Türklerden 10 yılda 27 milyar $’lık alım

Türk şirketleri son 10 yılda yurtdışında 274 şirketi 27 milyar dolara satın aldı. 2016 yılında ise 2015’teki 3,5 milyar dolarm altında 24 işlemde yaklaşık 2 milyar dolarlık bir işlem yapıldı. Geçen yıl düşen yurtdışı satm almalara rağmen 2017 yılma dair yapılan değerlendirmeler ise iyimser. Uzmanlara göre bu yıl özellikle büyük grupların yatırım iştahı artarak devam edecek.

Türkiye’nin içinde olduğu bölgede yaşanan belirsizlik ve global ekonomide yaşanan durgunluk, Türk şirketlerin yurtdışından satın alım iştahını da düşürdü. Son 10 yılda yurtdışmda toplam değeri yaklaşık 27 milyar dolarlık 274 işlem gerçekleştiren Türk şirketleri, 2016 yılında ise daha temkinli davrandı. Türklerin yurtdışında satın alma işlem değeri 2012’den beri aralıksız artış gösterirken, geçen yıl yurtdışmda yaptıkları satm alma değerinde bir önceki yıla göre düşüş gözlendi.

Türkiye’de son yıllarda gözlenen şirket satm almalarındaki daralma eğilimi, Türklerin yurtdışı satm alma işlemlerine de yansımış oldu. Ekonomist dergisi olarak yaptığımız araştırmaya göre, 2015 yılında 35 işlemde 3,5 milyar dolarlık bir hacim oluşurken, 2016 yılında 24 işlemde yaklaşık 2 milyar dolarlık satm alma gerçekleşti. Fakat 2017 yılına ilişkin yapılan değerlendirmeler özellikle büyük grupların yatırım iştahının artacağı yönünde. Çünkü büyük grupların gelir yapısını çeşitlendirme istekleri sürüyor.

İMALAT BAŞI ÇEKİYOR

2016 yılında yapılan işlemlere sek-törel bakıldığında imalat başı çekiyor. Geçen yıl gerçekleşen 24 satm alma işleminin 9’u imalat alanında olurken, 5’i hizmet, 4’ü ise limancılık alanında oldu. Turizm, otelcilik 2016 için önemli bir başlık oldu. Doğuş Grubu Yunanistan, İspanya ve İtalya’daki oteller için 450 milyon dolar yatırdı. Açıklamalarında turizmde yurtdışına yönelik yatınmlann devam edeceği sinyalini veren Doğuş Grubu CEO’su Hüsnü Akhan, yeme-içme sektörüne ilişkin ise “Yerli markaları yurtdışına taşırken yurtdışı markalan da Türkiye’ye getireceğiz” diyor. Son 10 yıllık sürece bakıldığında ise Türk şirketleri özellikle ulaştırma, imalat ve turizm sektörlerinde yurtdışı satın alımlan gerçekleştirdiler. Ulaştırma sektöründe daha çok liman ve marinalar ön plana çıkarken, imalat sektöründe ise ön plana çıkan alt sektörler beyaz eşya ve inşaat sanayii yan ürünleri olarak sayılabilir.

Turizm alanında ise otel yatınmlan dikkat çekiyor. 2017 yılında ise bunların dışında sağlık ve yiyecek-içecek sektörlerinde yurtdışı satın alım aktivitesinin devam etmesi bekleniyor.

10 YILIN ANALİZİ

Satın almalar açısından son 10 yıllık dönemi değerlendiren Deloitte Türkiye Kurumsal Finansman Ortağı Başak Vardar, Türk şirketlerinin giderek artan bir şekilde yurtdışındaki yatırım fırsatlannı değerlendirdiklerini anlatıyor. Belli bir sermaye gücüne sahip grupların düzenli bir şekilde yurtdışmda, çok farklı coğrafyalarda yatırım yapmaya başladıklannı anlatan Vardar, “Sektörlerinde önde gelen Türk firmaları da fınansal ve operasyonel performanslannı artırmak için yurtdışındaki yatırım fırsatlarını artık gündemlerine alıyor” diyor. Özellikle imalat, altyapı, enerji ve gıda-içecek sektörlerinin Türk şirketlerinin en çok yatınm yaptığı alanlar olduğunu söyleyen Vardar, gayrimenkul, restoran-otelcilik, internet-mobil hizmetler ve madencilik sektörlerinin de oldukça ilgi çektiğini aktarıyor.

GÖZLER AVRUPA VE İRAN’DA

Geçen yıl özellikle Avrupa ülkelerinde satın alma yapan Türk şirketlerin 2017 yılında ise rotasına İran’da eklenecek. Uzmanlar Türk şirketinin İran’daki yatınm fırsatlannı yakın takip ettiğine dikkat çekerken, Avrupa’da, İtalya, Hollanda, Hırvatistan, Bulgaristan, Romanya’da da yatırım iştahının yüksek olduğu ifade ediliyor.

