Yeni ekonomi paketi herkesi sevindirecek

HÜKÜMETİN açıkladığı müjdeler paketi, emeklisinden çalışanına, esnafından işverenine milyonların yüzünü güldürecek. 24 milyar TL maliyeti olan yeni ekonomi paketi ile kamunun toplam 183.5 milyar TL’lik vergi ve prim alacakları yapılandırmaya konu edilecek. Köprü, otoyol kaçak geçişi, trafik, askerlik gibi cezalar da yapılandırma kapsamına girecek. Yeniden yapılandırmada peşin ödeme cazip hale getirilecek. Peşin ödemede borcun aslı tahsil edilecek, faizler yerine Yurt îçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ ÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanan tutarın yüzde 90’ı silinecek. Yapılandırılan borçlarını iki taksitte ödeyene ise gecikme faizinin yüzde 50’si oranında indirim yapılacak. Paket ile mükelleflere stok ve kasa affı, genç girişimcilere prim teşviki gelecek. Matrah artırımıyla gelir, kurumlar ve katma değer vergisi yönünden mükelleflere incelemelerinde muaf tutulma imkanı sağlanacak. Emeklilere Ramazan ve Kurban bayramları öncesi olmak üzere yılda iki kez biner TL ikramiye verilecek, imar sorunu bulunan 13 milyon binaya yapı kayıt belgesi verilerek, “imar barışı” sağlanacak. Yaşlıların 266 TL olan aylığı 500 TL’ye çıkarılacak. Emeklilerin geçmiş yıllardan kalan destek prim borcu silinecek. Bağ-Kur borcunu ödememiş esnaf sağlık hizmetinden yararlanacak.

KAMU ALACAKLARINA YAPILANDIRMA

Başbakan Binali Yıldırım tarafından açıklanan ve bu ay içinde yasalaşması öngörülen yeni fırsatlar paketi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonumda kabul edildi. Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı’na göre, kamunun vadesi geçmiş vergi ve prim alacakları yeniden yapılandırılacak. Maliye Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, il özel idareleri, belediyeler, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığının (YİKOB) alacakları yeniden yapılandırmaya konu olacak. Yapılandırmada 31 Mart 2018 tarihi esas alınacak.

Maliye Bakanı Naci Ağbal’ın yaptığı açıklamaya göre, 119.2 milyar TL’si vergi, 64.3 milyar TL’si sosyal güvenlik prim alacağı olmak üzere toplam 183.5 milyar TL’lik alacak yapılandırma kapsamında olacak. Yeni fırsatlar paketiyle milyonlarca vatandaşın vergi ve vergi cezaları, çeşitli kanunlar çerçevesinde verilen bazı idari para cezaları, ecrimisil ile öğrenim ve katkı kredisi gibi bazı kamu alacakları, gümrük vergileri ve bu vergiye ilişkin idari para cezaları, sigorta primleri, topluluk sigortası primleri, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bu alacaklara ilişkin her türlü faiz, zam, gecikme zammı, gecikme faizi, cezai faiz, gecikme cezası gibi fer’i alacakları yapılandırma kapsamında olacak.

Belediyelerin 31 Mart 2018 öncesine i lişkin vergi ve gecikme cezaları ile faizleri, düzenlemenin yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş su, atık su ve katı atık ücreti alacakları ile bunlara bağlı fer’i alacakları ile büyükşehir belediyelerinin katı atık ücreti alacakları ile bunlara bağlı fer’i alacakları yapılandırılacak. İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamındaki büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerinin ödenmemiş su ve atık su bedeli alacakları ile gecikme faizi ve gecikme zammı alacakları; Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarının, vadesi 31 Mart 2018 tarihinden önce olduğu halde, bu düzenlemenin yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş olan taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı ile buna bağlı fer’i alacakları yapılandırılacak. İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat, demirbaşlar ile kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan emtia, kasa mevcudu ve ortaklardan alacakların beyanına ilişkin düzenlemeler de bu kapsamda yer alacak. Vatandaşların bu düzenlemelerden yararlanmak istemeleri halinde, belirtilen şartların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanuni yollara başvurmamaları şartı aranacak.

16 MİLYAR TL GELİR BEKLENİYOR

“Vatandaşımız borcunun aslını ödeyecek, faizleri yerine de Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi oranında ödeme yapacak” diyen Bakan Ağbal, yeni yapılandırma düzenlemesinden 15-16 milyar TL gelir elde edilmesini öngördüklerini açıkladı. Ağbal, yeniden yapılandırmalara ilişkin 6736 sayılı ve 7020 sayılı kanunların uygulamalarından, ilk üç ayda 4 milyar TL’lik gelir topladıklarını belirterek, bu kapsamda yeniden yapılandırmalardan yıl sonunda öngörülenden daha fazla bir gelir elde edileceğini kaydetti.

