Video izleme yerini sesli içerik dinlemeye mi terk ediyor? Podcast trendi tüm dünyada ve Türkiye’de yükselişte. İlginin yoğunluğu markaları bu alana yatırım yapmaya itti. Peki, konuşarak nasıl para kazanılır?
MARKALAR radarını podcast dünyasına çevirdi. Videonun tahtı sallanıyor olabilir mi? Sesli içerik olarak tanımlayabileceğimiz podcast yayıncılığı tüm dünyada hızla büyüyor. Şehir hayatının dar vakitlerinde bir şeyler izlemeye fırsat bulamayanlar, arabada, yolda veya evde iş yaparken podcast dinliyor. Edebiyattan korku hikayelerine, psikolog tavsiyelerinden mizaha, siyasetten genel kültüre kadar akla gelebilecek hemen her konuda sesli içerikler mevcut. Podcast kanallarına yönelik yeni reklam modelleri de oluşmaya başladı. Peki, markalar neden bu alana yöneldi? Podcast yayıncılığı yaparak nasıl para kazanılır? Kaç kişi podcast dinliyor? En popüler kategoriler hangileri? Uzmanlar açıkladı…
“HER YERDE DİNLEYEBİLİYORSUNUZ”
Sesli içerik platformu Yodiviki’nin kurucu ortağı Göksenin Göksel’e göre, dünya nüfusunun yüzde 50’den fazlası artık şehirlerde yaşadığı için zaman çok daha kıymetli hale geldi. Çünkü şehirde hayat daha hızlı akıyor. Birçok insan 24 saatin kendisine yetmediğinden şikayetçi. Böyle bir durumda aynı anda birden fazla şeyi bir arada yapabilmek önemli. İşte podcast’le-rin yani sesli yapımların yükselişi de burada başlıyor. Eliniz ve gözünüz meşgulken aynı anda bir şeyler dinleyebiliyorsunuz. Araba kullanırken, ev işi yaparken kitap okuyamaz, video izleyemezsiniz ama podcast dinleyebilirsiniz. Yani eliniz ve gözünüz meşgulken kulaklarınızı devreye sokabilirsiniz.
Teknolojinin bundan böyle sesli içeriklerin yararına çalışacağını söyleyen Göksel, “Teknoloji bu alanda hem üretim hem dağıtım mekanizmalarının dönüşümünü çok hızlandırdı. Mesela yaratıcı ve üretici eser sahipleri, sesli kitaplar için yaymevlerine ya da fikirlerini yaymak için radyo istasyonlarına bağımlı değiller. En basit haliyle cep telefonunuza indireceğiniz bedava bir uygulama ile ses kaydı yapabilir ve bunu on dakika içinde tüm dünyadan dinlenebilecek şekilde bir platforma yükleyebilirsiniz” diyor.
MUAZZAM BİR İÇERİK VAR
Peki Yodiviki nedir? Bir sesli içerik platformu olan Yodiviki’de dört tip içerik yer alıyor. Sesli kitaplar, podcast’ler, özel yapımlar ve konferans gibi etkinliklerin ses kayıtları. İçerikler en fazla 20 dakika uzunlukta. Platform trafikte, seyahatte, sporda, tatilde sesli içerik dinleyerek zamanım daha verimli geçirmek isteyenlerin ihtiyaçları için tasarlanmış. Platformda edebiyattan bilim ve sanata, kişisel gelişimden astrolojiye, bebek bakımından mizaha, kadın-erkek ilişkilerinden ekolojiye, korku hikayelerinden yoga eğitimlerine kadar binlerce .sesli içerik dinleyicisini bekliyor. Yodiviki’nin ilk etapta İOS ve Android mobil uygulamaları yayına alındı.
