Yabancı melek yatırımcı neden startup’larımıza yatırım yapsın ki?
Bölgesinin en büyük borsası olan Borsa İstanbul’u startup’larımız için Türkiye içinde bir çıkış mekanizması haline getirmeliyiz. Bu hamle, yabancı melek yatırımcı Peter’ın Türkiye’ye gelmesi için mükemmel bir sebep oluşturur…
KÜRESEL ekonomik krizle beraber halka açılabilecek şirket sayısında dramatik düşüşler yaşanınca, dünyanın önde gelen borsaları gözlerini KOBİ ve startup pazarına çevirdi. Nasdacj, Londra Borsası, Johannesburg Borsası gibi borsalar artık küresel startup pazarında kendilerini konumlandırmak istiyor. Yatırımcıların startup ve girişimcilere ulaşabilmeleri için kendi borsalarını köprü olarak nasıl kullanılabileceklerinin metodolojisine kafa yoruyorlar.
Nitekim, Nasdaq ABD’deki merkezinde açtığı girişimcilik merkezi ile Londra Borsası ise geliştirdiği Elite programı ile kaliteli startup yatırım imkanlarını kaliteli yatırımcılarla buluşturma yolunda önemli adımlar attılar. Borsa İstanbul da açtığı Özel Pazar ile aynı misyonu paylaşan borsalar arasına girdi. Ancak bu konudaki en önemli hamle ise Tayland Borsası’ndan geldi. Tayland Borsası, diğerlerinin yaptığı gibi sadece matehmaking/ girişimciyi yatırımcı ile buluşturma faaliyeti ile sınırlı tutmadı bu konudaki hamlesini. Aynı zamanda Startup Stock Exchange Market açtı. Yani, startup’ları resmen listeleyerek halka açılmalarına olanak sağlayan bir startup borsası kurdu.
BÜYÜK BİR RİSK ALDI
İşte, bu yüzden tüm dünya sermaye piyasalarının gözü Tayland Borsası’na çevrildi. Hiçbir borsamn şimdiye kadar alamadığı riski Tayland Borsası alarak aslında dünyada çok önemli bir adım attı.
Şimdiye kadar Borsa İstanbul dahil dünyada hiçbir borsanın startup’ları halka açmayı kabul etmemesinin temel sebebi şuydu: Startup dediğimiz şirketler henüz yolun çok başında olan ve çok fazla sayıda personel istihdam etmeyen, büyüyüp büyümeyecekleri dc tam netleşmemiş şirketler. Bu şirketlerin pek çoğu kurumsallaşmasını bile henüz tamamlamış değiller. Nasıl olur da bir borsa, yatırımcılara bu şirketleri önerebilir ve yatırım yapmalarını sağlayacak altyapıyı hizmetlerine sunabilir? Kaldı ki, startup şirketlerinin ciroları ve şirket değerlemeleri de çok yüksek olmadığı için, halka açılma maliyetlerini karşılayabilecek güçleri olmadığı gibi, halka açılsalar bile borsaları çok memnun edecek bir halka açılma dolayısıyla borsanın elde edeceği bir kazanç da olmayacak.
Öyleyse Tayland Borsası tüm bunları bile bile neden böyle bir startup borsası kurma kararı almış olabilir?
İSTANBUL ATAK YAPMALI
Bu sayfayı takip edenler uzun zamandır şunu defalarca belirttiğimin farkındadırlar: Yabancı melek yatırımcıyı bir ülkeye getirebilmek için, o yatırımcının kendi ülkesinde bulamadığı enstrümanlarla dolu bir yatırımcı ekosistemin oluşturulması gerekiyor. Yani, Londra’daki Peter, neden İngiltere’deki bir startup şirketine yatırım yapmayacak da gelip İstanbul’daki ya da Diyarbakır’daki bir startup’a yatırım yapacak ki?
Peter’ı Türkiye’deki startup’a yatırım yapmaya ikna edebilecek iki önemli enstrüman var: Eğer, kamu kaynakları Peter’ın Türkiye’de yapacağı yatırımın yarısını karşılarsa, böylelikle Peter riskini yarı yarıya azaltmış olacak. Bu da şu demek: Londra’daki bir İngiliz girişimciye yatırım yapmak, Türkiye’deki bir girişimciye yatırım yapmaktan iki misli riskli. (Bu konuda kalkınma ajansları, Türkiye Kalkınma Fonu ve Hazine’nin önümüzdeki haftalarda atacakları adımları sizlcrle paylaşmıştım).
İkinci önemli ikna sebebi ise Peter için Türkiye’de oluşturabileceğimiz exit/çıkış stratejisi. Yani, Peter’ın yaptığı yatırımı beş yıl sonra geri alabileceği ve mevcut pazar içinde çıkışını yapabileceği bir ortam var mı?
İşte, Tayland Borsası’nın yaptığı bu. Peter, Türkiye’de değil de, Tayland’da bir startup’a yatırım yapsa, beş yıl sonra startup şirketini halka açarak yaptığı yatırımı geri alabilme veya nakde dönebilmc fırsatına sahip. Ve bu fırsat kendi ülkesinde mevcut değil.
Bu yüzden diyorum ki, Güneydoğu Avrupa, Orta Avrupa ve Ortadoğu ile Güney Kafkasya’nın en büyük borsası olan Borsa İstanbul’u, startup’larımız için Türkiye içinde bir çıkış mekanizması haline getirelim. Zaten crowdfunding/kitlesel fonlama kanunu da çıktı. Bunun ardından yapılacak bu hamle, Pctcr’ları Türkiye’ye getirmek için mükemmel bir sebep olur.
Haftaya görüşmek üzere…
BAYBARS ALTUNTAŞ
