Hurda Araç, Çeyiz Desteği ve İflas Erteleme Tasarıları

Aracını hurdaya ayırana yeni araç alımlarında ÖTV indirimi sağlanacak. Konut hesabı sistemi ve çeyiz desteğinde devlet katkısı yüzde 25’e çıkacak. İlave 5 bin sözleşmeli öğretmen atanacak. İflas erteleme yerine konkordato uygulanacak…

YATIRIM ortamının iyileştirilmesi için harekete geçildi. Hükümet, ekonomiye can suyu verecek, yatırım ortamını iyileştirecek üç yasa tasarısını TBMM’ye sevk etti. Maliye Bakanlığı’nm 82 maddelik yeni torba yasa tasarısıyla ise 16 yaş ve üzerindeki aracını hurdaya ayırana yurtiçinden yeni araç alımlarmda ÖTV indirimi sağlanacak. Konut Hesabı Sistemi’nde ve çeyiz desteğinde devlet katkısı oranı yüzde 25’e çıkartılacak, ilave 5 bin sözleşmeli öğretmen atanacak. Toplam 93 maddelik iki yasa tasarısından oluşan yatırım reform paketiyle ise iflas erteleme sistemi kaldırılacak, yerine etkin ve işlevsel hale getirilen konkordato uygulanacak. Konkordato talep edebilmek için “borca batık hale gelme” şartı aranmayacak. Yeni düzenlemenin hayata geçmesiyle iflas erteleme döneminde 6-7 yılı bulan süreç, 23 ayı geçemeyecek.

Şirket kuruluşu işlemlerindeki maliyet ve süre azaltılacak. Belediyeler tarafından sağlanan yapı izin süreçleri iyileştirilirken, dış ticaret işlemlerine ilişkin çeşitli maliyetler düşürülecek. Yatırım ortamının iyileştirilmesine yönelik çalışmalar, reform paketinin yasalaşmasının ardından da devam edecek. Bu yılın sonuna doğru ikinci bir reform paketiyle planlanan tüm reformları hayata geçirilecek.

PLAN, BÜTÇE KOMİSYONU’NDA

Yatırım ortamının iyileştirilmesine yönelik reform paketi iki ayrı tasarı olarak TBMM’ye sevk edildi. 27 maddeden oluşan “Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülmeye başlandı. Geçen hafta tümü üzerindeki görüşmeleri tamamlanan tasarının, 6 Şubat Salı günü maddeleri üzerinde görüşmelere devam edilecek. Adalet Bakanlığı’nca hazırlanan 66 maddeden oluşan “Yatırım Ortamının iyileştirilmesi Amacıyla icra ve iflas Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı” da salı günü Adalet Komisyonu’nda görüşülmeye başlanacak. Bu arada Maliye Bakanlığınca hazırlanan 82 maddelik Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı da Cuma günü TBMM’ye sevk edildi.

YENİ ARAÇTA HURDA DESTEĞİ

Maliye Bakanı Naci Ağbal, yeni torba yasa tasarısının içeriğine ilişkin açıklamalarda bulundu. Buna göre ikinci el araçların trafikten çekilmesi ve yeni araç aliminin teşviki amacıyla, 31 Aralık 2019’a kadar uygulanmak üzere 16 yaş ve üzerindeki araçların trafikten kaydı silinerek hurdaya ayrılması karşılığında, araç sahiplerine, yurtiçinden yeni araç alımmda 10 bin TL’ye kadar ÖTV indirimi sağlanabilecek. Yurtiçinde taşıtların imalatında kullanılan hoparlör, radyo, navigasyon cihazı, monitör gibi mallar için ödenen ÖTV imalatçılara iade edilecek.

