LİSANSÜSTÜ eğitim programları için yurtdışını tercih eden öğrenci sayısı her geçen yıl artıyor. Yurtdışında yüksek lisans hedefiniz varsa önünüzde sıkı bir araştırma ve inceleme dönemi var demektir. Zira onlarca ülke, binlerce program arasında hedef ve bütçenize uygun olanı seçmeniz kolay olmayabilir. Yüksek lisans ya da doktora yapmak isteyenlerin üniversitenin üçüncü sınıfından itibaren araştırmaya başlamaları tavsiye ediliyor. Bu durum size önemli avantajlar sağlayabilir. Eksikleriniz varsa bunları erkenden tamamlama şansı bulabilirsiniz. Örneğin, bu dönemde umduğunuz puanı alamadınız diyelim. İşte o zaman puanlarınızı yükseltmek için yaz programına katılabilirsiniz.

Eğitim uzmanlarına göre, yüksek lisans ve doktora yapmak isteyenler gitmek istedikleri okulun prestijinden çok seçtikleri araştırma konusunun ilgili fakülteyle ne kadar uyumlu olduğuna bakmalı. Diğer yandan araştırmanıza ne kadar erken başlarsanız şansınızı o kadar artırabilirsiniz. Tavsiyemiz henüz okulunuzu bitirmeden kolları sıvamanız yönünde.

BU TESTLERDE BAŞARI ŞART

Yabancı bir okula başvururken belki de en önemli koşul dil yeterliği. Öğrencinin dil yeterliliğini ölçmek için birkaç yol var. En genel olanı ise IELTS testi. IELTS, dünyaca kabul gören bir İngilizce yeterlilik testi. Bu test, kağıt üzerinde uygulanan bir sınav ve öğrencinin İngilizce konu-şabilme becerisini ölçen yüz yüze mülakat sistemini içeriyor. Öğrenciler genelde bu testi tercih ediyor. Çünkü diğer testler öğrencilerin İngilizce konuşma yeterliliğini bilgisayara konuşturarak test ediyor. Öğrenciler, bu sistemi ‘doğal olmadığı’ için eleştiriyor.

AVUSTURYA ÇOK UYGUN

Eğitim maliyetleri ülkeden ülkeye göre değişiyor. Bunlar arasında ekonomik programlar bulmanız mümkün. Avusturya ve Almanya’da ekonomik seçeneklerin bulunduğuna işaret eden Avrupa Eğitim Danışmanlığı Genel Müdürü Salih Uyar, “Avusturya ve Almanya’da 700 euro’dan başlayan fiyatlarla yüksek lisans eğitimi veren programlar var. Bu nedenle yüksek lisans eğitimi için söz konusu ülkelere giden öğrenci sayımız sürekli artıyor.

İyi bir araştırma yaparsanız dünyanın en iyi üniversitelerinde düşük bütçelerle eğitim alabilirsiniz. Ayrıca Avrupa Birliği’ne dahil ülkelerin üniversitelerinde yüksek lisans eğitimi alan öğrenciler, mezun olduktan sonra oturma ve çalışma hakkı da elde edebiliyor” diyor.

Avusturya’da yüksek lisans yapmak içinse Türkiye’de bir üniversitenin dördüncü sınıf öğrencisi olmak veya mezun olmak gerekiyor. Dünyanın önde gelen üniversitelerinin bulunduğu Avusturya’da yüksek lisans eğitimi alabilmek için ALES sınavından 55 almak gerekiyor.

İNGİLTERE’DE BİR YILDA DİPLOMA

British Side Eğitim Danışmanlığı Bölümünden aldığımız bilgilere göre, İngiltere, mastır öğrencilerinin yoğun ilgi gösterdiği ülkelerden. Zira bu ülkede yüksek lisans eğitimi bir yıl sürüyor. Programların daha kısa oluşu eğitim masraflarını azaltıyor. Bir yıllık öğrenim, öğrencilerin akranlarına göre kariyerlerine daha erken başlamalarını da sağlıyor. Bu süre yeni mezun olan veya iş hayatına uzun süre ara vermek istemeyenler için de ideal. İngiltere’nin Türkiye’ye yakınlığı (yaklaşık dört saatlik uçuş mesafesinde) ve İngiltere’den Avrupa ülkelerine ekonomik seyahat imkanları olması ülkeyi lokasyon olarak ABD ve Kanada’dan daha avantajlı bir noktaya taşıyor.