Yapılandırmanın 31 Mart 2018’den önceki bütün dönemlere ait borçları kapsadığının altını çizen Ağbal, tasarının mevcut yapılandırma kanunlarına ilaveten, matrah artırımı ve kayıtların düzeltilmesi hükümleri başta olmak üzere peşin ödeme gibi avantajlarla bütçeye ilave önemli gelirler sağlayacağını vurguladı. Özellikle peşin ödemede hesaplanan faizinin yüzde 90’mı almaktan vazgeçtiklerini söyleyen Ağbal şunları kaydetti:

“Yıl içinde ilk iki taksitle borçlarını öderlerse anapara dışında faizin de yarısını alacağız. Vatandaşlarımız, Temmuz sonuna kadar müracaatlarını yapsın. Ağustos ayı içerisinde SGKya prim borçları, Eylül ayı içerisinde de vergi borçları ödenecek. Bugün vergi dairelerinin vatandaşlarla binlerce davaları var. Vatandaşlarımız müracaat ederlerse dava safhasında olan bütün meselelerini de çözme imkanına kavuşmuş olacak.”

KESİNLEŞMİŞ ALACAKLAR

Tasarıyla, Maliye Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, il özel idareleri, belediyeler ve YÎKOB’a bağlı tahsil dairelerince takip edilen kesinleşmiş alacaklara ilişkin düzenleme yapılıyor. Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla vadesi geldiği halde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan; vergiler ve vergi cezaları, bazı idari para cezaları, gümrük vergileri ve idari para cezalan ile bu alacaklara ilişkin her türlü faiz, zam, gecikme zammı, gecikme faizi, gecikme cezası gibi fer’i alacaklar yapılandırılacak. İhtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden alacaklar da kesinleşmiş alacak olarak yapılandırma kapsamında olacak. Ödenecek olan Motorlu Taşıtlar Vergisi taksit ödeme süresince fenni muayene izni verilecek.

Bu düzenlemenin yayımı tarihi itibarıyla; yargı kararıyla kesinleştiği halde mükellefe ödemeye yönelik tebligatın yapılmadığı alacaklar da yapılandırılacak. Bu hüküm kapsamına giren alacaklar için ayrıca tebligat yapılmayacak.

Bu kapsamda belediyelerin su, atıksu ve katı atık ücretleri ile sunduğu bazı hizmetlerden kaynaklandığı ücret alacaklarının, büyükşehir belediyelerinin katı atık ücretleri ile su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacaklarının yapılandırılması düzenleniyor. Ayrıca tasarı kapsamında YİKOB’la-rın taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı alacaklarının yapılandırılması da yer alıyor.

Vatandaşların bu düzenlemelerden yararlanmak istemeleri halinde; belirtilen şartların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları şartı da aranıyor.

KESİNLEŞMEMİŞ ALACAKLAR

Tasarıyla, kesinleşmemiş veya dava aşamasındaki amme alacakların nasıl yapılandırılacağına ilişkin hükümler de düzenlendi. Tasarı ile ilk derece yargı mercileri nezdinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş vergi tarhiyatları ve gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklar; istinaf veya temyiz süreleri geçmemiş, istinaf, itiraz veya temyiz yoluna başvurulmuş ya da karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya karar düzeltme yoluna başvurulmuş olan vergi tarhiyatları; gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklar yapılandırma kapsamına alınıyor. İdari para cezalarından itilaflı olanlar da yeniden yapılandırma kapsamda bulunuyor. Tasarıya göre orçları yapılandırılan borçlula-ın maddelerde öngörülen şartla-ı yerine getirmelerinin yanı sıra allık gelir veya kurumlar verilerini, gelir (stopaj) vergisini, urum (stopaj) vergisini, katma eğer vergisini ve özel tüketim ergisini süresinde ödemesi zo-unlu olacak. Bu vergi türlerinin, ok zor durum olmaksızın bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödenmemesi halinde, düzenlemeden yararlanılamayacak. Bu düzenlemelerden yararlanılması için madde kapsamına giren alacaklara karşı dava açılmaması, açılmış davalardan vazgeçilmesi ve kanun yollarına başvurulmaması gerekecek.

İNCELEME AŞAMASINDAKİLER

Tasarıyla, söz konusu düzenlemenin yayımı tarihinden önce başlanıldığı halde, tamamlanamamış olan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine devam edilecek. Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra tarh edilen vergiler de yapılandırma kapsamına alınacak. Kanunun yayımı tarihinden önce tamamlandığı halde bu tarihte ya da bu tarihten sonra vergi dairesi kayıtlarına intikal eden takdir komisyonu kararları ve vergi inceleme raporları üzerine gerekli tarh ve tebliğ işlemlerinin yapılması ve maddede belirlenen tutarın, belirtilen süre içerisinde ödenmesi şartıyla bu Kanun hükümlerinden yararlanılması sağlanacak. Benzer düzenleme, gümrük vergisi ve idari para cezaları için de getirilecek. Kanunun yayımı tarihi itibarıyla tarhiyat öncesi uzlaşma hükümlerine göre uzlaşma talebinde bulunulmuş, ancak uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış olmakla birlikte vergi ve ceza ihbarnamelerini mükellefe tebliğ edilmemiş alacaklar da bu kapsamda yer alacak. Bu düzenlemelerden yararlanılması için madde kapsamına giren alacaklara karşı dava açılmaması gerekecek.

KESİNLEŞMİŞ SGK ALACAKLARI

Tasarıyla, kesinleşmiş Sosyal Güvenlik Kurumu alacaklarında da düzenlemeye gidiliyor. Kurumun 2018 Mart ayı ve öncesi dönemlere ait sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezaları, iş kazası veya meslek hastalığı sonucunda doğan rücu alacakları, yersiz bağlanan gelir ve aylıklardan doğan alacaklar, Bağ-Kur sigortalılarının daha önce dondurulan hizmet sürelerinin ihyası halinde doğacak yapılandırma kapsamına almıyor.

