Ekonomide Büyüme Yüzde 4’e Doğru

Büyüme yıla yüksek başladı ancak ikinci çeyrekte yüzde 3.1 ile yavaşlamaya işaret etti. Ekonominin sekiz çeyrek dönemdir kesintisiz büyüdüğüne dikkat çeken uzmanlar yılsonu için yüzde 4’e yakın büyüme öngörüyor…

GLOBAL piyasalarda yaşanan genel iyimserlik devam ediyor. FED’in faiz artırma ihtimali
ABD ekonomisiyle ilgili kötü gelen veri nedeniyle azaldı. Bu durum olumlu algılanıyor. Avrupa Merkez Bankası ECB’nin para politikasını koruma kararı alması olumlu havaya katkıda bulunuyor, içeride bayram haftası nedeniyle piyasalarda kısa ve zayıf işlem hacmi söz konusu. Bayram öncesi açıklanan 2016 yılı ikinci çeyrek verisi ise ekonomide yavaşlamaya işaret etti. Ayrıca ilk çeyrekte yüzde 4.8 olan büyüme oranı da 4.7’ye revize edildi. Aslına bakılırsa ilk çeyrekteki yüksek büyümenin ardından ekonomideki yavaşlamanın sinyalleri alınıyordu, ikinci çeyrekte ekonomi piyasa beklentilerinin altında yüzde 3.1 büyüme gösterdi. Cari açık ise hazirandaki genişlemenin ardından temmuzda yeniden daraldı. Uzmanlar büyümenin üçüncü çeyrekte daha da ivme kaybedeceğini son çeyrekte ise bir miktar canlanma olacağını öngörüyor. Cari açık konusunda ise büyük oranda turizm gelirlerinin etkili olduğuna dikkat çekiliyor.

BEKLENTİLERİN ALTINDA

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜ-1K) verilerine göre, ekonomi yılın ikinci çeyreğinde yüzde 3.1 ile beklentilerin altında büyüdü. Banka ve aracı kurum ekonomistleri ortalama olarak yüzde 3.4-3.5 düzeyinde büyüme bekliyordu.

Bu arada yılın ilk çeyreğinde, daha önce yüzde 4.8 olarak açıklanan büyüme yüzde 4.7’ye revize edildi. Böylece 2016 yılının ilk yarısındaki büyüme de yüzde 3.9 olarak hesaplandı. Ekonomi geçen yılın tamamında yüzde 4 büyümüştü. Büyümenin bileşenlerine gelince, ikinci çeyrekte tüketim harcamaları sabit fiyatlarla yüzde 5.2, devletin harcaması yüzde 15.9 arttı. İhracattaki artış yüzde 0.2’de kalırken, ithalat yüzde 7.7 arttı. Hanehalkları ve devletin tüketim harcamalarındaki artışa karşılık, gayri-safi sabit sermaye oluşumu yüzde 0.6 azaldı.

Tarım sektörünü oluşturan faaliyetlerin toplam katma değeri, ikinci çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre, sabit fiyatlarla yüzde 1 azalırken, sanayi sektörünü oluşturan faaliyetlerin toplam katma değeri de, aynı dönemde yüzde 3.9 arttı. Hizmet sektörü de yüzde 3.6 artış gösterdi.

CARİ AÇIK DARALIYOR

Merkez Bankası, Temmuz 2016 dönemine ilişkin ödemeler dengesi verilerine göre, cari işlemler açığı, geçen yılın temmuz ayma göre 523 milyon dolar azalarak 2 milyar 602 milyon dolar olarak gerçekleşti. Böylelikle yıllık bazda cari işlemler açığı 28 milyar 931 milyon dolar oldu. Parasal olmayan altın kaleminde, bir önceki yılın temmuz aymda 639 milyon dolar net ithalat gerçekleşirken, bu yılın aynı aymda 416 milyon dolar net ihracat kaydedildi.

Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, bir önceki yılın aynı ayma göre 1 milyar 226 milyon dolar tutarında azalarak 1 milyar 456 milyon dolara düştü. Birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, bir önceki yılın aynı ayma göre 131 milyon dolar artarak 550 milyon dolar oldu.