Yeni tasarıyla istihdamın artırılmasına yönelik kapsamlı ve güçlü teşvik mekanizmaları da getirilecek. 2020 sonuna kadar ilave istihdam sağlayan özel sektör işverenleri için 12 ay süreyle gelir vergisi stopajı, damga vergisi ve sosyal güvenlik primi desteği teşviki verilecek, imalat ve bilişim sektöründeki işyerlerinde ilave işe alınacaklar için daha yüksek tutarda sosyal güvenlik primi desteği sağlanacak. Kadm, genç ve engelli istihdamında teşvik süresi 18 ay olarak daha uzun belirlenebilecek. Asgari ücret üzerindeki vergi yükü sabitlenerek asgari ücretin kalıcı olarak yıl içinde azalması önlenecek.

imalat sanayiinde yeni makine ve teçhizat alımlarma, arge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunanlara, teknoparklarda, arge ve tasarım merkezlerinde ve üniversitelerin araştırma laboratuvarlarmda kullandıkları yeni makine ve teçhizat alımlarına 31 Aralık 2019’a kadar KDV istisnası getirilecek.

Yeni kurulan ve yatırım teşvik belgesi alan sermaye şirketlerince, yurtdışmdan sermaye olarak Türkiye’ye getirilen dövizin, kuruluşu takip eden hesap döneminin sonuna kadar belli şartlarla kur değerlemesine tabi tutulmaması ve böylece kur değerlemesinden kaynaklanan kazancın ver-gilenmesinin önüne geçilecek.

TASARRUF ARTIŞI TEŞVİK EDİLECEK

Mevcut Konut Hesabı Sistemi’ne işlerlik kazandırılması amacıyla, devlet katkısı tutarı 15 bin TL’den 20 bin TL’ye, yüzde 20 olan azami devlet katkısı oranı yüzde 25’e çıkarılacak. Bireysel emeklilik sisteminde devlet katkısı tutarları nemalan-dırılacak. iki ay olan cayma süresi üç katma kadar artırılabilecek. Çeyiz desteğinde devlet katkısı yüzde 20’den yüzde 25’e, azami katkı 5 bin TL’den 7 bin TL’ye çıkarılacak.

Kaçak madencilik faaliyetlerinin önüne geçilmesi için, bu faaliyetlere hapis cezası verilmesi ve 10 yıl boyunca madencilik faaliyetinden men edilmesi düzenlenecek. ihalesi iki defa yapılmasına rağmen, maden sahasma müracaat olmaması halinde gerçek anlamda madencilik faaliyeti yapılabilecek sahaların aramalara açık hale getirilmesine imkân sağlanacak.

Kamu kurum ve kuruluşlarının iştiraklerinin işlettirdikleri yeraltı maden işletmelerinde çalışan rödovansçılara, çalışma saatindeki azalma, ücret artışı ve yıllık izin düzenlemeleri gibi iyileştirmelere bağlı olarak oluşan maliyet artışlarının karşılanması için destek verilecek, ithal edilebilen doğal gaz arzına esneklik kazandırılması bakımından uzun dönemli bir kontrat şartı aranmaksızın kısa dönemli spot boru gazı ve CNG ithalatının yapılmasına imkân sağlanacak.

Akkuyu Nükleer Güç Santrali yatırımları stratejik yatırımlar için öngörülen teşvik ve desteklerden yararlandırılacak. Belirli bir büyüklük seviyesini yakalayana kadar küçük LPG dağıtıcı lisans sahiplerinin ulusal petrol stok mükellefiyeti kapsamındaki stok yükümlülüğünden muaf tutulacak.

“VERGİ ARTIŞI OLMAYACAK”

Yeni torba yasa tasarısıyla elektrik motorlu otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerlerinin, panelvanların ve motosikletlerin, daha düşük olarak, diğer taşıtlar için uygulanmakta olan motorlu taşıtlar vergisi tarifesinin yüzde 25’i oranında vergilendirilmesi sağlanacak. Mevcut Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nda karşılığı olmayan biodizel mahiyetindeki diğer mallar ile bunların karışımlarının tamamı ÖTV’ye tabi tutulabilecek. Akaryakıt yerine kullanılabilmesi mümkün olan bazı yağlama müstahzarları ÖTV Kanunu kapsamına alınacak.

