Kırmızıbiber ithalatında gümrük vergisi geçici kaldırıldı

Hammadde sıkıntısı çekilmesin diye pul biberlik kırmızıbiber ithalatında gümrük vergisi Ağustos’a kadar geçici olarak kaldırıldı. İşletmeler ve tüketiciler karara sevinirken, üreticiler tedirgin. Hassas nokta ise üreticinin küsmemesi…

TÜRKİYE’DE yıllık 2 milyon ton biber üretimi gerçekleştiriliyor. Bu üretimin büyük bölümü iç piyasada tüketilirken 89 bin tonu ihraç ediliyor. Bu ihracattan yıllık 78 milyon dolarlık gelir elde ediliyor. Biberin iç piyasadaki ortalama kilo fiyatı bir TL’den hesaplandığında ciddi bir pazar büyüklüğü olduğu dikkat çekiyor.

Biber dört mevsim üretilebilen bir sebze. Yazın açık alanda, kışın seralarda üretiliyor. Seralarda üretilen biberler sofralık. Tarlada üretilen biberler ise salça, pul biber, kuru biber ve taze olarak tüketiliyor. Hemen hemen Türkiye’nin her bölgesinde üretim olmakla beraber yaygın olarak Antalya, Mersin, Adana, Aydın, Denizli Kale, Gaziantep İslahiye, Kilis, Şanlıurfa, Gaziantep, Bursa, Çanakkale gibi il ve ilçelerde üretim öne çıkıyor. Güney sahillerinde ağırlıklı seralarda üretim yapılırken, diğer bölgelerde tarlada açık alanda üretim yapılıyor. Özetle, biber 100 binin üzerinde ailenin geçim kaynağı. Biber işleyen tesislerde ise 10 binin üzerinde istihdam söz konusu.

ÜRETİCİ MAĞDUR OLMAMALI

Nisan aymda gümrük fonları ile ilgili önemli bir karar çıktı. Pul biber yapımında kullanılan kuru biber ithalatında yüzde 75 olan gümrük vergisi Eylül ayına kadar kaldırıldı. Yani pul biber ve pul biberlik kuru biber ithalatı yapmaya başlayacağız.

Peki, bu sürece nasıl gelindi? Sezon başında 4-5 TL olan kuru biberin kilosu rekolte düşüklüğü nedeniyle son aylarda 14-15 TL’ye çıktı. Dolayısıyla pul biber üretimi yapan işletmeler ürün bulmakta zorlanmaya başladı. Taleplerini ilgili makamlara ilettiler. Sonuç olarak bir süreliğine vergiler kaldırıldı. Bu karar sonrası, işlemek için kuru biber ithalatı yapılabilecek, tik ihtimal de Çin biberi. Bu karardan bir kesim olumlu etkilenirken, üretici bir kesim mağdur olabilir. Mağdur olma durumu gümrük vergisinin süresinde gizli. Vergiler yönetmelikte belirtildiği gibi Eylül ayma, kadar uygulanırsa üreticiler sezona kötü giriş yapacak. Üreticinin zarar etmesi halinde ise gelecek sezon biber üretiminde azalma olabilir.

PUL BİBERİN MERKEZİ KAHRAMANMARAŞ

Biber denince akla haliyle acı biberi seven Güneydoğu Anadolu Bölgesi gelir. Ancak son yıllarda pul biber üretiminde Kahramanmaraş açık ara lider. Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası, “Maraş biberi” olarak coğrafi işaretini de almış. Türkiye’de üretilen yıllık 220 bin ton kırmızı biberin 135 bin tonluk kısmı (yüzde 61’i) işlenerek 30 bin ton pul ve toz biber üretimi gerçekleştiriliyor. Yöredeki 65 pul biber fabrikasında 10 bin kişi istihdam ediliyor.

