Otomobil İhracatında Rekorlar Kırılıyor
Türkiye’nin toplam ihracatı iki yıldır gerilerken, ihracatın amiral gemisi olan otomotivde rekorlar kırılıyor. 2016’nın ilk beş ayında yüzde 12,4’lük ihracat artışma imza atan sektörün hedefinde yıl sonuna kadar tarihte ilk kez 1 milyon adet otomobil ihraç etmek var. Yılın ilk beş aymda 10 milyar dolar olan otomotiv ihracatının, 2016 sonunda 23 milyar dolara çıkacağı tahmin ediliyor.
Türkiye’nin ihracatının beşte birini tek başına gerçekleştiren otomotiv sektörü, genel ihracattaki olumsuz tabloya rağmen rekor üstüne rekor kırıyor. Toplam ihracat 2016’nın ilk beş ayında yüzde 6,5 gerilerken, otomotiv ihracatı ise yüzde 12,4 artarak 10 milyar dolara ulaştı. Otomotiv ihracatının 2012’de yüzde 12 seviyelerinde olan toplam ihracat içindeki payı da yüzde 18’e çıktı. Sektör, 2016’da yüzde 10 büyümeyle otomobil ihracatında 1 milyon adet barajını geçmeyi hedefliyor.
Bu noktada hatırlatmakta yarar var. Türkiye ilk otomobil ihracatına tam 20 yıl önce, 1996 yılında 2 bin adet Tempra otomobili İtalya’ya göndererek imza atmıştı. İmza sahibi de Jan Nahum’un başında olduğu Tofaş Otomotiv’di. Yani 20 yılda 2 bin otomobilden 1 milyon otomobile çıkan bir ihracat öyküsünün oluştuğunu söyleyebiliriz.
2016 KÖTÜ BAŞLAMIŞTI
Geçen yıl yaz başlarında grevlerle sarsılan sektör, bu yıl üretim ve ihracatta adeta gaza basmış durumda. Otomotiv Sanayicileri Derneği (OSD) verilerine göre, bu yılın ocak-mayıs döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla toplam üretim yüzde 9, otomobil üretimi ise yüzde 13 oranında arttı.
2015’te 1 milyon 359 bin adetlik otomobil üratimiyle rekor kıran otomotiv sektörü, ihracatta da 992 bin adet ile tarihi seviyeye ulaşmıştı. Böylelikle geçen yıl Türkiye’de üretilen her 100 otomobilden 73’ü ihraç edilmiş oldu. Sektör, 2015 yılında üretimde yüzde 16 ve ihracatta yüzde 12 artış sağlamıştı. Ancak 2016 yılına ocak ayında ihracatta görülen yüzde 12’lik düşüşle kötü bir başlangıç yapan sektörde, sonraki aylarda hızlı bir toparlanma yaşandı. Bu toparlanma ve kısa sürede çift hanelere çıkan ihracat artışının arkasında ise Avrupa Birliği (AB) ekonomisinde yaşanan düzelme ve paritenin olumsuz etkilerinin ortadan kalkması var.
100 OTOMOBİLDEN 79’U AB’YE
Özellikle mayıs ayında yaşanan yüzde 34lük artış ile aylık bazda rekor kırılırken, geçen yıl mayıs ayında otomotiv şirketlerinde yaşanan grevlerin ihracat üzerindeki olumsuzluğu da baz etkisi yaratmış oldu. AB ülkelerine yönelik ihracat yüzde 16 artarken, AB ülkelerinin otomotiv ihracatındaki payı da yüzde 79’a yükseldi.
Öte yandan alternatif pazarlar arasında yer alan Ortadoğu ülkelerine ihracat yüzde 20, Afrika ülkelerine yüzde 15 artarken, Amerika ülkelerine de yüzde 33 artışla yaklaşık 94 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirildi.
İHRACATI BURSA SIRTLADI
Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) kayıtlanndan derlediğimiz bilgilere göre, birkaç yıl önce ABD’nin çöken otomotiv merkezi Detroit ile karşılaştırılan Bursa ihracatta yüzde 19’luk artış hızını yakalayarak, yüzde 35,3’ftik payla toplam otomotiv ihracatının üçte birinden fazlasını tek başına gerçekleştirdi.
