Türkiyenin Mısır Üretimi ve Mısır İhracatı

En önemli tarımsal girdilerden biri olan mısırda yıllardır net ithalatçı konumunda olan Türkiye, 2014’te net ihracatçı haline gelebilir. Geçen yıl 4,6 milyon ton olan mısır üretiminin bu yıl tam bir patlama göstererek 5,9 milyon tona çıktığı tahmin ediliyor. Türkiye’nin yıllık mısır tüketimi ise 5,2 milyon ton civarında bulunuyor. Bu yıl üretimin tüketimi aşacak olmasının 2014’te ihracatı yükseltmesi bekleniyor.

Mısır, hayvan yeminden ilaca ve kozmetiğe kadar çok çeşitli alanlarda kullanılan önemli bir tarımsal ürün. Türkiye bir süredir yılda 5,2 milyon ton civarında mısır tüketiyor. Fakat üretimi 4,3 milyon ton civarmda kalıyor. Aradaki fark ise önceki yıllardan kalan stoklarla ve ithalatla karşılanıyor.

Fakat geçen yıl biraz kıpırdandıktan sonra bu yıl tam anlamıyla patlayan üretim sayesinde 2014’te bu durum değişecek gibi görünüyor. Mısır üretimi geçen yıl 4,6 milyon tona çıkmıştı. Bu yıl ise 5,9 milyon tona fırladığı tahmin ediliyor. Bu da yıllar sonra ilk kez tüketimin üzerinde bir üretimle karşılaşacağımız anlamına geliyor. Böylece Türkiye’nin mısırda net ithalatçı konumundan net ihracatçı konumuna geçmesinin de önü açılacak.

Mısır üretiminde yaşanan patlama, fiyatların çiftçi için uygun düzeye gelmesiyle birlikte ekim alanlarının genişlemesine bağlanıyor. Yıllardır 590 bin hektar dolayında olan mısır ekim alanı geçen yıl 623 bin hektara çıkmıştı. Bu yıl ise ekim alanı 800 bin hektarı buldu gibi görünüyor.

ÜRETİCİ MISIRA YÖNELDİ

Akdeniz Hububat Bakliyat ve Yağlı Tohumlar İhracatçıları Birliği Başkanı Mahmut Arslan, Güneydoğu Anadolu’da sulama imkânlarının artması üzerine ikinci ürün olarak mısırın tercih edilmeye başlandığına, aynı şekilde Çukurova’da da ikinci ürün olarak mısır ekiminin yaygınlaştığına dikkat çekiyor. Arslan, “Mısır üretimimizde aıtış var. Fiyatlar çiftçinin istediği seviyeye geldi. Tüm bunlar ekimi artırdı. Sonuçta bu üründe bir miktar ithalat yapan ülkemiz ihracat yapar konuma geldi” diyor.

Mahmut Arslan, çiftçinin mısır ekimine yönelmesinin bir diğer sebebinin ise GDO’lu mısırlar olduğunu söylüyor. Arslan, “Yurtdışmda, özellikle Amerika’da GDO’lu mısır ekimi çok fazla olduğundan, Türk çiftçisi kendi tohumunu ekerek kendi sanayiini çalıştırmak için üretimi artırdı. Bu da hem yağ hem de yem sanayiine destek sağladı. Mısır üretimi önümüzdeki süreçte de artacak” diye konuşuyor.

Bakliyatın en fazla üretildiği bölgelerden olan Güneydoğu’da GAP projesi sayesinde sulu tarım imkanının arttığını ve yıl içinde iki ürün ekiminin gelişmesiyle mısır ekimine yö-nelindiğini anlatan sektör temsilcileri, “Üretici, sulu tarım ile daha çok verim alabileceği ve destekleme primleri daha yüksek ürünlerin ekimine yöneldi” diyor.

İHRACAT ARTACAK

Türkiye halen mısır dış ticaretinde açık veriyor. 2013’ün ilk 10 ayında sadece 18 milyon dolarlık ihracat yapılırken ithalat 417 milyon doları buldu. Fakat bu yıl üretimde yaşanan patlama sayesinde 2014’te ihracatın artacağı tahmin ediliyor.

