Maliyeti düşük, geliri yüksek olan içi kırmızı turp yetiştirin

İçi kırmızı turp yetiştiriciliği, kırmızı turp ekimi, içi kırmızı turp yetiştirmek kazancı.

Türkiye’de 192 bin tonluk üretimin 170 bin tonunu dışı kırmizı içi beyaz turplar oluşturuyor. Son zamanlarda dışı beyaz içi kırmızı olanlara talep hızla artıyor. Turpu ikinci ürün olarak yetiştiren çiftçiler kazançlarından çok memnun…

TURP kış döneminin en önemli sebzelerindendir. Salataların içinde, yemeklerin ve çorbaların yanında en çok tercih edilen sövüş malzemelerden biridir. Hangi restorana gitseniz, et balık fark etmez yanında mutlaka turp getirilir. Uzun yıllar manav ve marketlerde sadece birkaç çeşit turp bulunurdu. Küçük ve büyük kırmızı ve siyah turp dışında çeşit bulmak mümkün olmazdı. Fakat son zamanlarda içi pembe ve kırmızı turplar da karşımıza çıkarmaya başladı. O kadar ki hemen her restoranda bu içi kırmızı turpları görmek mümkün. Yani içi kırmızı turp, yeme içme sektöründe bir fenomen olmuş durumda.

Turptaki bu hareketlilik dikkatimizi çekince Türkiye’deki turp üretimiyle ilgili bir araştırma yapalım dedik. Yaptığımız araştırmada sağlık açısından çok yararlı olan turpun üretiminin her geçen yıl arttığını gördük. 1990’lı yılların başında 55 bin ton seviyesinde olan turp üretimi bugün 192 bin tona çık mış. Ağırlıklı olarak kırmızı, siyah ve içi kırmızı dışı beyaz turp üretimi yapılıyor. Üretimde 169 bin ton ile kırmızı turp açık ara önde.

KADİRLİ’NİN ‘KIRMIZI ALTINI’

Turp, Türkiye’nin bir çok bölgesinde üretilebiliyor. Ancak ticari anlamda Akdeniz ve Ege bölgeleri öne çıkıyor. Osmaniye’nin Kadirli ilçesi ise üretimde açık ara önde, ilçenin en önemli gelir kaynağı turp üretimi, ilçedeki yıllık turp üretimi neredeyse 150 bin tona ulaşıyor. İlçe kırmızı turp üretiminin yüzde 80’ini tek başına karşılıyor. Bu üretim karşılığında ilçenin turp cirosu 70 milyon TL’ye ulaşıyor. Turplar Avrupa ve Ortadoğu başta olmak üzere 30 ülkeye ihraç ediliyor.

Kadirlili üreticiler için kırmızı turpun diğer adı “kırmızı altın”. İlçede 40 bin dekarlık bir alanda turp yetişiyor. Yaklaşık 5 bin aile bu işten ekmek yiyor. Turp onlar için en önemli geçim kaynağı. İlçede her yıl kasım sonu aralık başı turp hasadı başlıyor. Hasat edilen turplar, ilçede bulunan Savrun Çayı üzerinde kurulan havuzlarda yıkanarak paketleniyor. Oradan da İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirlere gönderiliyor. Turpun tarladan çıkış fiyatı 50 kuruş. Perakendede ise 1-2 TL arasında satılıyor. Oluşan fiyatlar üreticiyi de tüketiciyi de memnun eden bir noktada.

“İKİNCİ ÜRÜN OLARAK KÂRLI”

Kadirli Ziraat Odası Başkanı Hanifi Ispir, turpun ilçe ekonomisinin ana üretimlerinden biri olduğunu söylüyor. Turp üretiminin her geçen gün arttığını belirten Ispir, “İlçemizde ağırlıklı olarak kırmızı turp üretimi yapılır. Ama son zamanlarda içi kırmızı dışı beyaz turpa ilgi yoğun. Üretim bu çeşide doğru kayıyor. 150 bin tonluk turp üretiminin yaklaşık bin tonunu içi kırmızı turp oluşturuyor. Tüccarlarımızdan bize aktarılan bilgilere göre, özellikle restoranlardan kırmızı turpa talep yüksekmiş. Kırmızı turp üretimi daha da artacak gibi. Bu tür fiyat olarak diğerlerinden yüzde 15-20 daha pahalı. Ama verimi diğer turplara göre düşük” diyor.