Çok yakında web sitesi, araç içi eğlence sistemleri ve Smart TV’ler gibi pek çok kanaldan kullanıcıya ulaşılacak. Yazılım altyapısı Türkiye’de Türk mühendisler tarafından geliştirilen platform, bünyesindeki tüm eser sahipleri ile (yazarlar, çevirmenler, seslendirme, sanatçıları, yayınevleri ve yapım şirketleri) gelirini paylaşıyor. Abonelik ve reklamlardan elde edilen gelirlerin yüzde 50’ye yakın kısmın telif geliri olarak eser sahiplerine ödeniyor.
Dünya Podcast dinleme istatistiklerinin ABD’de zirve yaptığını belirten Göksel, “Türkçe Podcast’lerin çok büyük bir bölümü iTunes, Google, Spotify, Spreaker ve Soundcloud gibi yabancı menşeli platformlar üzerinden yayın yapıyor. Türkiye’de Karnaval, Power gibi medya gruplarında bir takım içerikler ya da bağımsız web portallerinde birikmeye başlayan içerikler de var. Podcast’ten para kazanılır mı? Kesinlikle evet. Dünyada çok sayıda örnek var. Podcast yapımcıları başta sosyal medya pazarlaması olmak üzere çeşitli dijital pazarlama enstrümanlarını kullanarak kitlelerini büyütebiliyor ve reklam ya da çeşitli sponsorluk anlaşmalarıyla gelir elde edebiliyorlar. Bir başka yaygın yöntem ise Patreon veya Indiegogo gibi bir takım bağış toplama, kitlesel fonlama platformlarını kullanmak. Türkiye’de Podcast’ten para kazanmanın en kolay yolu ise, sizin adınıza pazarlama yapacak, yayım yönetecek, sizin için proje geliştirecek bir yayın platformuyla işbirliğinden geçiyor bence” diyor.
YAPIMCILAR TELİF HAKKINA SAHİP
Bir Podcast yapımcısının tıpkı bir yazar gibi Telif eserleri Kanunu’na tabi olduğuna da vurgu yapan Göksel’in aktardıklarına göre, bir podcast yayıncısı yazarın yazdığı kitaptan ya da müzisyenin bestesinden telif alması gibi telif hakkına sahip. Bu nedenle yayıncı platformlarla buna göre anlaşma yapılmalı, platformun abonelik, reklam ya da sponsorluk gibi kalemlerden elde ettiği gelirlerden telif paylarını istemeliler. Podcast yapımcılarının neredeyse yüzde 99’unun işin bu boyutundan haberdar bile olmadığını ifade eden Göksel, “Türkiye’de Yodiviki dışında sözünü ettiğimiz telif dağıtım mekanizmasını kurmuş bir yapı yok. Biz tüm yapımcılarımıza reklam, sponsorluk ve abonelik gelirlerinden telif hakkı ödüyoruz” diyor. Podcast yayıncılığının radyo yayıncılığından keskin biçimde ayrıştığına, markaların da radarına girdiğine işaret eden Göksel şunları aktarıyor:
“Ne yaparsanız yapın radyo dinleyicisini yaş grubu, radyoyu dinlediği saat ya da yer gibi çok genel kırılımlar dışında segmente etme şansınız yok. Fakat podcast, web ve mobil yazılım dünyasının büyük veri alanında her gün sınırları ve imkanları genişlettiği bir evrene doğdu. Veri ile entegre bir format. O reklam hangi profile, hangi saniyede nerede ulaştı, ne kadar etkileşim aldı, hatta dinleyenler kimler, dinlerken internetten ne sipariş etti gibi sınırsız veriye ulaşabilirsiniz. Bu da reklamveren için kişiye özel reklam demek. Radyoda reklamı belirli bir saatte, kuşakta yayınlarsınız. Oysa podcast doğası gereği talep üzerine dinleniyor. Yani dinleyicinin canı ne zaman isterse o zaman dinliyor. Bu, çok farklı zamanlarda dinleyicilerin her birine aynı reklamı tek tek dinletebilirsiniz demek. İsterse 1 milyon kişi olsun. Podcast’i dinlemek için çal tuşuna bastığı anda reklamı dinletebilirsiniz. Nitelikli yayınlar teknolojik altyapısı çok iyi tasarlanmış yayıncı platformlarla buluştuğunda reklamveren de bundan yararlanmak isteyecektir. Bu alanda hem reklamveren hem de yayıncı platformlar için büyük bir potansiyel var. Podcast reklamcılığı trenine erken binen markalar bu işten karlı çıkacaklar.”