Tasarıyla 31 Mart 2018 tarihine kadar bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlerde, asgari işçilik tutarının tespiti için başvuruda bulunulmasına rağmen işverene tebliğ edilememiş eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi asılları ve bunlara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zamları için de taksitlendirme süresi düzenleniyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu yaptığı açıklamada, Bağ-Kur sigortalılarının 31 Mayıs 2018 öncesine ait prim borçları ve bu primlere ilişki hizmet sürelerinin talep etmeleri halinde dondurulacağını ve bu sürelere ilişkin prim borçlarının takibinin yapılmayacağını belirtti. Dondurulan hizmet sürelerinin istendiği takdirde gerek sigortalılar gerekse hak sahipleri tarafından canlandırılabileceğini dile getiren Sarıeroğlu, “Prim borcu olması sebebiyle sağlık yardımlarından yararlanamayan Bağ-Kur’lular hizmetlerinin dondurulması talebinde bulunarak veya borçlarını yapılandırıp ilk taksiti ödeyerek sağlık yardımlarından yararlanmaya başlayacak” ifadelerini kullandı. Prim borçlarının yapılandırılması için son müracaat tarihi 31 Temmuz 2018, ilk taksit ve peşin ödeme süresi 31 Ağustos 2018 olarak açıklandı.

18 EŞİT TAKSİTLE ÖDEME

Kanunun hükümlerinden yararlanmak isteyen borçlular kanunun yayımlanmasını takip eden ikinci ayın sonuna kadar ilgili idarelere başvuruda bulunacak. Tasarı mayısta yasalaşırsa, son müracaat tarihi 31 Temmuz 2018 olacak. Maliye Bakanlığı’na Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na il özel idarelerine, belediyelere ve YİKOB’lara bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ilk taksitini bu kanunun yayımı tarini izleyen dördüncü ayında, SGK’ya bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarlar ise ilk taksiti bu kanunun yayımı tarihini izleyen üçüncü aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde azami 18 eşit taksitle ödenecek. Ödemeler iki ayda bir taksitler halinde 6-9-12 veya 18 taksit tercihiyle yapılabilecek. Tercih edilenden daha kısa sürede ödeme yapılması halinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzenlenecek. İl özel idareleri ve spor kulüplerine ikişer aylık dönemler halinde azami 36 taksit imkânı verilecek.

PEŞİN ÖDEMEDE İNDİRİM BÜYÜK

Hesaplanan tutarların tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi halinde katsayı uygulanmayacak ve feri alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranlan esas alınarak hesaplanacak tutarların yüzde 90’ının tahsilinden vazgeçilecek. Yapılandırılan trafik cezaları başta olması idari para cezalarından yüzde 25 indirim yapılacak. Yapılandırılan alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması halinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan yüzde 50 indirim yapacak.

Hesaplanan tutarların tamamının ilk iki taksit ödeme süresi içinde ödenmesi halinde katsayı uygulanmaz ve fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarlar üzerinden yüzde 50 indirim, yapılandırılan idari para cezalarından yüzde 12.5 indirim yapılacak. Maliye Bakanlığı ve SGKya bağlı tahsil dairelerinin bu kanun kapsamında ödenecek olan alacaklarının kredi kartı ile ödenmesi de düzenlendi.

Tasarıya göre, daha önceki kanun hükümlerine göre yapılandırılan ve bu kanunun yayımı tarihi itibarıyla anılan kanunlar kapsamında ödemeleri devam eden alacaklardan kalan taksitlerinin tamamının, hesaplanan tutarların tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde peşin olarak ödenmesi halinde kalan taksit toplamı içinde yer alan Yİ-ÜFE tutarlarının yüzde 90’ınm tahsilinden vazgeçilecek. Komisyonda verilen önergelerin kabul edilmesiyle, 6552, 6736 ve 7020 sayılı yeniden yapılandırma kanunları kapsamında ödemelerine devam edenler, bu kanun kapsamında ilk iki taksit ödeme süresi içinde, taksitlerin tamamını ödemeleri durumunda da Yİ-ÜFE tutarının yüzde 50 oranında indirim yapılacak. 2018 yılına münhasır, cari dönem ödeme şartına yönelik hükümler kapsamında ödenmesi gereken borçlara ilişkin bir yılda iki defa süresinde ödenmeme hakkı 2018 yılında yeniden başlatılacak.

Ayrıca tasarıyla Maliye Bakanlığı’na, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na ve SGK’ya bağlı tahsil dairelerince takip edilen küçük tutarlı alacakların tahsilinden vazgeçilmesine ilişkin düzenleme yapılıyor.

MATRAH ARTIRIMI FIRSATI

Tasarıya göre, mükellefler, gelir ve kurumlar vergisi matrahlarmı artırdıkları takdirde, kendileri hakkında artırımda bulunulan yıllar için yıllık gelir ve kurumlar vergisi incelemesi ve bu yıllara ilişkin olarak bu vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat çıkarılmayacak.

