Uzmanlığa dayalı pazar yerleri
Her birifiitürizm ufkundan doğan ticarethaneler. Bunları ilk kuran öne geçecek. Erken demeyin, tam zamanı!..
SÜPERMARKET, hipermarket, grosmarket… İçinde market sözcüğünün geçtiği pek de yabancısı olmadığımız tanımlar. ‘Market’ sözcüğü anlam açısından ‘çarşı’, ‘pazar’, ‘pazar yeri’ anlamı taşısa da ilk planda gıda ağırlıklı ürünleri satan işyerlerini akla getiriyor. ‘Markete gitmek’, ‘marketten almak’ gibi eylemler bu görüşü pekiştiren ifadelerden bazıları.
Batı dillerine yerleşmiş olan birçok sözcük gibi ‘marketing’ (pazarlama) ifadesi de market sözcüğünden türemiş. Nitekim ‘marketplace’ ifadesi de ‘pazaryeri’ demek. Kısaltılarak kullanılan ‘mart’ sözcüğü ise son yıllarda perakende satış yapılan yerlerin Amerikanvari pratiğe yansıyan şekli…
Kendi dilimize gelirsek…
Hafta içindeki gün adı bir tarafa; ‘pazar’ denince eylem olarak şunlar öne geçiyor: ‘pazarlık’, ‘pazarlık etmek’, ‘pazar kurmak’, ‘pazara çıkmak’, ‘pazarcılık’, ‘pazarlamacılık’ ve daha onlarca sözcük.
Ancak, son yıllarda yabancı dillerden geçen, öykünmeyle cilalanmış olanları da var. Kısaca ‘büyük dükkân’, ‘özel ticarethane’, ‘büyük mağaza’ anlamında kullanılan ‘superstore’ gibi sözcükler bunlardan biri. Modern zamanların alışkanlıklarını anlatan yeni mağazaların açılması belki de yakın gelecekte başka tanımları doğurabilir.
işte aşağıda sunduğumuz buluşsal konulara siz -yerli ya da yabancı- istediğiniz tanımı yakıştırabilirsiniz. Biz bunların tümünü ‘pazar yeri’ ifadesi içinde standart hale getirdik. Bunlar ülkemizde henüz çok bilinmeyen, ancak yakın gelecekte perakendeye iyice açılacak yeni nesil işyerleri. Her biri modern dünyanın fütürizm penceresinden icat ettiği ticarethaneler… İster gerçek, ister sanal olanını şimdi siz kurun! Her ikisini aynı tanımla birleştirerek ticarete açmayı da düşünebilirsiniz.
ANTİKA OBJELER PAZAR YERİ
Açılması, kurulması ve işletme haline getirilmesi izne bağlı bir işyeri türü. Girişimlerin kendi içinde alt dalları var. Örneğin güzel sanatlar ya da tarihi eser koleksiyonlarını tek çatı altında toplamak gibi. Bu işi yapmak için uzmanlaşmak önkoşul. İhtisas alanına giren objeleri değerlendirebilecek eksperlerin yanı sıra, müzayede konusunda derinlemesine bilgi sahibi olmak önemli.
Tarihi eserler için bazı ciddi kısıtlar söz konusu. Mevzuatı bilmek ve yasalara saygılı çalışmak şart. Müzecilik konusunu iyi bilen girişimcilerin hem gerçek hem de sanal ortamda açacakları pazar yerleri büyük ilgi çekebilir. Sergilenen ve özel izinlerle satışa sunulan her türden materyalin yaş saptanması için gelişmiş laboratuvar düzeneklerine ihtiyaç var. Yalnız yurtiçinden değil, yurtdışından yasal yollarla gelmiş her türden materyali ticari hale getirmek mümkün. Bu işin daha sade, kuralları basitleştirilmiş alt uzmanlık dalları da bulunuyor. Örneğin antika giysiler, eski radyolar, hesap makinesi ve daktilolar bu objelere tipik örnekler. Son zamanlarda koleksiyon objesi haline gelen eski kitap, fotoğraf, plak, ambalaj malzemesi, reklam materyali gibi konularda uzmanlaşmak bir başka yol. En çok dikkat çeken güncel basit uygulama ise ünlü markaların tüm yayınları ile ambalaj malzemelerini elde ederek, ilgili markanın sponsor olacağı sergiler açmak. Uzun erimli ve garantili bir iş… Amaç marka imajını güçlendirmek ve markanın geçirdiği meraklı evreleri zaman boyutunda görselliğe kavuşturmak… Gayret sizden, para şirketlerden…
SPOR VE SAĞLIK PAZAR YERİ
Spor ve sağlık günümüz tıbbında ayrılmaz ikili. Spor sadece profesyonellere özgü bir meslek olmanın ötesinde sağlıklı yaşamın sırlarıyla dolu kazançlı bir uğraşı alanı… O kadar ki, bugün yaşlı insanlara bile uzmanlar ‘antiaging’ açıklamalı spor egzersizleri öneriyor, işte bizim burada vurgulayacağımız ‘Spor ve Sağlık Pazar Yeri’ de her yaştan gençleri ilgilendiren bir ticari seçenek. Burada çeşitli spor aletlerinin yanı sıra, çeşitli enzimler, antioksidatif maddeler, immün sistem güçlendiricileri, ultra viole ışın önleyicileri, serbest radikal temizleyicileri gibi yüzlerce ürün satılıyor. Hemen hepsi uluslararası sertifikalara sahip ilaç kategorisine girmeyen sağaltıcı doğal maddeler…
Uykusuzluk, stres, obezite, depresyon, seksüalite azalması gibi konular başlıca hedefler arasında. Ayrıca spor ve egzersiz amaçlı kullanılan aletler de var. Alet ve gereçlerin neredeyse tamamı patentli ürünlerden oluşuyor. Yaş ve cinsiyet gruplarına ayrılmış. Çağımızın sorunlarından biri olan radyoaktif kirliliğin önlenmesi; hormon, vitamin ve mineral balansının sağlanması için kişiye özel tavsiyeler geliştiriliyor, hekimlerin onayı alındıktan sonra detoks bazlı imalat başlatılıyor. Hazır preparatlarm hem organik hem de saf çeşitlerinin bulunması büyük ayrıcalık. Çinko, selenyum, B grubu vitaminler, doymamış yağ asitleri ve özel karışımlar rafların büyük bir bölümünü kapsıyor.