Önümüzdeki süreçte Türk şirketlerinin coğrafî olarak ağırlıkla Doğu-Batı Avrupa ve Ortadoğu’da yatırımla-ra daha sıcak bakacağını aktaran EY Türkiye Kurumsal Finansman Bölümü Başkanı Müşfik Cantekinler, özellikle büyük hacimli satın alımlarda uzak coğrafyaların değerlendirilebileceğini söylüyor.

BÜYÜK GRUPLAR ÖNDE

2017 yılı için yapılan değerlendirmelere büyük gruplar, inorganik büyümek hedefiyle yurtdışmda satm alımlara devam edecek. Yıldırım, Doğuş, Yıldız, Zorlu, Rönesans gibi büyük ölçekli grupların satm alım yapması beklenirken, orta ölçekli şirketler için ise daha durgun bir yıl olacağı tahmin ediliyor.

Geçen yıl satm alma yapan gruplardan Zorlu Holding, Polonya’da yaptığı LCD TV yatıranıyla dikkatleri çekti. Grubun büyümesini sürdürmek üzere yurtiçi ve yurtdışmda fırsat gördüğü noktalarda satm alma yapmaya devam edeceğini ifade eden Zorlu Holding CEO’su Ömer Yüngül, grubun satın alma iştahının sürdüğünü ve bu dönemde gelişmekte olan ülkelerde fırsatlar olabileceğini aktarıyor.

Yurtdışmda yaptığı liman yatırımlarıyla dünyanın en büyük kruvaziyer liman operatörlerinden biri haline gelen Global Ports Holding’in CEO’su Emre Sayın da, yurtdışı girişimlerinin süreceğini ifade ediyor. Sayın, “Hedefimiz 5 yıl içerisinde globalde 28 limana ulaşmak. GPH’nin vizyonu halihazırda Akdeniz ve Uzak Doğu’nun yanı sıra Karayipler’de de Türk bayrağını dalgalandırmaktır” diyor.

Bölgesel güç olmak hedefiyle 2016 yılında, Romanya’nın lider kurumsal uygulama yazılımları firması Total Soft’u satm aldıklarını kaydeden Logo Yazılım İcra Kurulu Başkanı M. Buğra Koyuncu, satın alma stratejisine devam edeceklerini söylüyor.

FARKLI ÜLKELERE YATIRIM RİSKİ…

İş Yatırım Birleşme & Devralmalar Müdürü Efsane Çam ise Türk şirketlerinin yurtdışmda yaptıkları satm alma-lann yaklaşık yüzde 40’mın gelişmiş ülkelerde gerçekleştiğini belirtiyor. Yüzde 60’ının ise az gelişmiş ülkelere yapıldığını dile getiren Çam, yurtdışmda farklı ülkelere yapılan yatırımların avantajlannı ise şöyle anlaüyor: “Bu tür satm almalar Türk firmaları şirketlerinin itibarlarını yükseltiyor. Yurtiçin-de büyüme olanakları sınırlı olan firmalar satış ve karlılıklarını artırıyorlar, geniş tedarikçi ve dağıtım imkanına kavuşup, ölçekleri büyüten firmalar, büyüdükçe finansman kaynaklarına ulaşmakta avantaj elde ediyorlar.”

YILDIRIM HOLDİNG CEO’SU YÜKSEL YILDIRIM

“ALIMLARIMIZ DEVAM EDECEK, PAZARLIKLARIMIZ SÜRÜYOR”

“Global büyüme yönünde yaptığımız satın almalar 2017 yılında da devam edecek. Hatta şu an büyük satın alımlar konusunda pazarlık masasındayız ve görüşmelerimiz sürüyor. Grup olarak yurtdışmda her yıl 1-2 satın alma ile büyümek ve global ligdeki yerimizi yukarılara taşımak istiyoruz. Hedef pazarlarımız ise Avrupa, Amerika ve Latin Amerika.”

EY TÜRKİYE KURUMSAL FİNANSMAN BÖLÜMÜ BAŞKANI MÜŞFİK CANTEKİNLER

“MARKA ALIMURI ÖNE ÇIKIYOR”

“Türk şirketleri, yurtdışı operasyonlarını büyütmek ve yeni pazarlar elde etmek amacıyla yurtdışmda satın almalar konusunda aktif olmaya başladı. Son yıllarda marka atımları da öne çıktı. Bu yolla, bilinirliği yüksek ürün ve hizmetlerle, mevcut ürün ve hizmetleri entegre edip pazarlama yoluyla büyümesini hızlandırmayı planlayan Türk şirketleri var. Coğrafi olarak da ağırlıkla Doğu-Batı Avrupa ve Ortadoğu’da yatırımlara daha sıcak bakıyorlar. Ancak büyük hacimli satm alımlarda uzak coğrafyaları da değerlendiriyorlar.”