YÖK (Yüksek Öğrenim Kurumu), İngiltere Denklik Masası İngiltere’deki devlet üniversitelerinden alınan mastır derecelerini tanıyor. Ancak yine de program denklik kontrolü için YÖK’e başvurup onay almak gerekiyor. İngiltere’de mastır programlarının ücretleri seçilen alana göre değişiyor. Ancak ortalama fiyatlar 10 bin-22 bin Ingiliz Sterlini arasında.

Konaklama ve yaşam masrafları Londra için aylık bin, Londra dışındaki okullar için aylık 800 İngiliz Sterlini civarında. Üniversitelerin hemen hepsinde uluslararası öğrencilere sunulan kısmi burslar (ortalama bin-5 bin İngiliz Sterlini) bulunuyor.

İngiltere’deki birçok okulun Türkiye temsilciliğini yapan British Side, İngiltere’ye gitmek isteyen öğrencilere ücretsiz danışmanlık hizmeti sunuyor. University of Edinburgh, King’s College London, Oueen Mary University of London, University of Süsse^ University of Nottingham, Cardiff University, University of York, University of Southampton, University of Bath, University of Reading ve University of Glasgow bu okullardan ilk akla gelenler.

KANADA HER ZAMAN GÖZDE

Güvenli ortamı, makul eğitim maliyetleri ve iki resmi dilin (İngilizce ve Fransızca) konuşulması bu ülkeyi tercihlerde üst sıralara taşıyor. Kanada, program yelpazesini oldukça genişletmiş durumda. Kanada üniversitelerinin hemen hepsi, anadili İngilizce olmayan öğrencilerden kabul şartı olarak TOEFL sınavından yeterli puan istiyor. TOEFL sınavında iyi bir üniversiteye girmek için en az 213 puan almak gerekiyor. Ayrıca dört üzerinden en az 2.5 mezuniyet notuna sahip olmanız şart. Ancak daha düşük diploma notunu kabul eden okullar da var.

Kanada Kültür Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı İsmail İnce, “MBA ücretleri eğitim dili ve (İngilizce ya da Fransızca olabilir) okula göre değişiyor. Buna göre MBA 15-45 bin Kanada Doları arasında değişiyor” diyor. MBA programları için en çok tercih edilen okullardan bazıları şu şekilde sıralanıyor: University of Toronto, York University, University of Victoria, Brock University, Laval University,University de Montreal.

ABD’DE BİNLERCE PROGRAM VAR

Dünyanın eğitim merkezi olarak kabul edilen ABD’de mastır konusunda binlerce seçenek bulunuyor. Üniversitelerin kabul şartları arasında, öğrencinin ders notları ve İngilizce dil düzeyinin (en az TOEFL İBT80, TOEFL GBT 500 veya IELTS 6.5-7.0) yanı sıra ders dışı etkinliklere katılım düzeyi, özel ilgi alanları ve hobilerini açıklayan belgeler de yer alıyor. Eğitimin yıllık maliyetiyse 10 bin dolardan başlayıp 50 bin dolara kadar çiziyor.

Yüksek lisans veya doktora için bazı testlere girmek gerekiyor. Örneğin, işletmeyle ilgili eğitim alanlar GMAT, işletme dışı olanlarsa GRE testlerine girmek zorunda. Lisansüstü eğitim için öğrencilerin ne okumak istediğini çok iyi düşünmesi gerekiyor. Doktora seviyesindeki öğrenci için arzu ettiği alanda araştırma yapan bir profesör bulmak çok önemli. Sıralamalar ve okulların prestijinden çok aynı alanlarda araştırma yapmış bir profesörü izlemek çok daha önemli.

Başka seçenekler de var

AVUSTRALYA: Bu ülkedeki eğitim masrafları ABD ve İngiltere’ye kıyasla oldukça düşük.

Geniş kapsamlı dil ve belli başlı bilim dallarında teknik, lisans ve yüksek lisans programları bulunuyor.

GÜNEY AFRİKA: Cape Town ve Johannesburg, İngilizce eğitimi almak isteyen öğrencilerin en çok tercih ettiği şehirler. Bazı özel üniversiteler hariç Güney Afrika okullarının tamamı YÖK tarafından tanınıyor. Okullara kayıt yaptırmak için üniversite diploması ve iyi bir not ortalamasının yanı sıra IELTS için 7, TOEFL için 570 puan gerekiyor.