PAZAR HIZLI BÜYÜYOR
Kadir Has Üniversitesi akademisyenlerinden, teknoloji İletişimcisi Dr. Sertaç Doğanay, dünya çapında ana akım mecraların yavaş yavaş eridiği, sahte haber furyasının klasik ve dijital kanalları sarmaladığı bir ortamda podcast yayınlarının hem habere, hem bilgiye, hem eğitime ulaşmanın en kolay ve kesintisiz yolu olduğunu ifade ediyor. Dünya genelinde podcast yayıncılığına yönelik ilginin katlanarak arttığını belirten Doğanay’a göre ABD, hem içerik sayısı hem dinleme oranı hem de podcast üzerinden sağlanan reklam gelirleri açısından lider konumda. PWC/IAB tarafından yapılan çalışmaya göre, ABD’de geçtiğimiz yıl 650 milyon dolarlık bir hacme ulaşan podcast pazarının 2022’de 1.6 milyar doları aşması bekleniyor. Podcast piyasasına dair telaffuz edilen bu büyük rakamlar, dijital müzik alanında faaliyet gösteren bazı büyük oyuncuların da iştahını kabartıyor.
Geçtiğimiz yıl, müzik sektörünün devlerinden Pandora, büyük bir açılım yaparak Podcast sektörüne girmişti. 2019’a ise Spotify’m podcast alanında yaptığı dev yatırım damga vurdu. Spotify, 343 milyon doların üzerinde bir bedel ödeyerek ABD’nin en önemli podcast yayınlarını üreten stüdyosu Gimlet Media ve podcast uygulaması Anchor’u satın aldı. Bu yıl içinde podcast alanında yaklaşık 150 milyon dolarlık bir satın alma daha yaparak toplamda 500 milyon dolarlık yatırıma ulaşacaklar. Bu rakamların podcast sektörünin geleceğiyle ilgili ipuçları taşıdığım ifade eden Doğanay şunları aktarıyor:
“Apple 2018’de düzenlediği geliştirici konferansı WWDC’de iTunes üzerinde 550 bin podcast kanalı ve toplam 18.5 milyon podcast bölümü mevcut olduğunu açıklamıştı. Nielsen’m verilerine göre de ABD’de nüfusun yüzde 44’ü en az bir kere podcast dinlemiş. 73 milyon kişi her ay podcast dinliyor. Dinleyicilerin yüzde 48’i kadın, yüzde 52’si erkek. Bir dinleyici haftada ortalama 6 saat 37 dakika podcast dinliyor. Podcast’ler yüzde 48 oranında evde, yüzde 26 oranında arabada dinleniyor. Türkiye’deki dinleme alışkanlığı üzerine ise henüz bir araştırma yok fakat çok yakında olacak. Türkiye’de podcast ekosistemini geliştirmek için ciddi emek harcayan sevgili dostum Aykut İbrişim, bu alanda Podiolab platformu üzerinden harika bir çalışma yürütüyor. Türkiye’de podcast dinleme alışkanlıklarını anlamak üzere gerçekleştirilen ankete www.podiolab.com adresi üzerinden katılabilirsiniz. Ek olarak kendisiyle birlikte teknoloji ve gelecek trendleriyle ilgili podcast’ler ürettiğimiz ‘Ha Geldi Ha Gelecek’ kanalındaki ’ yayınlarımızı da dinleyebilirsiniz.”