Tasarıyla mükelleflerle olan ihtilaflar ve belirsizlikler de giderilecek. ÖTV Kanu-nu’na ekli listeler, Türk Gümrük Tarife Cetveli’nde gerçekleşen değişikliklerle uyumlu hale getirilecek ve ÖTV Kanu-nu’nun Bakanlar Kurulu’na verdiği yetki kapsamında veya yeniden değerleme oranında zaman içinde yapılmış olan artışlar çerçevesinde hali hazırda uygulanmakta olan oran ve tutarlar Kanuna taşınmak suretiyle Bakanlar Kurulu’na verilen yetki limitleri de güncellenecek. Ağbal’m verdiği bilgiye göre, önerilen düzenleme ile kesinlikle bir vergi artışı getirmeyecek. Bu bakımdan, hâlihazırda uygulanmakta olan oranların aynen korunmasını teminen bu Kanun tasarısının yasalaşıp yayımlandığı gün Bakanlar Kurulu Karan çıkarılacak ve ÖTV’ye tabi mallarda herhangi bir vergi artışı olmayacak.

5 BİN SÖZLEŞMELİ ÖĞRETMEN

İlave 5 bin sözleşmeli öğretmen atama hakkı getirilecek. Kamu kurum ve kuruluşlarının bilişim altyapılarının güçlendirilmesi noktasında büyük ölçekli bilgi işlem birimlerinde çalıştırılacak sözleşmeli bilişim personel sayısının 100’e kadar çıkarılabilmesi ve ücret tavanının beş katma kadar artırılabilmesine imkan sağlanacak. Baraj inşaatı dolayısıyla taşınmaz kamulaştırmaları ve mutlak koruma alanında kalan taşınmazlar yönünden taşınmaz sahiplerine, kamulaştırma işlemlerine dava açmadan önce zorunlu idari başvuru yolu getirilecek. Kurulacak bir komisyon marifetiyle, taşınmazın kamulaştırılıp kamulaştırılmaya-cağma karar verilecek.

Tasarıyla, amatör spor dallarının desteklenmesinde kullanılması şartıyla sporculara kulüpler tarafından ücret ödemeleri üzerinden yapılacak gelir vergisi kesintilerinden vergi dairesine beyan edilerek ödenen tutarların, her bir kulüp bazında açılacak özel hesaba aktarılmak suretiyle iade edilmesi sağlanacak.

ŞİRKET KURULUŞU KOLAYLAŞTI

Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşmeleri süren 27 maddelik yasa tasarısı, iş yapma kolaylığını sağlamayı hedefliyor. Tasarıya ilişkin açıklamalarda bulunan Başbakan Yardımcısı Recep Akdağ, Dünya Bankası’nm İş Yapma Kolaylığı Endek-si’nde arzuladıkları performansı yakalayamadıklarını belirterek, son 10 senede Türkiye’nin, 190 ülke arasında 50’ncilik ile 70’incilik arasında yer değiştirdiğini aktardı. Türkiye’nin şu an 60’mcı sırada olduğunu belirten Akdağ, “Türkiye’yi ilk 20’ye sokmalıyız dedik ve çalışmalara başladık” ifadelerini kullandı.

