin tekrarından endişe ediliyor ise hekime danışarak kantaron bitkisi desteği alınabilir. Avrupa’da çok sayıda hekim antidepresan ilaçları azaltırken, kantaron bitkisinin desteğini hastalarına sunarak, tekrar başa dönme riskini veya endişesini minimuma indirir. Ben çay olarak tüketilmesini tavsiye ediyorum. Sadece antidepresana değil, korku ve endişe yaşayanlara da faydalı bir çaydır.

Prof. Dr. Osman MÜFTÜOGLU / Sağlıklı yaşam uzmanı
Hem yaralarda, hem cilt bakımında yararlı

Kantaron otu tıpta ‘hiperikum perforatum’ adı ile bilinir.

Ülkemizde tarlalar, yol ve orman kıyıları, çayırlarda kolayca yetişir.

Temmuzdan eylüle kadar açan çiçeklerinin rengi nedeniyle ‘sarı kantaron’ adı verilen bu ‘ilaç bitki’ eğer doğru yer ve zamanda kullanılırsa birçok konuda şifa kaynağıdır. Çoğu hekim hiperikum çiçeğinde bulunan özel bir maddenin antideprasan etkisi olduğunu bilir. Bu doğal antideprasan Almanya gibi bazı Avrupa ülkelerinde tablet ve kapsüller şeklinde eczanelerde reçete ile satılır. Eğer iyi koşullarda üretilmiş, saflaştırılmış ve paketlenmişse hafif depresyonların tedavisinde işe yarar.

Sarı kantarondan elde edilen özlerin içinde flavonoidler, uçucu yağlar, tanenler ve karoten ile C vitamini de vardır. Ayvalıkta kantaron yağı yüzlerce yıldır kullanılır.

Yöredeki ismi ise yara otudur. Sarı kantaron çiçeklerinin yağı önceden ayrılabildiği gibi, bu çiçekleri zeytinyağının içine bırakılarak da kullanılabilir. Elde edilen karışım ağrılı bölgelere sürüldüğünde ağrıyı azaltır. Ayvalıktılar uçuk, siyatik, lumbago, sırt ağrısı, hafif yanıklarda da bu karışımdan iyi sonuçlar aldıklarını söyler. Sarı kantaron ilaç ve kozmetik sanayinde de kullanılan bir ürün.