Turp üretiminin ikinci ürün olarak yapıldığını söyleyen İspir, “1 dekarda 4-5 ton elde ediliyor. Bahçe maliyeti yüksek değil. İkinci ürün olarak oldukça karlı” diyor. İspir, ‘Kadirli Turpu’ ismiyle ürünlerin coğrafi işaretini ve tescilini almak için çalışıldığım da aktarıyor.

NERELERDE YETİŞİYOR?

Turpun üretim üssü Kadirli olsa da Akdeniz, Ege ve Orta Anadolu Bölge-si’nde yaygın şekilde ticari üretimi yapılıyor. Ama iklim olarak Türkiye’nin her bölgesinde yetişebilen bir bitki. Kadirli’den başka Osmaniye’nin diğer ilçelerinde de üretim yapılıyor. Ankara, Kahramanmaraş, Hatay, Mersin, Aydın, İzmir, Bursa, Samsun ve Konya üretimde öne çıkan diğer iller. Turp yetişirken çok emek isteyen bir bitki değil. Sağlam ve soğuğa dayanıklı. Özellikle tarla tarımıyla uğraşan birçok çiftçi için ikinci bir gelir kapısı. Bu nedenle de karlı bir bitki.

YERLİ ÇEŞİTLER

Biz tüketirken turpları kırmızı, siyah, beyaz diye ayırsak da üreticilerin katego-rilendirmesi farklı. Fındık, bayır ve kestane turpu olarak ayrılıyor. Fındık turplarının şekilleri yuvarlak, basık-yuvarlak, uzun-yuvarlak, uzun-konik ve uzun silin-dirik olarak sıralanıyor. Ülkemizde yetiştirilen küçük yuvarlak tiplerde çap 3-6 cm uzunluk 2-3 cm arasında. Ağırlıkları 5-40 gram arasında değişiyor. Kabuk rengi kırmızı veya kırmızı-beyaz oluyor ve diğer turplara göre daha kısa sürede olgunlaşıyor. Ülkemizde yaygın olarak yetişen kırmızı turplar bu gruba giriyor.

Bayır turplarının şekli yuvarlak, basık yuvarlak veya uzun yuvarlak olarak tanımlanıyor. Çapı 5-15 cm, uzunluğu 5-20 cm arasında değişirken, dış kabuğu siyah veya koyu kahverengi renkte oluyor. Turp ağırlığı 200-2000 gram arasında değişiyor.

Kestane turpları ise yuvarlak, uzun-yu-varlak ve uzun-konik olarak sınıflandırılıyor. Çapı 5-10 cm, uzunluğu 7-15 cm iken, ağırlığı 150-1000 gram arasında değişiyor.

Maliyeti düşük, geliri yüksek

Turp yetiştirmek çok zahmetli değil. Sadece hasat dönemi topraktan çıkarmak zahmetli. Bahçe kurma maliyeti de düşük. Arazi kendinize ait ise dekar başına maliyet 150 TL’yi geçmiyor. 1 dekarda ise 4-5 ton arası ürün elde ediliyor. Tarla çıkış fiyatı ise 50 kuruş. Yani, 1 dekarda 2 bin 500 TL gelir elde etmek mümkün. 150 TL maliyete 2 bin 500 TL gelir oldukça karlı görünüyor. Uzmanlar tarımda para kazanabilmek için ölçeklerin büyümesini öneriyor. Turpta da üretimin en az 20-25 dekar alanda yapılmasını öneriyorlar. Bu ölçekteki bir üretimin çiftçiler için daha rantabıl olacağı belirtiliyor.

Faydaları…

Turp atasözlerimize de girmiş bir ürün. “Turp gibi sağlam maşallah” atasözümüz sağlamlığı, dayanıklılığı ve sağlığı anlatır. Turpun faydalan saymakla bitmez. Kalp ve damar sağlığına faydalı olmasının yanında kansere karşı da koruyucu etkileri olduğu kabul edilir. Şeker hastalığına faydası var. Turp cilt bakımı için de yararlıdır. Cilde tazelik, saçlara ise parlaklık verir. Sivilce ve egzamayı geçirmeye yardımcı olur. Turpun kökü ve yaprağı daha çok salatası yapılarak kullanılır.

Tıbbi açıdan kırmızı turp vücuda kuvvet verir ve balgam söktürür. Siyah turpun ise böbreklere faydalı olduğu söylenir. Tam bir karaciğer dostu olan turp suyunun, damar sertliği ve uykusuzluğa iyi geldiği, bal ve sirke şerbeti ile karıştırılıp gargara yapılırsa nefes darlığına iyi geldiği biliniyor. Ayrıca C vitamini deposudur.