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, vermiş oldukları yıllık beyannamelerinde, ihtirazi kayıtla verilenler dahil, vergiye esas alınan matrahlarını, kanunun yayımı tarihini izleyen ikinci ayın sonuna kadar, 2013 takvim yılı için yüzde 35; 2014 takvim yılı için yüzde 30; 2015 takvim yılı için yüzde 25; 2016 takvim yılı için yüzde 20, 2017 takvim yılı için yüzde 15’ten az olmamak üzere artıracak. Matrah artışı yapan mükellefler için bu yıllara yönelik vergi incelemesi yapılmayacak. Matrah ve vergi artırımında bulunmak isteyen mükelleflerin, tahakkuk eden vergilerini öngörülen süre ve şekilde ödemeleri gerekecek. Matrah ve vergi artırımında bulunmak isteyen mükelleflerin, tahakkuk eden vergilerini öngörülen süre ve şekilde ödemeleri gerekecek.

ASGARİ MATRAH…

Gelir vergisi mükelleflerinin, artırımda bulunmak istedikleri yıl ile ilgili olarak verdikleri gelir vergisi beyannamelerinde, zarar beyan edilmiş olması veya indirim ve istisnalar nedeniyle matrah oluşmaması ya da hiç beyanname verilmemiş olması halinde, vergilendirmeye esas alınacak matrah ile artırdıkları matrahlar, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler için takvim yılları için 2013’te 12 bin 279 TL’den, 2014’te 12 bin 783 TL’den, 2015’te 13 bin 558 TL’den, 2016’da 14 bin 424 TL’den, 2017’de 16 bin 350 TL’den az olamayacak.

Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler ile serbest meslek erbabı için ise söz konusu matrahların sırasıyla en az 2013’te 18 bin 95 TL, 2014’te 19 bin 155 TL, 2015’te 20 bin 344 TL, 2016’da 21 bin 636 TL, 2017’de 24 bin 525 TL olacak.

Geliri, sadece basit usulde tespit edilen ticari kazançtan oluşan mükellefler için vergilendirmeye esas alınacak asgari matrah, bilanço esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenmiş tutarların ilgili yıllar itibarıyla 1/10’undan, geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından oluşanlar için 1/5’inden, geliri bunlar dışında kalan diğer gelir vergisi mükellefleri için ise işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenmiş tutardan az olamayacak.

Kurumlar vergisinde bu ise sırasıyla 2013,2014,2015,2016 ve 2017 takvim yılları için 36 bin 190, 38 bin 323,40 bin 701,43 bin 260, 49 bin 37 TL’den az olamayacak. Artırılan matrahlar, yüzde 20 oranında vergilendirilecek ve üzerinden ayrıca herhangi bir vergi alınmayacak. Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararların yüzde 50’si, 2017 ve izleyen yılların karlarından mahsup edilmeyecek.

VERGİDEN DÜŞÜLECEK…

Tasarıyla KDV ve muhtasar beyannamelerde matrah artırımından yararlanma imkanı getiriliyor. Matrah veya vergi artırımı dolayısıyla mükelleflerce verilen yıllık, muhtasar ve katma değer vergisi beyannameleri ve diğer beyannameler için damga vergisi alınmayacak. Hizmet erbabına ödenen ücretlerden vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar, her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri muhtasar beyannamelerinde yer alan ücret ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden 2013 yılı için yüzde 6; 2014 yılı için yüzde 5; 2015 yılı için yüzde 4; 2016 yılı için yüzde 3 ve 2017 yılı için yüzde 2’den az olmamak üzere hesaplanacak gelir vergisini, kanunun yayımı tarihini izleyen ikinci ayın sonuna kadar artıracak. Mükellefler, katma değer vergisini artırdıkları takdirde, kendileri nezdinde söz konusu vergiyi ödemeyi kabul ettikleri yıllara ait vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak katma değer vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacak.

Katma değer vergisi mükellefleri, her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri beyannamelerindeki, ihtirazi kayıtla verilenler dahil, hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden 2013 yılı için yüzde 3.5; 2014 yılı için yüzde 3; 2015 yılı için yüzde 2.5; 2016 yılı için yüzde 2 ve 2017 yılı için yüzde 1.5’ten az olmamak üzere belirlenecek katma değer vergisini, vergi artırımı olarak kanunun yayımı tarihini izleyen ikinci ayın sonuna kadar beyan edecek.

İŞLETME KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ

Tasarıyla işletme kayıtlarının fiili durumlarına uygun hale getirilerek kayıtlı ekonomiye geçiş teşvik edilecek. Buna göre, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri (adi, kollektif ve adi komandit şirketler dahil); işletmelerinde bulunduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları kendilerince ya da bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedel ile düzenlemenin yayımı tarihini izleyen üçüncü ayın sonuna kadar bir envanter listesi ile vergi dairelerine bildirmek suretiyle defterlerine kaydedebilecekler. Bildirime dahil edilen kıymetler için amortisman ayrılmayacak. Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, düzenleme uyarınca aktiflerine kaydettikleri emtia için ayrı, makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere özel karşılık hesabı açacaklar. Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde sermayenin unsuru sayılacak ve vergilendirilmeyecek.

işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise söz konusu emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alman mal olarak kaydedecek. Beyan edilen; genel orana tabi makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden yüzde 10’u, indirimli orana tabi diğer makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranların yarısı esas alınarak katma değer vergisi hesaplanacak v£ ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, beyanname verme süresi içinde ödenecek.

