Gümrüksüz satış mağazalarında yenilik

Türkiye’ye giriş ve çıkışta alışveriş imkanı veren ‘Free Shop’ mağazalarının yönetmeliği değişti. Bu mağazaların işletilmesi, işleyişi ve buralardan eşya satışına ilişkin usul ve esasları yeniden düzenlendi…

TÜRKİYE’YE gelen veya Türkiye’den giden yolcular ile transit yolculara, diplomatik muafiyetten yararlananlara, yabancı basın yayın organlarının yabancı uyruklu mensuplarına, İstanbul Boğazı ve Çanakkale Boğazı’ndan transit geçen gemilere ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca belirlenecek diğer kişilere satış yapmak üzere gümrüksüz satış mağazaları ve bunların depolarının açılışına, işleyişine ve buralardan eşya satışına ilişkin usul ve esaslar, 4458 sayılı Gümrük Kanunu kapsamında düzenlenmiş olup, çeşitli zamanlarda, günün koşullarına göre değişiklikler yapılıyor. En son olarak, 8 Ağustos 2017 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikle, günün koşullarına uygun değişiklik yapıldı.

MAĞAZA VEYA DEPO AÇMA KOŞULLARI

Açılması talep edilen mağaza veya depolar kara, hava, deniz ve demiryolu hudut kapıları itibarıyla Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkış ve giriş yerleri içinde yer alıyor. Hudut kapılarında yolcular ile nakil vasıtası sürücü ve hizmetlilerine satış yapmak üzere; girişte mağaza açılabilmesi için başvuru tarihinden önceki aydan başlamak üzere son 12 ay ya da bir önceki takvim yılı içinde toplam en az 30 bin yolcu, nakil vasıtası sürücü ve hizmetlisinin giriş; çıkışta mağaza açılabilmesi için başvuru tarihinden önceki aydan başlamak üzere son 12 ay ya da bir önceki takvim yılı içinde toplam en az 10 bin yolcu, nakil vasıtası sürücü ve hizmetlisinin çıkış yapmış olması gerekiyor.

Gümrüksüz satış mağazası açılmak istenilen her bir hudut kapısı ve yerde mağaza işletmeciliği tek bir işletmeci tarafından yapılıyor. Her bir hudut kapısı ve yerde bulunan mağaza için açma izni başvuruları ayn ayrı yapılarak sonuçlandırılıyor. Hava hudut kapılarında uçakta satış mağazası işletmeciliği, her bir hudut kapısı itibarıyla tek bir işletmeci tarafından yapılıyor.

Kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler, Bakanlıktan görüş alınması suretiyle gümrüksüz satış mağazası işletmek üzere tek bir işletmeci tarafından işletilmek şartı ile ilgili ihale mevzuatı çerçevesinde kiraya verebiliyor. Özel hukuk tüzel kişileri, kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler tarafından kendilerine kiralanan bu yerlerdeki taşınmazları, gümrüksüz satış mağazası işletmek üzere özel hukuk sözleşmeleri çerçevesinde üçüncü kişilere kiralayabiliyor. Mağaza ve depo açma izni verilebilecek olanlar şunlar:

a) Kamu kuruluşları,

b) Asgari beş yıldır faaliyette bulunan, ödenmiş sermayeleri ve ihtiyatları toplamı en az 1.000.000 (bir milyon) TL ve son beş yılda tahakkuk eden kurumlar vergisinin basit ortalaması en az 50.000 (elli bin) TL olan limited veya anonim şirketler.

Mağaza veya depo açma izni almak üzere başvuracak tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri, sermayesinin yüzde 10’undan fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanlarının ile limited şirketlerde ortaklar ile şirket müdürünün, Ceza Kanunu, Vergi Kanunu ve Gümrük Kanunu kapsamında sicillerinin temiz olması gerekiyor. Halihazırda mağaza açma ve işletme izni almış ve faaliyette bulunan firmalar, yukarıda belirtilen sermaye şartım bu Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten itibaren bir yıl içinde yerine getirmek zorunda. Bu süre içinde gerekli sermaye şartını sağlamayan firmaların faaliyetleri, şart sağlanıncaya kadar durduruluyor.

KİŞİ BAŞI SATIŞ MİKTARI SINIRLI

Ülkeye girişlerinde, yolcu girişi yapılan hudut kapılarındaki mağazalardan bir karton sigara, en fazla bir litrelik bir adet alkollü içki, en fazla 120 ml’lik bir adet kozmetik ürün ve en fazla bir kilogram çikolata veya şekerden mamul yiyecek satın alabiliyor. Türkiye’den çıkış yapan yolcular, nakil vasıtası sürücü ve hizmetlileri için yürürlükte bulunan Yolcu Beraberi Kişisel Eşya Listesi’nde yer alan eşyaya ilişkin miktarlar üç kat olarak uygulanıyor.

18 yaşın altındakilere alkollü içki ve tütün mamulleri satılamıyor. Mağazadan eşya satışı, Türk Lirası veya konvertibl yabancı para cinsinden her türlü ödeme aracıyla yapılıyor. Türkiye’ye giriş ya da Türkiye’den çıkış yapan yolcular yönetmelikte belirtilen eşyayı uçakta da satın alabiliyor.

Ayrıca, kara hudut kapısından diğer ülkelere çıkış yapan nakil vasıtası sürücü ve hizmetlilerinin söz konusu kapılardaki mağazalardan alışveriş yapabilmeleri için aranan ‘gittikleri ülkede en az üç gün kalma’ şartı kaldırılırken, bu kişiler alışveriş haklarını anılan mağazalarda ayda en fazla 10 defa kullanabiliyor.

TALHA APAK