Tasarıyla şirket kuruluşu işlemlerindeki maliyet ve süre azaltılacak. Şirket kuruluşları, ticari faaliyet işlemleri kolaylaştırılacak. Ticaret sicil müdürlükleri, şirket kuruluşlarında tek durak ofis haline getirilecek. Tek noktadan, yarım günde ve hiçbir aracıya ihtiyaç duyulmadan şirket kurulabilecek. Şirket kuruluşu yedi işlemden bire indirilecek. Sosyal güvenlik kaydı, SGKye gitmeye gerek kalmadan ticaret sicil müdürlüğünde şirket kuruluşu esnasında elektronik olarak gerçekleşecek. Banka yoluyla ödenen Rekabet Kurumu payı, Ticaret Sicil Müdürlüğü vasıtasıyla ödenecek. Kuruluş aşamasında imza onayı ve defter onayı yalnızca ticaret sicil müdürlüklerinde gerçekleştirilecek. Şirket kuruluşu aşamasında talep edilen yüzde 25’lik sermaye blokajı şartını kaldırılacak. Şirket kuruluşu aşamasında vergi dairesi tarafından gerçekleştirilen ve her şirketin adresine gidilerek yapılan yoklama, risk bazlı olarak gerçekleştirilecek. Artık her şirkete yoklamaya gidilmesi uygulaması kaldırılacak. Bakan Akdağ’m ifadesiyle ticaret sicilden şirketini kurarak çıkan girişimci, yoklamayı beklemeden işine gücüne başlayabilecek.

Tasarıyla belediyeler tarafından sağlanan yapı izin süreçleri iyileştirilirken, dış ticaret işlemlerine ilişkin çeşitli maliyetler düşürülecek. Dış ticaret işlemlerine ilişkin çeşitli maliyetler düşürülecek. Gümrük işlemleri çerçevesinde alman tahmil, tahliye, ardiye, saha içi taşıma ücretleri ve benzeri masraflar için azami sınır uygulamasına geçilecek. Antrepo ve geçici depolama işletmecilerinin hizmet bedelleri tarifeye bağlanacak. Tasarıyla tapu kaydı işlemleri hızlandırılacak. Telekomünikasyon altyapı izinleri gibi altyapı izin süreçleri ve ticari faaliyet işlemleri, KOBİ’lerin finansmana erişimi kolaylaştırılacak.

İFLAS ERTELEME KALKIYOR

Adalet Komisyonu’nda görüşülecek 66 maddelik Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla İcra ve İflas Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı ise bünyesinde pek çok sorunu barındıran iflas erteleme kurumu-nun yürürlükten kaldırılması ve konkordato kurumunun etkin ve işlevsel bir yapıya kavuşturulmasını öngörüyor.

Tasarıya ilişkin açıklamalarda bulunan Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, Türkiye’de 2003’ten itibaren uygulanan iflas erteleme ile beklenen iyileşme, mali durumun düzeltilmesi ve şirketlerin yeniden yaşayabilir hale gelmelerinin gerçekleştirilemediğini vurguladı.

Borçludan alacaklı olanların da alacaklarım tahsil edemedikleri için zarara uğradığına dikkati çeken Gül, yatırım ortamının iyileştirilmesine yönelik çalışmalar kapsamında hazırladıkları kanun tasarısıyla kötüye kullanıldığı belirlenen iflas erteleme kurumunun yürürlükten kaldırıldığını, hem borçlunun hem de alacaklının menfaatini koruyan yeni bir reformun hayata geçirileceğini kaydetti. Tasarının yasalaşmasıyla Hakimler ve Savcılar Kurulu tarafından iflas ve konkordato taleplerine bakacak uzman mahkemelerin belirleneceğini belirten Gül, tasarıda yer alan önemli bir düzenlemenin de Tebligat Ka-nunu’na yönelik olduğunu ve kanunda yapılacak değişiklikle elektronik tebligatın zorunlu hale getirileceğini bildirdi.

KONKORDATO UYGULANACAK

Konkordato “borçların yeniden yapılandırılması suretiyle iflasa tabi borçluların mali durumunun düzeltilerek iflastan kurtulmasını, diğer borçluların ise mali durumunun düzeltilmesini amaçlayan, alacaklıların da belirli bir tenzilatla veya vadede alacağına kavuşmasını sağlayan ve mahkemenin tasdikiyle taraflar açısından bağlayıcı hale gelen bir anlaşma” olarak tanımlanıyor. Tasarıya göre konkordato talep edebilmek için “borca batık hale gelme” şartı aranmayacak.