‘Spor ve Sağlık Pazar Yeri’nin bir başka özelliği ise çok hızlı besin intolerans testlerinin anında gerçekleştirilmesi. Hangi besinleri tüketmemelisiniz?
Burada antialerjik her cinsten ürünü bulmak olası…
Unutulmaması gereken nokta bu tür işletmelerin sporcu takviye ürünleri satan mağazalardan çok farklı olmaları… Mağazada protein tozları ya da protein içerikli karışımlardan çok daha farklı ürünler yaş gruplarına göre sunuluyor.
SAĞLIKLI TAKILAR PAZAR YERİ
Bildiğimiz bijuteri mağazalarından çok değişik bir yer. Burada tüm taşların hem estetik sunumu hem de şifa üzerine etkileri vurgulanıyor. Çoğu yan değerli taşlardan oluşan bir pazaryeri bu… İşin uzmanları şifa konusunda kanıta dayalı bazı bilgiler veriyor; her bir taşın yaydığı enerjinin niteliği, dalga boyu etraflıca anlatılıyor. Sunulan ürünler arasında doğal şekliyle çeşitli mineraller, kristaller, madenler ve yarı değerli taşlar var. Bunların çoğu işlenerek göz alıcı takılar haline getirilmiş.
En çok ilgi çekenler kuartz, obsidyen, turkuaz, turmalin, malaşit, hematit, florit, kaplan gözü, yeşim, lazurit, olivin gibi çeşitler. Ayrıca en değerlisinden en basitine kadar çeşitli maddelerin kullanıldığı ürünler hemen dikkat çekiyor. Kalsit, barit, gypsum, beryl ve metaformik mikalar bunlardan bazıları. Elmas, safir, platin, zümrüt ve altın en değerliler arasında. Gümüş ise başlı başına özel bir kategori… Zaten bu konuda kategori yaratmak başlıca farklılık… Önemli olan sergileme metodu. Yarı değerli taşlara yakıştırılan sağlık teması abartılı bir pazarlama tekniğini yansıtıyor olsa da bazılarında gerçekten şifa niteliği olduğu bilim çevreleri tarafından da kabul görüyor. Örneğin manyetit gibi mıknatıslı kimi türler…
ALTERNATİF GIDALAR PAZAR YERİ
Dünyada bazı örnekleri görülmeye başladı bile. Bu kategorinin farkı şurada: Bilinmeyen, tanınmayan bazı gıdaların üretimini, ithalatını yaparak satışa sunmak… Bünye içerisinde dünya mutfaklarından çeşitli spesiyalitelerinin sunulduğu bir restoran var. Bu aynı zamanda bir gösteri yeri… Müşterilerin ilgisini canlı tutmak, bağımlılık yaratmak açısından her ay menüler değişiyor, ünlü mutfaklardan örnekler sunuluyor. Şeflerin gösterisi önemli bir ayrıcalık… Raflarda satılan ürünler ise çoğu zaman her yerde rastlanmayan özel gıdalar. Çoğu üretiliyor ya da ithal ediliyor. Örnek vermek gerekirse dünya mutfaklarında kullanılan hemen türlü ürün burada yer alıyor.
Pazar yerinin önemli ayrıcalığı yakın ya da uzun vadede zararlı olacağı bilinen gıda maddelerine eş değer alternatiflerin sunulması. Şekerli, unlu, etli gıdaların eşdeğeri olabilecek özel üretilmiş raf ürünleri hemen dikkat çekiyor. Örneğin glutensiz lazanya… Şeker yerine tüketilecek sağlıklı alternatifler de var. Agave kaktüsü şurubu gibi… Fermente ürünlerin tamamı ise doğal yollardan olgunlaştırılmış çeşitleri kapsıyor. Proteinli gıdalar arasında bazı av etleri ve mantarların bolluğu göz kamaştırıyor. Sıra dışı olan gıdalar arasında şaşırtıcı olanlar da var. Pastörize kereviz suyu, kısrak sütü, bambu özütü, siyah susam, pirinç sirkesi, kulakas, guava yaprağı, kamış şekeri, deniz çayırı bunlardan bazıları. Yemeklere gelince her hastalığın özel spesiyalitesi var. En çok Uzakdoğu, Akdeniz, Latin Amerika ve Kuzey Afrika mutfaklarından derlenmiş hazır yemekler çok satıyor.
Nur Demirok / Para