MARKALAR PODCAST’İ KEŞFETTİ
Podcast yayıncılığından reklam, sponsorlu içerik üretimi, üyelik modeli, dinleyici desteği (bağış) gibi modellerle para kazanılabileceğini aktaran Doğanay’ın anlattıklarına göre, Gimlet Media gibi yayıncılar, Tinder, Ebay, Virgin Atlantic gibi firmalara özel seri podcast yayınları hazırlıyor. Podcast’lerin samimiyeti bu tip içeriklerle marka mesajlarım iletmeyi daha kolay hale getiriyor. Podcast reklam pastası ise her sene ikiye katlanıyor. ABD’li dinleyicilerin yüzde 69’u podcast içerisindeki reklamlar sayesinde yeni ürünleri keşfettiklerini belirtiyor. Bu nedenle Amerika’da markalar çok uzun süredir podcast kanallarında yer alıyor.
Daha kısa bir süre önce BMW’nin altı serilik bir podcast yayınının sponsoru olacağı bir anlaşmaya imza attığını ifade eden Doğanay, “The New York Times’ın kurumsal reklam işlerini yürüten Brand Studio ile BMW X7 tanıtımları çerçevesinde The Special adıyla bir podcast serisini hayata geçirdiler. Facebook da geçtiğimiz aylarda kendi podcast yayınlarım başlattı. Reuters Enstitute ve Oxford Üniversitesi iş birliğinde hazırlanan Digital News Report 2018 verilerine göre, dinleyicilerin yüzde 14’ü haber ve politika konulu içerikler, yüzde 13’ü yemek, gezi, moda, eğlence ve edebiyat konulu içerikler, yüzde 14’ü iş dünyası, bilim ve teknoloji konulu içerikler, yüzde 10’u suç ve sosyal konuları ele alan içerikler, yüzde 8 spor konulu içerikler tercih ettiğini belirtiyor” diyor.
GELİRLER İKİ YILDA YÜZDE 275 ARTTI
“Sosyal Medya Canavarı” kitabının yazarı Oğuzhan Saruhan da, kolay tüketilmesinden dolayı podcast içeriklerin geleceğinin parlak olduğunu ifade ederek, “Koşu yaparken, araba kullanırken, duş alırken -dinleyebilirsiniz. Ben bazen bilgisayar başmda çalışırken, merak ettiğim konularla ilgili podcast’ler dinliyorum. İki işi aynı anda yapmak zaman tasarrufu açısından büyük avantaj. Podcast’i bir nevi kendinize özel, ilgi alanlarınıza hitap eden, zamanlamasını kendinizin ayarladığı küçük bir radyo istasyonu gibi görebiliriz” diyor. Hem dünyada hem de ülkemizde eğitim içerikli podcast’lerin ön planda olduğunu ifade eden Saruhan, şunları aktarıyor:
“Tanıtım yayınları da popüler olmaya başladı, örneğin tatile gittiğiniz bir yerle ilgili podcast indirebilir, bunu tatil bölgesini gezerken dinleyebilirsiniz. Teknoloji sohbetleri, futbol analizleri, bilim üzerine tartışmalar ve sinema kritikleri de popüler konular arasında. Apple’ın verdiği bilgilere göre iTunes yayınlarının indirilme sayısı 50 milyarı geçmiş. Amerika’da 2004’te 40 milyon podcast dinleyicisi varken, 2019’da bu sayı 86 milyona yükselmiş. 2022’de ise bu sayının 150 milyon civarında olması bekleniyor. Geleceği planlayan, pazar rekabetinden galip çıkmak isteyen, dijital dünyanın sunduğu yeniliklere ayak uydurmak isteyen, farklı hedef kitlelerine ulaşmayı planlayan, mevcut hedef kitlelerini elinde tutmak isteyen markalar, insanoğlunun hayatına giren ve deli gibi kullandığı her bir uygulamanın içinde olmalı. Markaların bu alana mutlaka yatırım yapmalarını öneririm. IAB’nin araştırmasına göre Amerika’daki şirketlerin podcast gelirleri 2015 ile 2017 arasında yüzde 275 artmış. 