“CARİ AÇIK SORUNU BİTTİ”

Turkey Macro View Consulting Kurucu Direktörü İnanç Sözer, ikinci çeyrekte büyümenin yavaşlamasının beklentiler dahilinde olduğu görüşünde. Sözer, büyümenin üçüncü çeyrekte daha da ivme kaybedeceğini belirtiyor. Ancak Sözer’e göre, büyümeyle ilgili aşağı yönlü riskler artmış olsa da kamu İnanÇ mâliyesi yoluyla alman önlemler ve makro ihtiyati genişleme riskleri dengeleyecek. Bu sayede son çeyrekte ekonomi bir miktar canlanma gösterecek. 2016 yılsonu için de yüzde 4’e yakın bir büyüme gerçekleşecek.

G20 içinde hızlı büyüyebilen ülkelerden biri olmamızı sağlayacak.

Cari açığı en çok turizm gelirlerinin etkilediğini ifade eden Sözer, altın ihracatı yüksek ol duğu için cari açığın temmuzda düştüğünü ama ağustosta tekrar yükseleceğini ve yükseliş eğiliminin devam edeceğini kaydediyor.

Ancak Sözer’e göre, cari açık artık Türkiye için sorun olmaktan çıktı ve sürdürülebilir seviyeye geriledi. Bundan sonra yapısal reformlarla yapılacak şeyler var. Sözer, .“Ekonomideki yeni sorun potansiyel büyümenin nasıl yukarı çekileceği” diyor.

“YAVAŞLAMA VE AÇIK ARTACAK”

Kapital FX Araştırma uzmanı Enver Erkan, sa nayi üretiminin seyrinden yola çıkarak büyümenin üçüncü çeyrekte ivme kaybedeceğini söylüyor. Erkan’a göre, sanayi üretimi birinci ve ikinci çeyrek büyüme verileriyle uyumlu bir görüntü sergilemişti. Üçüncü çeyrekte ivme kaybeden sanayi üretimi de büyümeyi baskılayacak. Erkan üçüncü çeyrekte büyüme için üst bandı yüzde 3 olarak belirlediklerini belirterek, yılın tamamında büyüme için nokta tahminini yüzde 3.6 olarak belirlemiş.

Cari açıkla ilgili ise Erkan, temmuz sonrası dönemlerde turizm gelirlerindeki kaybın etkisini görmeye devam edilebileceğini belirtiyor. Erkan, yılsonunda cari açığın gelen yeni veriyle beraber 36 milyar dolar olarak gerçekleşmesini bekliyor.

“YÜZDE 3.3 TAHMİNİ KORUYORUZ”

Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvcı Tokalı ise, ikinci çeyrek verisi göz önüne alındığında ekonominin son sekiz çeyrek dönem boyunca büyüme trendinde olduğuna dikkat çekiyor. Yılın ilk yarısında ekonominin yüzde 3.9 büyümesinin ardından ikinci yarıda aşağı yönlü risklerin varlığına işaret eden Tokalı’ya göre, özellikle üçüncü çeyreğe ait öncü göstergeler, hem 15 Temmuz’da gerçekleşen darbe girişiminin olumsuz etkisi hem de iki bayramı içeren dönem olması dolayısıyla, büyüme oranında önemli bir yavaşlama olabileceğine işaret ediyor. Tokalı, son çeyrekte tekrar toparlanmanın görülebileceği varsayımı altında, tüm yıl için yüzde 3.3’lük büyüme tahminini koruyor.

Banu Kıvcı Tokalı, temmuz aymda cari dengede dikkat çeken noktalar olarak, turizm gelirlerindeki kan kaybını ve haziran aymda ciddi bir çıkışa işaret eden doğrudan yatırımlara ait kar transferlerini görüyor. Ancak, özellikle turizm gelirlerindeki zayıflığın belirgin olarak devam etmesi doğrultusunda, yılsonuna ait cari açık tahminini 30 milyar dolardan 32.6 milyar seviyesine çıkarıyor.