“Acı Kırmızı Maraş Biberi”, başta rengi olmak üzere aroması ve acılık oranı ile dünyanın en kaliteli ve aranan biberi. Kahramanmaraş’ın Merkez köyleri, Türkoğlu ve köyleri, Pazarcık ve köylerinde yoğun şekilde Maraş biberi tarımı yapılıyor. Çok sayıda çiftçi ailesinin geçimi biber yetiştiriciliğine bağlı. Dolayısıyla istihdam açısından şehrin ekonomisine katkısı büyük. îlde baharatlık kırmızıbiber sektörüne yönelik resmi kayıtlara göre 65 adet fabrika bulunuyor.

Kahramanmaraş Ticaret Borsası Başkanı Ahmet Duran Balsuyu, geçen yıl biberde yaşanan rekolte sıkıntısının ithalatı mecbur hale getirdiğini belirtiyor. Balsuyu, işletmelerin faaliyetlerini devam ettirebilmesi için ithalatın kolaylaştırıldığım belirterek, “Geçen yıl rekolte düştü. 4-5 TL arasında olan kuru biberin fiyatı 13 TL’ye çıktı, işletmelerin hammadde maliyetleri yüzde 100’den fazla arttı. Hasat dönemi Ağustos’ta başlıyor. Karar bu aşamada işletmelerin işine yarıyor. Ancak Ağustos ayında hasat yapacak yerli üreticiyi de düşünmek lazım” diyor.

“İTHALAT KIVAMINDA BIRAKILMALI”

Biber üretiminde öne çıkan illerden biri de Gaziantep’in İslahiye ilçesi. İlçenin neredeyse yarıdan fazlasının geçim kaynağı biber üretimi. İslahiye Ziraat Odası Başkanı Mehmet Köse de yaptığı değerlendirmede çiftçinin küstürülmemesi gerektiğini söylüyor. Çitçinin yeni sezona zorlu bir giriş yapacağını söyleyen Köse şu değerlendirmeyi yapıyor:

“Bizde sezona aç girmek diye bir tabir vardır. Yani piyasanın mala aç olduğu bir dönem… Bu sene aksine sezona tok girilecek.

Yani üreticinin malı hemen değer bulmayacak. Piyasa tok olacak. Bu üretici açısından kötü bir durum. Bu karar ağustos ajandan önce uygulamadan kaldırılmalı. işletmeler şu anda ithalat girişimleri yapıyor, ihtiyacı olan biberi fazla miktarda ithal ederse yerli üreticinin hali ne olacak? Bunu düşünmek gerek. Üretici biber ekiminden vazgeçerse, bundan sonra hep ithalat mı yapacağız? Türkiye pul biberi de artık ithal eder hale gelir, işletmeler de sonuçta bundan etkilenir. Çin’den biber getirilecek. Bunun maliyeti olmayacak mı? İşletmeler fırsatçılık yapmamalı. Uzun vadede herkes zarar görür. İthalat kıvamında bırakılmalı.”

Mehmet ÇELİK / Ömeroğlu Gıda Sahibi
İthal yerlinin yerini tutmaz

Pul biberlik biber üretimi geçen sene yağışların azlığından dolayı Türkiye’de çok fazla mahsul vermedi. İç piyasada daralma olunca, ithal ürünlere yönelme oldu. İthalatta daha da artış olacak. Fakat biberdeki vergilerin yüksek oluşu ithalatı oldukça masraflı kılıyordu. Bu sebeple vergiler sıfırlandı. Bundan imalatçılar hem yarar hem zarar görür. Ellerinde ürün olmadığı için ithal biberler yardımcı olur, ama kalite, renk bakımından ithal biberler bizim yetiştirdiğimiz biberler gibi değil. Fakat bu durum geçici. Ağustos ayına kadar böyle bir daralma olsa da, sonrasında Türkiye’deki biberler yeterli olacaktır. Bu sene yağışlar iyi, tarlalardaki mahsuller iyi durumda. Biz elimizde stok olduğu için bu durumdan etkilenmedik. Fabrikalar, büyük işletmeler ellerinde stok olmadığı ve ithal biber kaliteli olmadığı için bu durumdan etkilenebilir.

İDRİZ ÇOKAL