Dövizdeki artış enflasyonu adeta zıplattı
Dövizdeki artış enflasyonu adeta zıplattı. Merkez Bankasının faiz kararı doğru yönde atılmış bir adım ama fikrime göre yine yetersiz kaldı. Müdahalenin pozitif yanı ise piyasanın Merkez’in faiz artırma iradesini görmüş olması…
Enflasyon neden yükseliyor?
Altına da baktık, üstüne de. Geçen hafta açıklanan Mayıs ayı enflasyon raporunda pozitif bir şey bulamadık. Yıllık TÜFE enflasyonu Mayıs ayında yüzde 12.2’ye çıkmış. Önceki ay yüzde 10.9 seviyesinde gerçekleşmişti. Üretici fiyatlarında ise durum tam bir felakete işaret ediyor. Önceki ay yüzde 16.4 olan ÜFE Mayıs’ta yüzde 20.1’e yükselmiş. “Bunlar bizim kontrolümüzde değil” deyip enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler, tütün ürünleri ve altını TÜFE endeksinden çıkardığımız bir çekirdek enflasyon göstergesi var hani. Nam-ı diğer C-endeksi. Burada da yıllık enflasyon yüzde 12.7’ye yükselmiş. Zarfı bırakıp mazrufa bakalım. Ne diyor bunlar? Enflasyonda “en kötü ileride” diyor. TÜFE’nin önümüzdeki dönemde yüzde 15;lere tırmanmasından korkarız. Müsebbibi ise kontrolsüzce yükselen kur. Biz demiyoruz, veriler diyor…
Parite beklentiniz?
1.2570 direncine yaklaştığı günlerde “üç vakte kalmaz 1.30’u da geçer” raporları yazılıyordu parite için. “Yüzme bilmeyen balık ve sıcak buz” demekten pek farkı yoktu bunların indimizde. Buna literatürde oksimoron diyoruz.
Çünkü ABD 10 yıllık Hazine faizlerinden Alman 10 yıllık Hazine faizlerinin çıkarılmasıyla hesaplanan faiz makası dolar lehine açılıyordu paritenin neden daha çok yükseleceğinin anlatıldığı günlerde.
Faizin göreli olarak güçlü bir şekilde doları destekleyecek şekilde hareket etmesi paritenin hem “esastan” hem de ”esaslı” bir düşüş yaşayacağına işaret ediyordu halbuki. Bitişikteki grafikte faiz makası ve parite bir arada görülüyor. Ve faiz makası önden müjdelediği hesabı kesti. Geçen hafta 1.1510’a kadar gerileyen parite şu aralar 1.1800 düzeylerinde işlem görüyor.
Pariteyi düşüren iki ayrı “tema” varlığını devam ettiriyor. Birincisi “güçlenen dolar” teması. ABD’nin kendi normaline göre ifrata kaçmış büyüme hızı Fed’in sıkılaştırma adımlarına yönelik beklentileri iri ve diri tutuyor. Buna koşut olarak da doların piyasa faizi yüzde 3 eşiğinde yılan dansı yapıyor adeta. İkincisiyse “zayıflayan euro” teması. Bu da gücünü İtalya’da yaşanan siyasi kriz ve Brexit kaygılarından devşiriyor. İtalya’da gündemi euro’dan çıkmak olan bir koalisyon kuruldu. İngiltere zaten AB projesinin tabutuna son çiviyi çakmak için hazırlanıyor. Hal böyle iken “parite buradan döner” helvasını yapacak malzeme bulamıyoruz. Önümüzdeki dönemde 1.1470 desteğine kadar düşüş normal karşılanmalıdır.
Döviz tevdiat hesaplarında son durum nedir?
Lütfen alttaki iki grafiğe bakınız. Birincisinde, reel sektör ve bireylerin bankacılık sektöründe tuttuğu döviz mevduat stoku bulunuyor. Buna göre, 1 Haziran ile biten haftada yerliler toplam 1 milyar dolar büyüklüğünde döviz satışı yapmış. Satışın tamamım nette döviz borcu olan tüzel kişiler yapmış. Nette döviz fazlası olan bireyler ise ellerindeki dövizi satmamış, dolar kuru ortalamasının 4.56 olarak gerçekleştiği bir haftada bile… Merkez Bankası’nın gecikmiş hamleleri nedeniyle tuhaf bir ekosistem oluştu. 4.56 ortalamalı bir haftada bireylerin döviz satmaması ekonomiye olan güvenlerinin ciddi şekilde bozulduğuna işarettir. Bu veriler iyi okunmalıdır.
Merkez kararını nasıl yorumluyorsunuz?
Merkez, önceki haftaki normalleşme adımlarından sonra bu haftaki olağan toplantısında 1.25 puanlık faiz artırımına gitti. Böylelikle Merkez’in fonlama faizi yüzde 17.75 oldu. Ancak piyasadaki gösterge faiz halen yüzde 18.40 düzeyinde bulunuyor. Merkez, maalesef ki gene piyasa faizinin altında kaldı. Doğru yönde atılmış bir adım ama gene yetersiz. Geçen haftaki müdahalenin pozitif yanı ise piyasanın Merkez’in faiz artırma iradesini görmüş olmasıydı.
Kur nereye kadar gerileyebilir?
Dolar kuru yeni bir kanala girmeye çalışıyor. Bu kanalın alt bandı 4.30 düzeylerinde. Seçim öncesi kurun geri çekilebileceği en düşük düzey 4.30 olarak görünüyor.
ERKÎN ŞAHÎNÖZ