Bu kapsamda beyan edilerek makine, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen KDV’nin, mükellefin vergiye tabi faaliyetleri üzerinden hesaplanan vergiden indirilmesi mümkün olmayacak. Ancak emtia üzerinden ödenen KDV, hesaplanan KDV’den indirilebilecek. ÖTV’ye tabi mallarda ise mükelleflerin, beyan tarihindeki miktar ve emsal bedel üzerinden hesaplanan ÖTV’leri de KDV’ye ilişkin beyanname verme süresi içinde ayrı bir beyanname ile beyan ederek ödemesi sağlanacak.

Bu kapsamdaki kıymetlerin satılması halinde satış bedeli, bunların deftere kaydedilen değerinden düşük olamayacak. Faturalı olarak alınıp kayıtlara geçen ancak belge düzenlenmeksizin satılan malların halen stokta gözükmesi nedeniyle oluşan gerçek dişilik, fatura düzenlenerek kayıt ve beyanlara hasılat olarak intikal ettirilmesi sağlanarak düzeltilecek.

ECZANELERE STOK AFFI

Eczaneler, stoklarında kayıtlı yer aldığı halde fiilen bulunmayan ilaçları, düzenlemenin yayımı tarihini izleyen üçüncü aym sonuna kadar maliyet bedeli üzerinden fatura düzenlemek suretiyle kayıtlarından çıkarabilecekler. Bu suretle kayıtlardan çıkarılan ilaçların maliyet bedeli üzerinden yüzde 4 hesaplanan katma değer vergisi ayrı bir beyanname ile beyan edilerek beyanname verme süresi içinde ödenecek. Ödenen bu vergi, hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyecek, gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınamayacak.

Tasarıyla kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklarından alacaklar ile bunlarla ilgili diğer işlemler hakkında uygulanacak hükümler de belirlendi. Buna göre bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükelleflerinin, 31 Aralık 2017 tarihi itibarıyla bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları, ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarını, düzenlemenin yayımı tarihini izleyen üçüncü aym sonuna kadar vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilmeleri sağlanacak. Bu kapsamda beyan edilen tutarlar üzerinden yüzde 3 vergi hesaplanarak beyanname verme süresi içinde ödenecek.

İMAR BARIŞI SAĞLANACAK

Tasarı, imar barışının yolunu açıyor. Tasarıya göre, afet risklerine hazırlık kapsamında ruhsatsız; ruhsat ve eklerine veya imar mevzuatına aykırı yapıların kayıt altına alınması, dönüşüm projelerine finans sağlanarak dönüşümün daha hızlı ve etkin yapılması amacıyla 31 Aralık 2017’den önce inşa edilen yapılar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yetkilendireceği kuruluşlara 31 Aralık 2018’e kadar başvurulması ve gerekli şartların yerine getirilmesi halinde “yapı kayıt belgesi” verilebilecek. Yapı kayıt belgesi yapının kullanım amacına yönelik olacak. Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılara, talep halinde ilgili mevzuatta tanımlanan ait olduğu abone grubu dikkate alınarak geçici olarak su, elektrik ve doğalgaz bağlanabilecek. Yapı kayıt belgesi verilen yapılarla ilgili alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilecek.

“İmar barışı” düzenlemesi, İstanbul Boğaziçi sahil şeridi ve öngörünüm bölgesi ile Tarihi Yarımada içindeki bazı alanlarda uygulanmayacak. Yapılan tespit sonucunda arsa emlak değeri ile yapı yaklaşık maliyeti toplamı üzerinden yüzde 3 olarak alınacak kayıt bedeli, başvuru sahibi tarafından genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere merkez muhasebe birimi hesabına yatırılacak. Bakanlar Kurulu, kayıt bedeline ilişkin oranı iki katma kadar artırmaya, yarısına kadar azaltmaya, ayrıca bölgelere göre kademelen-dirmeye ve başvuru süresini bir yıla kadar uzatmaya yetkili olacak.

Yapı ruhsatı alıp da yapı kullanma izin belgesi almamış veya yapı ruhsatı bulunmayan yapılarda, Yapı kayıt belgesinin ve maliklerin yarısının muvafakatinin bulunması halinde yapı kullanma izin belgesi aranmaksızın cins değişikliği ve kat mülkiyeti tesis edilebilecek. Bu durumda belirtilen bedelin iki katı ödenecek.

Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Öz-haseki, binanın yüzde 3’ü oranındaki kayıt bedeline ilişkin usullerin yönetmeliklerle belirleneceğini belirterek, gerekirse vatandaş rahat ödesin diye 3-5 taksit de yapacaklarını söyledi..

50 MİLYAR TL GELİR BEKLENİYOR

Bakan Özhaseki, yapı kayıt belgesiyle vatandaşın devletiyle helalleşeceğini, barışacağını söyleyerek, soruşturmalar, mahkemelik durumlar ve ihtilafların tamamıyla biteceğini ifade etti. Türkiye’de bağımsız yapı sayısının yaklaşık 9 milyon 554 bin, bağımsız birim sayısının da 26 milyon 358 bin civarında olduğunu belirten Özhaseki, bunların ne kadarının ruhsatlı, iskanlı veya iskana aykırı olduğu konusunda ciddi bir veriye sahip olunmadığını kaydetti.