2020’deki öngörüye göre ise reklam gelirlerinin yüzde 110 daha artması bekleniyor. PWC, yaptığı araştırmada podcast gelirlerini önümüzdeki beş sene içinde markalar için en önemli gelirler arasında gösteriyor. Hayatımıza giren her platform kendi fırsatlarını oluşturur. Podcast üreticileri ürün tanıtımı yaparak, markalarla işbirliği yaparak, deneyim satarak, ders anlatarak, kitap seslendirerek para kazanabilir. Kısa süre sonra ‘podcast fenomenleri’ tabirini kullanmaya başlayacağız. Ama naçizane tavsiyem birçok platformda olduğu gibi burada da para kazanmaya odaklanmak yerine kaliteli içerik üretmeye odaklanmak gerekir. Kaliteli içerik üretirseniz, insanlar sizi takip edecek ve hakkınızda konuşacaktır. İçeriklerinizi tüketen insan sayısı da arttıkça markaların dikkatini çekebilirsiniz.”
MUHALİFLERİN GÖZDESİ
GoodWorks Sosyal Medya Yöneticisi Engin Karaaslan’a göre, podcast’c ilginin artışındaki en büyük neden kullanıcıların internet kullanımlarında daha kişiselleştirilmiş bir deneyim yaşamak istemeleri. “Ülkemizde de özellikle Spotify kullanıcıları arasında dinleme alışkanlığının arttığını görüyoruz. Bununla birlikte yayıncı sayısı da artış gösteriyor. ”Spotify’ın verilerine göre platformda Podcast dinleyenlerin sayısı son bir yılda yüzde 367 artış göstermiş. The Reuters Institutc’ün anket yoluyla 22 ülkede yaptığı bir çalışmada Türkiye’den kısaca bahsedilmiş. Bu araştırmaya göre Türkiye’de kentlerde yaşayanların üçte ikisi podcast dinlediğini belirtmiş” diyen Karaaslan, dünya genelinde muhalif seslerin televizyonlarda az yer bulduğu ülkelerde haber temalı podcast’lerin ilgiyle takip edildiği ifade ediyor.
Edison Research’e göre podcast dinleyicilerinin yüzde 35’i yayınların tamamını, yüzde 45’i ise büyük bir oranını dinliyor. Burada 3 ya da 4 dakikalık sürelerden bahsetmiyoruz. Podcast’lerin birçoğu yarım saatten daha uzun yayınlardan oluşuyor. “Günümüzde takipçilerin bu derece uzun süreli odaklandıkları başka bir mecra yok diyebiliriz. Bu da podcast’leri mesaj vermek için oldukça uygun bir alan haline getiriyor” diyen Karaaslan, markaların bunu göz önünde bulundurması gerektiğine işaret ediyor. The Reuters Institute’ün çalışmasına göre ülkemizde podcast’ler genel olarak yabancı dil bilgisini geliştirmek amacıyla kullanılıyor. Ayrıca Türkçe içerik sunan podcast’lerin en yaygınlarının siyasetle ilgili olduğu bilgisi paylaşılmış. Globalde ise yüzde 14 haber, yüzde 14 bilim, teknoloji ve iş dünyası, yüzde 13 yemek, moda, seyahat, sanat, yüzde 10 toplumsal konular, yüzde 8 de spor yayınlarından oluşuyor.
En bilindik podcast uygulamaları
- Spotify,
- iTunes ,
- Google Podcast,
- Pocket Casts,
- Overcast,
- Castro,
- Castbox,
- RadioPublic,
- Stitcher,
- Spreaker
- Soundcloud.
Ozan Aydemir / Gaming In Turkey Kuruzusu
“Danışmanlık içeriği bile satılabilir”