Son beş yılda üretim kapasitesini 1,5 milyon adetten 1,7 milyona çıkaran Türk otomotiv sektöründe devam eden yatırımlarla, kapasitenin yıl sonunda 1,9 milyona çıkarılması bekleniyor. Ülkelere göre toplam AR-GE harcamalan içerisinde otomotivin payına bakıldığında, Türkiye yüzde 18,9’luk payla üçüncü sırada yer alarak önemli bir başanya imza atmış durumda.
HEDEF YÜZDE 10 BUYUME
Otomotiv İhracatçıları Birliği Başkanı Orhan Sabuncu, otomotiv endüstrisi açısından Ocak-Mayıs 2016 döneminin oldukça iyi bir dönem olduğunu vurguluyor.
Orhan Sabuncu, geçen yıl mayıs ayında sektörde yaşanan grevlerin üretim ve ihracata olumsuz etkisinin 2016 konusunda karamsarlık yarattığını, ancak gelinen noktada 2016’nın üretim ve ihracatta rekora koşulan bir yıl haline geldiğini belirtiyor. Sabuncu, “Beklentimiz yılın kalan bölümünde de bu performansı devam ettirmek ve yaklaşık yüzde 10 artışla 23 milyar dolarlık yıl sonu hedefine ulaşmak” diyor.
YENİ MODELLERİN ETKİSİ
Öte yandan 2016’da üretimine başlayacağı ilan edilen yeni modeller de sektöre ivme kazandırmış durumda. Toyota’nın Sakarya’daki üretim merkezi Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye, TMMT C-HR konseptinde yeni C segment crossover modelini üretmeye başlayacağını duyururken, Fiat’ın C segmentinde yer alan hatch-back modeli Bravo’nun da Brezilya’daki üretiminin Türkiye’ye kaydırılacağı açıklandı.
Türkiye otomotiv sektörü Avrupa Birliği ülkeleri arasında ticari araç üretiminde birinci, otomobil üretiminde ise yedinci sırada yer alıyor. Dünya genelinde ise otomotiv üretiminde 2014 yılındaki 17’nci sırada yer alan Türkiye, 2015’te 16’ncı sıraya yükseldi. Hedef 2016 sonunda Türkiye’yi 15’inci sıraya çıkarmak.
YAN SANAYİ İHRACATI DA ARTIYOR
ilk beş ayda ticari araç ihracatında çift haneli artışlar yaşanırken, yan sanayi ihracatı da yüzde 10 oranında artış kaydetti.
Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Yönetim Kurulu Üyesi ve Avitaş Yönetim Kurulu Başkanı Şekib Avdagiç, Rusya pazarında yaşanan daralmanın yan sanayi ihracatında artışın hızını düşürdüğüne dikkat çekiyor. Yılın geri kalanında da üretim ve ihracatta olumlu seyrin devam etmesini beklediklerini ifade eden Avdagiç, “2016’da Avitaş Kompozit olarak özellikle Yarış Otomobilleri ve buna bağlı yedek parça ile ilgili hem Amerika’ya hem de Avrupa’ya olan ihracatımızı artırdık. Dünya Rally Cross Şampiyonası ile Amerika’da yapılan Global Rally Cross Şampiyonası’ndaki faaliyetlerimizi bu kapsamda geliştirerek sürdürüyoruz” şeklinde konuşuyor.
“İÇ PAZAR KÜÇÜLEBİLİR”
TİM Otomotiv Endüstrisi Sektör Kurulu Başkanı Ömer Burhanoğlu, otomotiv ihracatının son aylardaki yükselişinde ekonomik krizden çıkan İspanya, Portekiz ve İtalya’ya satışların yüzde 30’lara varan artış kaydetmesinin de etkili olduğunu vurguluyor. Burhanoğlu, 2016’nın geri kalan döneminde de üretim ve ihracatta yüzde 8-10 büyüme beklediklerini söylüyor.
İç pazarda ise özellikle turizmde yaşanan daralmaya paralel bir pazar küçülmesi yaşandığına işaret eden Ömer Burhanoğlu, “İç pazarda satılan ticari araçlarda düşüş var. Turizm yavaşlayınca haliyle satışlar da geriledi. Yıl sonuna kadar iç pazarda yüzde 4-5 küçülme bekliyoruz” diyor.
İhracatı Artıran 5 Neden
- AB pazarındaki büyümenin devam etmesi,
- İspanya, İtalya ve Portekiz’e satışların yüzde 30 artması,
- Euro/dolar paritenin olumsuz etkisinin geride kalması,
- Yeni üretilen modellerin olumlu etkisi,
- Geçen mayıstaki grevlerin baz etkisi.