Tasarıya göre borçlarını ödeme konusunda güçlüğe düşen veya yakın bir gelecekte ödeme güçlüğü yaşayabilecek olan borçlu konkordato talep edebilecek. Borçlular mali durumlarını gösterir belgeleri mahkemeye iletecek. Konkordato çerçevesinde mahkemelerin borçlulara üç aylık geçici süre verecek, bu süre en fazla iki ay daha uzatılabilecek.

Tasarıyla geçici konkordato mühleti adı altında yeni bir kurum ihdas ediliyor. Bu mühletin uzatmayla birlikte beş ayı geçmemek üzere geçici olarak tanınabileceği hükme bağlanıyor. Geçici mühlet üç ay olacak. Bu süre en fazla iki ay daha uzatılabilecek.

Geçici mühlet, kesin mühletin sonuçlarını doğuracak. Konkordatodaki geçici mühlet süresi içinde borçlunun mali durumunun iyileşebileceğinin tespit edilmesinin ardından borçluya bir yıllık kesin mühlet verilecek. Kesin mühlet süresi en fazla altı ay daha uzatılabilecek. Böylece süreç, mühlet süreleriyle 23 ayı geçemeyecek.

İkinci istihdam hakkı

Maliye Bakanlığı’nın Meclis’e sevk ettiği yeni tasarıya göre özel bütçeli idarelerin mülkiyetindeki taşınmazların da işgalinde, işgalcilerden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere ecrimisil alınabilecek. Hazine taşınmazları, tarımsal üretim için tarımsal amaçlı kooperatifler ve tarımsal üretici birlikleri ile kuruluş amaçlarında kullanılmak üzere tarım kredi kooperatiflerine harca esas değerin yarısı üzerinden doğrudan satılacak. Öğrencilere yönelik eğitim ve yurt temini faaliyetinde bulunan kamu yararına çalışan derneklere, Hazine’ye veya kamu kurum ve kuruluşlarına ait taşınmazlar üzerinde 49 yıl süre ile bedelsiz olarak sınırlı ayni hak tesis edilebilecek. Terör eyleminin ortaya çıkarılması, etkilerinin azaltılmasında yardımcı olanlardan hayatını kaybeden sivillerin yakınlarına ikinci istihdam hakkı verilecek. 10 Haziran 2003 ile 13 Mayıs 2014 tarihleri arasında kömür ve linyit madenlerinin yeraltı işlerinde meydana gelen iş kazası sonucunda ölen sigortalıların eş ve çocuklarından birisi, eş ve çocuğu yoksa kardeşlerinden birisi olmak üzere toplam bir kişinin kamuda istihdam edilebilmeleri imkanı
getirilecek. Koruma veya bakım altında bulunan çocukların atama işlemleri için başvuru süresi iki yıldan beş yıla çıkarılacak.

İşletmeler kapanmayacak

Adalet Komisyonu’nda görüşülecek yatırım ortamının iyileştirilmesine yönelik yasa tasarısında iflas sürecine ilişkin de önemli bir düzenlemeye yer veriliyor. İflas sürecine giren işletmenin faaliyetine devam etmesi öngörülüyor. Buna göre artık müflisin yani iflas eden kişinin imalathanesi, mağazası, iş yerleri kural olarak kapatılmayacak. İflas dairesi müflisin mağazalarını, eşya depolarını, imalathanelerini, perakende satış dükkanlarını masa hakkında faydalı oyacağı anlaşılırsa ilk alacaklılar toplanmasına kadar kontrolü altında idare edecek.

Aksi takdirde bu yerleri kapatıp, mühürleyecek. Adalet Bakanı Abdulhamit Gül’ün ifadesiyle ticari faaliyetin devamını sağlayan bu önlemle işletme, çalışarak, üreterek borçlarını ödeyecek ve istihdam da sürdürülecek.

Hülya Genç Sertkaya