İhracat bedellerinin yurda getirilmesi serbest, ama…
Kambiyo mevzuatına göre ihracat bedellerinin ihracatçının tasarrufuna serbest bırakılması, mükelleflerin çeşitli yükümlülükleri olmadığı anlamına gelmiyor…
İHRACAT bedellerinin yurda getirilmesi, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’m 8’inci maddesinde aşağıdaki gibi düzenlenmiş durumda:
“İhracat bedellerinin tasarrufu serbesttir. Bakanlık ihtiyaç duyulması halinde ihracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin düzenleme yapmaya yetkilidir.”
YURDA GETİRİLMEYECEĞİ ANLAMINA GELMİYOR
Kambiyo mevzuatına göre, ihracat bedellerinin ihracatçının tasarrufuna serbest bırakılması ile diğer mevzuatımıza (vergi ve muhasebe) göre ihracat bedellerinin hiç getirilmeyeceği, getirilen dövizlerin döviz alım belgesine (DAB) bağlanamayacağı veya Vergi Usul Kanunu’na (VUK) göre değerlemeye tabi tutulamayacağı gibi bir sonuç çıkarılmamalı.
Bu konudaki en net açıklama, Hazine Müsteşarlığı Banka ve Kambiyo Genel Müdürlüğü’nün konu ile ilgili genelgesinde. Özeti şöyle:
“Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar ve anılan Karar’a ilişkin 2008-32/34 sayılı Tebliğ çerçevesinde ihracat bedeli dövizler ilgililerce serbestçe tasarruf edilebilir. Bu bedellerin döviz tevdiat hesaplarına alınması veya Türk Lirası’na çevrilerek kullanılması mümkün bulunmaktadır. İhracat bedelinin Türk Lirası’na dönüştürülmesi halinde bankalarca DAB düzenlenir…”
MALİ İNCELEMELERDE SIKINTI VAR
Konu hakkında uygulama farklılıkları bulunuyor ve ciddi muhasebe ve vergi hataları ile karşılaşılıyor. Bundan hareketle mükelleflerin olası mali incelemelerde sıkıntılarla karşılaşmamaları için ilgili genelge kapsamında işlem yapmalarında fayda var.
Bize göre, İhracat bedelleri serbestçe tasarruf edilebilir olsa dahi, ihracatçıların ihracat bedellerini yurda getirirken veya hesaplarını kapatırken aşağıdaki prosedüre uymaları gerekiyor.
• Banka aracılığı ile getirilmişse, DTH’na (Döviz Tevdiat Hesabı) alınması, bozdurulması halinde DAB (Döviz Alım Belgesi) düzenlenmesi.
• Elden getirilmişse, gümrüklerde NBF’na (Nakit Beyan Formu) bağlanması, bozdurulması halinde DAB (Döviz Alım Belgesi) düzenlenmesi.
• Çek olarak tahsil edilmesi.
• Kredi kartıyla tahsil edilmesi.
Uygulamada, işletmelerin ihracat bedellerini yukarıdaki yolları izlemek yerine;
• Ortaklar cari hesabına aktarmak suretiyle,
• Elden alındığını beyan etmek suretiyle.
Efektif olarak aldıklarını TL’ye çevirirken;
• Bankalar dışında özellikle “döviz büfeleri”ne satış yapma,
• İnternet bankacılığı sisteminde bankalara satış yapma gibi, mevzuata uymayan işlemler yapıldığı görülüyor.
YENİ BİR DÜZENLEMEYE İHTİYAÇ DUYULUYOR
İlgili mevzuata göre, “Bakanlık ihtiyaç duyulması halinde ihracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin düzenleme yapmaya yetkilidir” deniliyor. Yapılan son düzenleme ile ihracatçılar kambiyo mevzuatına göre birçok sıkıntılı ve bürokratik işlemden kurtulmuş olmalarına rağmen, ihracat bedellerinin serbest bırakılması sonucu vergi ve muhasebeleştirme işlemlerine, özellikle KDV iade işlemlerine yönelik uygulamada sıkıntı yaşanmaması için Hazine Müsteşarlığından sorumlu Bakanlıkça yapılacak yeni bir düzenlemeye ihtiyaç duyuluyor.
TALHA APAK
Yeminli Mali Müşavir (YMM)
apakymm@gmail.com
