Yapay zekanın adaletine teslim olur musunuz?
İnsanın geleceğe dair en büyük korkularından biri, robotların işlerini ellerinden alması. Yüksek teknoloji uzmanları, robotların “yaratıcılık” ve “etik” gerektiren iş alanlarında insanlar kadar başarılı olacağını “şimdilik” düşünmüyor. Avrupa İnsan Haklan Mahkemesi, yapay zekayı oldukça maharet isteyen davalara atayarak bir makinenin hakimlerin veya avukatların yerini alıp alamayacağını test etmiş. İngiltere’deki Londra ve Sheffield üniversiteleriyle ABD’deki Pennsylvania Üniversitesi’nce yürütülen deneyde, Avrupa insan Hakları Sözleşmesi’nin 3’üncü (işkence ve kötü muamele), 6’ıncı (adil yargılanma) ve 8’inci (özel hayata saygı) maddelerini ihlal edildiği iddia edilen 584 dosya, mahkemenin “hakimler kurulu” yerine, “yapay zeka”nın adaletine bırakılmış.
HUKUK İHLALLERİNİ TESPİT ETTİ
Makineden bu dosyalardan hangilerinde bu üç maddenin ihlal edilip, hangilerinde edilmediği sorulmuş. Yapay zekayı oluşturan algoritma, dosyalardaki metinlerin izlerini sürerek hükümlerini vermiş, iki dosya haricinde hükümleri doğru çıkan yapay zekanın, bu iki dosyada hukuki durum diğerlerine göre daha karmaşık olduğu için tahminde bulunamadığı anlaşılmış. Deneyi yürüten Londra Üniversitesi’nden Nikolaos Aletras’a göre, “Yapay zeka kullanımının tanık ifadeleriyle veya avukat beyanlarında kullanılmaması için hiçbir neden yok.”
Tessella bilimsel danışmanlık şirketinden analist Matt Jones, “insanın zamanını alan ve üretimine katkısı olmayan işlerin yapay zeka tarafından yerine getirilmesinde hiçbir sakınca yok. Bu, yasal konular için de geçerli. Yapay zeka böylece insanların karar mekanizmasına yardımcı olmakla kalmıyor, insanın başarısını da artırıyor. Yapay zekayı hukuki alanda bir araç olarak düşünmek gerek” diyor. Yapay zekanın hukuk alanında insanın yerini alması şimdilik mümkün görünmüyor. Buna neden olaraksa günümüz teknolojisinin hukuki nüansları, insan gibi ayırt edememesi gösteriliyor.
Sanal avukat, park cezasının kesilmesinin önüne geçiyor
Stanford Üniversitesinde okuyan 19 yaşındaki Joshua Brovvder’ın geliştirdiği DoNotPay (Ödeme) isimli internet sitesindeki konuşan sanal avukat da, New York ve Londra’da insanların yanlış yere park etmesini engelliyor. Sanal avukat araç kullanıcılarına, kendilerine kesilen cezaya itiraz hakkı olup olmadığını söylüyor. Her iki kentte sanal avukatı kullanan araç sürücüleri, kesilen cezalara itiraz ederek toplamda 2,9 milyon Sterlin’lik yanlış park yeri cezasını ödemedi.