Özhaseki, en az 13 milyon bağımsız birim sahibinin devletle ihtilaflı olduğunu ve yıkım ya da para cezasıyla karşı karşıya kaldığını dile getirdi. İmar barışından elde edilecek gelirin önümüzdeki günlerde vatandaşın müracaatıyla ortaya çıkacağım dile getiren Özhaseki, “Ancak her halde bu 40-50 milyar TL’den aşağı olmayacak gibi gözüküyor” dedi. Bu bedelin kentsel dönüşüm ve depreme hazırlık için kullanılacağının altını çizen Özhaseki, buradan elde edilen geliri belediyelere sıfıra yakın faizli, üç yıl ödemesiz olarak kullandıracaklarını, sıfır faizli kredi verirken malzemelerde de yerli ve milli olma şartı arayacaklarını ifade etti.

EMEKLİYE BAYRAM İKRAMİYESİ

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda yapılacak değişiklikle, emeklilere Ramazan ve Kurban bayramlarında 1.000’er TL ikramiye verilecek. Emekliler, şehit yakını ve gaziler, vazife-harp malullüğü aylığı alan er-erbaşlar, geçici köy korucuları, şeref aylığı sahipleri, şampiyon sporcular, Kore, Kıbrıs ve İstiklal Savaşı gazileri, terörden zarar görüp de aylık bağlanan siviller, hayatını kaybedenlerin yakınlarına da ikramiye verilecek. Emeklinin kendisine 1.000 TL ödenecek. Ölüm aylığı alan hak sahiplerine aylık hisseleri olanında, iş kazası meslek hastalığı nedeniyle gelir alanlara iş göremezlik derecesi oranında ödeme yapılacak.

Düzenleme kapsamında yaklaşık 12.3 milyon kişiye ikramiye verilecek. Düzenlemenin yıllık maliyetinin ise 22.3 milyar TL olması bekleniyor. Birden fazla dosyadan gelir ve aylık alanlara en fazla ödeneğe imkan veren bir dosya üzerinden ödeme yapılacak. Ödemelerden kesinti yapılmayacak ve bu ödemeler haczedilemeyecek. Ağbal’m yaptığı açıklamalara ilk defa uygulamaya, bu Ramazan Bayramı’ndan önce başlanacak. Ödemeler hak sahibine Haziran ayı başında yapılacak. Yıllık 2 bin TL’lik bayram ikramiyesi, aylık bazda hesaplandığında emekli aylıklarına 166 TL civarında bir artış olarak yansımış olacak. Bu arada Komisyon görüşmeleri sırasında tasarıya yeni maddeler ihdas edildi. Buna göre, devlete ait üniversitelere ve sağlık alanında hizmet sunan enstitülere, alacaklıların başvuru süresi 15 gün daha uzatıldı.

TOBB üye aidatları yapılandırma kapsamına alındı.

“PİYASA İLE BARIŞ HEDEFLENMİŞ”

Yeni ekonomi paketine iş dünyası olumlu tepki verdi. Dış Ekonomik ilişkiler Kurulu (DEIK) Başkanı Nail Olpak, yeni ekonomi paketiyle 7’den 70’e herkesi ilgilendiren konularda önemli müjdeler verildiğini söyledi. Yeni paketin vatandaşa ve iş dünyasına ekonomik barış sunduğunu dile getiren Olpak, paketin ekonomik çarkların daha rahat dönmesine katkı sağlayacağına inandığım vurguladı.

İstanbul Ticaret Odası (ITO) Başkanı Şekib Avdagiç ise, borç yapılandırması ve sosyal reform paketinin, ekonomide dinamizmi artıracağını söyledi. Avdagiç, “inanıyoruz ki bu barışın bereketi her vatandaşa ayrı yansıyacak. Eski borçlarını taksitlendi-ren girişimci, sonraki vergi ve primleri için beyaz bir sayfa açabilecek” dedi.

TESK Genel Başkanı Bende-vi Palandöken ise, “Yeni paketin piyasaları rahatlatacağını, çifte bayram yaşatacağını söyledi. Bugüne kadar yapılan tüm yapılandırma kanunlarına rağmen borçlarını zamanında ödeyememiş herkes için çok büyük bir fırsat daha getirildiğini vurgulayan Palandöken, “Başta esnafımız olmak üzere herkesi gerekirse bankalardan kredi çekip devlete olan borçlarını ödemelerini tavsiye ediyorum. Uzun yıllardır ilk defa getirilen imar barışı ile tüm konutların yüzde 50 ila 60’mn imardan kaynaklanan sorunları ortadan kalkmış olacak. Emekliye verilecek yılda iki ikramiyenin bayramlarda piyasaları canlandıracak ve esnafın yüzünü güldürecek” dedi.

“DEVLETLE MİLLETİ BARIŞTIRACAK”

Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, yeni paketin devletle milleti barıştıracağını vurgulayarak, ekonominin kayıt altına alınması için önemli bir adım olduğunu söyledi. Açıklanan yeni paketin toplumun tüm kesimlerini rahatlatacak. bir düzen- leme olduğunu belirten Özdebir, “Kamuya borç ödemelerini kolaylaştıracak bu yeni fırsat ve stok affı devlet ve vatandaşa karşılıklı olarak kazanç olarak yansıyacak” ifadelerini kullandı.

Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Gürsel Baran ise, tüccardan, esnafa, işçiden öğrenciye kadar geniş bir kesimin borçlarının yeniden yapılandırılmasının, tüm kesimleri rahatlatacağı gibi ekonomik büyümeye de katkı sağlayacağını belirterek, yeni destek paketinin Türkiye’nin önünü açacağını vurguladı. Devlete borcunu düzenli olarak ödeyen bir kesimin de bulunduğuna işaret eden Baran, “Borçlarını düzenli ödeyen üyelerimiz, kendilerini mutlu edici bir beklenti içindeler” ifadesini kullandı.

Üniversitelere af

500 bin öğrenciye üniversite yolu açılacak. Üniversitelerden hazırlık ve lisansüstü dahil kendi isteğiyle ilişikleri kesilenler, her ne sebeple olursa olsun ilişiği kesilenler ile kazandıkları halde kayıt yaptırmayanlar, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dört ay içinde ilişiklerinin kesildiği üniversiteye başvurmaları halinde 2018-2019 eğitim-öğretim yılında öğrenimlerine başlayabilecek.

GSS borçlarının yapılandırılması

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu, hiçbir kapsamda sigortası olmadığı için genel sağlık sigortası kapsamına alınan vatandaşların Nisan 2018 ve öncesi döneme ait genel sağlık sigortası prim borçlarının faizlerinin silineceğini, anaparanın ödenmesi için 31 Aralık 2018 tarihine kadar süre verileceğini açıkladı. Sarıeroğlu’nun açıklamalarına göre, gelir testi yaptırmaları içinde 30 Kasım 2018 tarihine kadar süre tanınacak. Ayrıca geçmiş borçlarına bakılmaksızın 31 Aralık 2018 tarihine kadar sağlık yardımlarından yararlanabilecekler.

Yaşlılık aylığı 500 TL’ye çıkıyor

Paket ile getirilen düzenlemelerden bazıları şöyle:

■ Tapu harcına düzenleme: Bakanlar Kurulu, yeni inşa edilen konut veya iş yerlerinin ilk satışlarına ilişkin olarak da tapu harcını bir katına kadar artırabilecek, 10’da birine kadar indirebilecek.

■ Yaşlılık aylığında yüzde 100‘e yakın artış: 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamında ödenen yaşlılık aylığı, yaklaşık iki kat artırılıyor. Bu kapsamda 581 bin kişiye 1.2 milyar TL’lik kaynak aktarılacak. Artış, 1 Haziran’dan itibaren uygulanacak.

■ Sosyal güvenlik destek prim borcu silinecek [SGDP): Emekli olduktan sonra ticari faaliyet yapması sebebiyle 2016 yılından önce haklarında sosyal güvenlik destek prim borcu tahakkuk etmiş olan emeklilerin 1.3 milyar TL’lik SGDP borcu silinecek.

■ Sultanbeyli’de mülkiyet sorunu çözülecek: İstanbul’un Sultanbeyli ilçesinde, tapu maliki ile fiili kullanıcının farklı kişiler olması nedeniyle, geniş bir alanı kapsayan mülkiyet sorununun çözülmesi amacıyla, fiili kullanıcıların, kullandıkları bu alanları satın almalarına imkan sağlanacak.

■ Depremin yaraları sarılıyor: Mücbir sebep hali sona eren, deprem felaketine maruz kalan Van, Ağrı’nın Patnos ve Bitlis’in Adilcevaz ilçelerindeki mükelleflerin, beyanname ve bildirim verme süresi 31 Ağustos 2018 tarihine uzatılacak.

Hâzineye ait tarım arazileri çiftçiye satılabilecek

Tasarı ile Hazine arazilerini kullanan 156 bin çiftçinin yüzü gülecek. İmar planı bulunmayan veya imar planında tarımsal amaca ayrılan Hâzineye ait tarım arazilerini en az üç yıldan beri tarımsal amaçla kullandığı 31 Aralık 2017’den önce bakanlıkça tespit edilen ve başvuru tarihi itibarıyla kullanımları sürenlerden, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde bu arazileri doğrudan kiralamak için başvuruda bulunanlara, ecrimisil borçları bulunmaması şartıyla, cari yıl ecrimisil bedelinin yarısı üzerinden 10 yıla kadar doğrudan kiralanabilecek.

Kira süresi içerisinde kira ödemelerini düzenli şekilde yerine getirdiği tespit edilen ve talepte bulunan kiracıların kira süresi tekrar uzatılabilecek veya bu araziler kiracılara uygun bedellerle doğrudan satılabilecek.

Girişimci gençler teşvik edilecek

Ekonomik büyüme ve kalkınmanın itici gücü, yenilik ve yaratıcılığın en önemli kaynaklarından biri olan genç girişimcilere prim istisnası getiriliyor. Mükellefiyet başlangıç tarihi itibariyle 18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük olanların bir yıl süreyle aylık prime esas kazançları günlük prime esas kazanç alt sınırının 30 katını geçmemek üzere Hazine tarafından karşılanacak.

Tasarıya göre SGK tarafından fazla veya yersiz ödendiği tespit edilen emekli aylıklarıyla ilgili alacaklar da yapılandırılacak. Belirtilen şartlarda yapılan ödemeyle bu borçlara uygulanan kanuni faizin tahsilinden vazgeçilecek. Ödenmemiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ve idari para cezasında tarih 31 Aralık 2015 veya önceki döneme ait olma şartı aranacak.