Türkiye’de mısırın yüzde 70’ten fazlasının yem olarak kullanıldığını ve tüm hayvancılık sektörünün ihtiyacı olan mısırın 4,5 milyon ton olduğunu belirten Keskinoğlu Yönetim Kurulu Üyesi Keskin Keskinoğlu, şunları anlatıyor: “Bu yılkı mısır üretimimiz ise yaklaşık 6 milyon ton olacak. Bu demek oluyor ki, Türkiye bu yıldan itibaren mısır ihraç etmeye başlayacak. Türkiye’de üretilen mısır yüzde 100 GDO’suz. Çünkü Türkiye’de GDO’lu mısır ve soya üretmek yasak. Türkiye’ye bundan önceki yıllarda ihtiyaç olduğu için giren mısırda Tarım Bakanlığının Avrupa Birliği normlarında kabul ettiği bazı genler vardı. Onlar serbestti. Ancak şu anda Türkiye’nin yurtdışmdan ithal etme gibi bir durumu yok. Türkiye’de GDO içeren tohum üretilrhiyor. Bu bakanlıkça yasaklanmış durumda.”

VERİMLİLİK YÜKSEK

Türkiye’de mısır tarımı uzun yıllardan beri 500 ile 600 bin hektar arasında bir alanda yapılıyordu. Ekim alanı ilk kez geçen yıl 600 bin hektarın üzerine çıktı. Verimlilikte ise 2000’li yılların ortasında bir sıçrama yaşanmıştı. 2002’de dekar başına 420 kilo olan üretim 2003’te 500, 2004’te 550 ve 2005’te 700 kiloya çıkmıştı. Son yıllarda ise dekar başına üretimin 720 kilo civarında seyrettiği görülüyor.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Türkiye’de ortalama mısır veriminin geçmiş yıllarda dünya ortalamasının altında olduğunu ama son yıllarda bunun üzerinde seyrettiğini belirtiyor. Şemsi Bayraktar, üretimin yoğunlaştığı Akdeniz ve Marmara bölgelerinde ortalama verimin dekar başına 1000 kilogramın üzerine çıkarak dünya ortalamasının 2 katını geçtiğinin altını çiziyor. Verim artışının son yıllarda Türkiye’de tohumluk üretiminde sağlanan başarıdan kaynaklandığına değinen Bayraktar, şöyle devam ediyor: “İlk yıllarda az sayıda melez çeşiti tohumu kullanılırken, günümüzde tüm bölgelerimizin özelliklerine uygun çok sayıda melez mısır çeşitiyle üretim yapılıyor.”

YEM HAMMADDESİ

Dünyada mısır hububat içerisinde ekim alanı olarak ikinci, üretimde ise ilk sırada yer alıyor. Dünya mısır üretiminin yüzde 37’si ABD’de, yüzde 22’si Çin’de gerçekleşiyor. Türkiye ise hem üretimde hem de tüketimde ön sıralarda bulunuyor. Mısır, Türkiye’de başta Akdeniz Bölgesi olmak üzere tüm bölgelerde yetiştiriliyor. Toplam hububat üretiminde yüzde 15,7 oranında payı olan mısır, buğday ve arpadan sonra üretim miktarı bakımından üçüncü sırada yer alıyor.

Son yıllarda ikinci ürün yetiştiriciliğinin artmasıyla birlikte ekolojik olarak ikinci ürün yetiştiriciliğine uygun olan Akdeniz, Güneydoğu Anadolu ve Ege bölgelerinde mısır üretiminin yaygınlaştığı gözleniyor. Aynı zamanda pamuk üretiminden vazgeçen üreticilerin mısıra yönelmesinin, Akdeniz Bölgesi’nde mısır üretiminin artmasında etkili olduğu bildiriliyor. GAP’ın sulama potansiyeli nedeniyle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin mısır üretiminde büyük bir avantaja sahip olması nedeniyle mısır üretiminin arttığı belirtiliyor. Türkiye’de yüzde 70’ten fazlası yem sanayiinde kullanılmasına rağmen kullanım alanı oldukça geniş olan mısır, nişasta ve nişasta bazlı şekerler sanayi, bitkisel yağ sanayi, biyoyakıt sanayi, mısır ekmeği yapımı, taze tüketim, cips ve çerez olarak kullanılıyor. Mısırın sap ve yaprakları ise endüstride kağıt, karton, dolgu maddesi ve ambalaj olarak değerlendiriliyor.

Özlem Bay Yılmaz