ÇİN HALK CUMHURİYETİ: Yabancı öğrenci kabul eden okul sayısı 250’den fazla. Lisans ve yüksek lisans programları için bazı prosedürler dışında yeterli seviyede Çince bilgisi şart koşuluyor. İngilizce yüksek lisans programlan için ise bölüme göre değişmekle birlikte TOEFL ve GMAT [lisansüstü kabul sınavı) veya dengi sınavlardan yeterli puanı almak gerekiyor. Çin’deki okulların yıllık eğitim ücreti 3 bin 900 ile 7 bin 900 dolar arasında değişiyor.

İSVEÇ: İsveç’teki üniversiteler öğrenci kabulünde çok seçici. Yüksek lisans eğitimi yapmak isteyenlerin üniversite not ortalaması 4 üzerinden en az 3 olmalı.

İSPANYA: ispanya’da lisans eğitimi üç, yüksek lisans ise iki yıl. Türkiye’deki üniversitenin birinci sınıfını okuyup İspanyolca yeterlik belgesiyle bu ülkedeki üniversitelere geçiş yapmak mümkün, ispanya’daki devlet üniversitelerinin yıllık eğitim ücreti bin euro, özel üniversitelerinki ise 9 bin euro civarında.

FRANSA: Yüksek lisans eğitimi iki yıl, doktora eğitimi ise üç yıl sürüyor. Devlet üniversitelerinin yanı sıra Fransa’ya özgü Grandes Ecoles isimli eğitim kurumlan var. Çok seçici olan bu okullarda devlet üniversitelerine paralel eğitim veriliyor. Bunların dışında çok sayıda sanat, moda, tasarım, turizm ve mimarlık alanlarında lisans ve yüksek lisans eğitimi veren okul bulunuyor. Fransa’daki okullarda eğitim dili Fransızca. Ancak pek çoğunda İngilizce eğitim verilen bölümler var.

İTALYA: Italyan üniversitelerinde özellikle moda, tasarım ve sanat alanlarında çok fazla sayıda eğitim programı var. Birçok ders uygulamalı olarak veriliyor. İtalya’da üniversite eğitimi üç yıl, yüksek lisans eğitimi ise istenilen bölüme göre bir veya iki yıl sürüyor.

ALMANYA: Dil yeterliliğinizi TestDaF [yabancılar için Almanca yeterlilik sınavı) testinden geçerek kanıtlamanız gerekiyor. TestDaF sınavının sonucu tüm Alman üniversiteleri tarafından kabul ediliyor Yüksek lisans başvurusu yapmak isteyen öğrencilerin lisans not ortalaması 2.5 ve üzeri olmalı.

Ancak önde gelen üniversiteler için 3.0 ve üzeri not ortalaması gerekiyor. İngilizce yüksek lisans programlarında dil yeterlilik belgesi olarak TOEFL veya IELTS sonucu isteniyor. Bazı üniversiteler 173 ile kabul ederken bazıları 213 TOEFL veya 6.0 IELTS sonucu isteyebiliyor.

NORVEÇ: Ülkede 26 devlet üniversitesi ve koleji var.

Ayrıca dört ulusal üniversite ve iki ulusal sanat akademisi bulunuyor. Norveç’teki üniversite ve kolejlerin büyük kısmı, lisans veya yüksek lisans seviyesinde hem kendi dillerinde hem de İngilizce eğitim veriyor.

JAPONYA: İngilizce eğitim veren üniversite az. Öğrenciler, bu ülkede deniz biliminden deprem mühendisliğine, ekonomiden robot teknolojilerine pek çok spesifik konuda eğitim alabiliyor. Lisansüstü eğitimine devam etmek isteyen öğrenciler için Japon hükümeti ve üniversiteler burs imkanı sağlıyor.

MALTA: Malta’daki tek devlet kurumu University of Malta’nın yüksek lisans programları için 280 TOEFL, 6.5 IELTS ve Proficiency Cambridge C gerekiyor. Yıllık ücretler bölümlere göre değişiyor.

İRLANDA: Yüksek lisans programlarına kabul edilmek için İngilizce yeterlilik belgesi [IELTS 6.0) ile üniversite diploması gerekiyor. İrlanda’da eğitim ücretleri yıllık 8 bin ile 10 bin euro arasında değişiyor.

HOLLANDA: Ülkedeki yüksek lisans eğitim ücretleri 10 bin euro civarında. Başarılı öğrencilere tam veya kısmi burs veren Hollanda, gençler için yarı zamanlı çalışma imkanı da sunuyor. Ancak yurt imkanları sınırlı.

Ersan Çıplak