Ali KOPUZ / TOBB Başkan Yardımcısı, İstanbul Ticaret Borsası Başkanı
“Tüm destekler olumlu”

İç piyasayı canlandıracak bu paketi canı gönülden destekliyoruz. ‘Duran paraların’ yeniden yapılandırmalarla ekonomiye kazandırılması doğru bir karar. İmar barışını da önemsiyorum. Bugün İstanbul’un yüzde 85’i kaçak. Bu binaları yıkmanın, insanları mağdur etmenin anlamı yok. Zaten yapmak da mümkün değil. İnsanlar bedelini ödeyip imar barışına gittikten sonra, bundan sonra da kaçak yapılacak binalara ağır cezalar getirilirse sorun kalmaz.

İmar barışından toplanması öngörülen 50 milyar TL’lik gelirle kentsel dönüşüme katkı sağlanması önemli. Türkiye deprem kuşağı üzerinde. İnsanları korumanın yollarını bulmamız lazım. Gençleri ekonomiye kazandırmak gerekli. Gençleri meslek sahibi, iş sahibi yapacak tüm destekleri olumlu bir çaba olarak görüyorum.

Nazmi DURBAKAYIM / İstanbul İnşaatçılar Derneği Başkanı
“Paketin zamanlaması iyi”

Piyasada bir durgunluk vardı. Zaten seçimlerin erkene alınması piyasanın bir an evvel netliğe kavuşması açısından önemliydi. Ekonomik paketlerin açıklanması da piyasaya can suyu verecek bir karar oldu. Bu karar büyük bir sinerji yaratacak. İmar barışı da sektör açısından önemli. Çoğu bina iskan almış ancak sonradan fonksiyon değişikliği olmuş. Bunların piyasa değerleri 100 birim ancak bankalara gittiğinizde, bankalar kağıtlar üzerinden değerlendirme yaptığı için daha düşük ekspertiz raporları çıkıyordu. Piyasa değeri ile kağıt üzerindeki kullanım örtüşecek. Böylece özel sektörün teminat göstermede yaşadığı bir sorun çözümlenmiş olacak.

Osman ARIOĞLU / Gelir İdaresi eski Başkanı
“Hükümet yeni bir sayfa açmaya hazırlanıyor”

Yeni paket ile getirilen yeniden yapılandırmada, vergi ve prim borcu olanların ‘peşin ödeme’ yapmaları halinde büyük avantaj getiriliyor. Neredeyse ana parayı ödeyerek borç ödenebiliyor. Tasarı, kasa ve cari hesaplara düzeltme imkanı veriyor. Kayıt dışı faaliyetler kayıt altına alınması için düzenlemeye gidiliyor. Satıldığı halde stokta görülenlerin katma değer vergisi ödeyerek kayıtları düzeltme imkanı sağlanıyor. Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayanların kayıtlardan çıkarılması sağlanıyor. Ödenmesi gereken KDV’yi de taksitle ödeme imkanı getiriliyor. Tasarı ile matrah artırımı getiriliyor.

Mükellefler açısından matrah artırımının avantajı şu olacak: artırılan vergi türü itibarıyla incelenme yapılmayacak. Matrah artırımında, 2013, 2014, 2015 ve 2016 yılları kapsamda görünüyor. Muhtemelen TBMM’de tasarının görüşmeleri sırasında verilecek önerge ile 2017 yılı da kapsama alınabilir. Şunu söylemek mümkün; Hükümet, yeni dönemde yeni bir sayfa açmaya hazırlanıyor.

Selçuk ÖZTÜRK /TOBB Başkan Yardımcısı, Konya Ticaret Odası Başkanı
“Yeniden yapılanma alışkanlık haline geldi”

Şu anda Türkiye’de ciddi bir şekilde yeniden yapılandırmaya ihtiyaç var. Ama bunun yanında yeniden yapılandırma o kadar sık ve tekrarlı olmaya başladı ki, Türkiye’de ciddi bir alışkanlık haline geldi. Artık insanlar düzenli ödeme yapmıyor. ‘Nasılsa yapılandırma olacak, yapılandırmada faiz yükünden de kurtulurum’ diyorlar. Bu alışkanlıktan bir an önce kurtulmak gerekiyor. Türkiye’de hem sosyal devlet f olmanın gereği hem de piyasayı hareketlendirmek ve ödediğiniz parayı en hızlı şekilde sisteme verecek olan alt gelir grubunun gelirlerini artırmak gerekiyor. Bu açıdan yeni pakette emekliye dini bayramlarda yılda iki ikramiye ve yaşlılık aylığının artırılması çok doğru kararlar.

Dr. Resul KURT / İstinye Üniversitesi Öğretim Üyesi
“Ekonomiye can suyu olacak”

Toplumun her kesimine yönelik önemli müjdeler var.

Piyasanın bir süredir beklediği SGK ve vergi borçlarının yapılandırılması kapsamında hem borçların yapılandırılarak ödeme kolaylığı hem de borcu olan sağlık yardımlarından faydalanmasına imkan sağlanacak.

Yapılan bu düzenlemelerin olumlu ekonomiye etkilerinin yanış sıra emekli ve muhtaçların ekonomisine katkı sağlayacağı, bunun küçük esnafa harcanacak olmasından dolayı da esnafa da olumlu etkisi olacağı açık.

HÜLYA GENÇ SERTKAYA