Süper İş Fikrin Varsa Süper Teşvik İle Zengin Ol

“TERZİ usulü teşvik” olarak da bilinen Proje Bazlı Teşvik Sistemi’ne dahil olacak beş büyük yatırım belli oldu. Ankara, İstanbul, Bursa ve Adana’da toplam yatırım tutarı 14 milyar TL olan beş yatırım, süper teşviklerden yararlanacak. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın yaptığı açıklamaya göre, bu projelerle toplam 3 bin kişiye yeni istihdam sağlanacak. Yatırımlar hayata geçtiğinde, dış ticaret açığı yıllık 1.4 milyar dolar azalacak.

Proje Bazlı Teşvik Sistemi, ithalat bağımlılığını azaltma, nitelikli işgücünün istihdamına öncülük etme, arz güvenliği sağlama, teknolojik dönüşümü gerçekleştirme ve yenilikçi, Ar-Ge yoğun, katma değeri yüksek projeleri desteklemek gibi beş ana hedefle 2016’da hayata geçirildi. Sistem ile bugüne kadar savunma sanayi teknolojileri, tıbbi cihaz sağlık teknolojileri, petro kimya ve entegre metalürji yatırımı alanlada 40 milyar TL tutarında 19 proje için destek kararı alındı. 2019-2023 yıllarını kapsayan 11. Kalkınma Plam’nda da proje bazlı teşvik sistemiyle Türkiye’ye ilk defa gelen, stratejik ürünlerin üretimini amaçlayan, küresel değer zincirine entegrasyon sağlayan, teknolojik seviyeyi ve ihracat kapasitesini artıran yatırımlara öncelik verileceği vurgulandı.

ADANA’YA POLİPROPİLEN TESİSİ

Dört ilde beş yatırım projesinin desteklenmesine ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararları, 5 EylüPde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Sistemden yararlanacak yatırımlardan biri Ceyhan Po-lipropilen Üretim A.Ş. tarafından Adana Ceyhan Petrokimya Endüstri Bölgesi’nde kurulacak polipropilen üretim tesisi olacak. Başlangıç tarihi 22 Ağustos 2019 olan yatırım projesi beş yıl içinde tamamlanacak. Sabit yatırım tutarı 8 milyar 225 milyon TL tutarındaki proje ile yıllık 450 bin ton kapasiteli polipropilen üretim tesisi kurulacak. Bakan Varank’m yaptığı açıklamaya göre, bu yatırım ile Türkiye için stratejik öneme sahip otomotiv sanayi, tekstil, ambalajlama ve plastik ürünleri gibi birçok
kullanım alanı bulunan plastik hammadde üretim kapasitesi artırılacak. Böylece dışa bağımlılığın azaltılması, döviz tasarrufunun sağlanması, Türkiye’nin tüketiminin yerli kaynaklar ile karşılanması sağlanacak. Bu yatırımın 75 milyon dolar ithalatı önlemesi, 170 milyon dolar da ihracata katkı sağlaması bekleniyor.

İSTANBUL’DA İHA ÜRETİM MERKEZİ

Proje Bazlı Teşvik Sistemi’ne dahil olan yatırımlardan biri de Baykar Makina Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından İstanbul Esenyurt’ta yapüacak insansız hava araçları (İHA) ve akıllı sistemler üretim tesisi yatırımı olacak. Toplam sabit yatırım tutarı 600 milyon TL olan İHA ve sistemleri üretim tesisi tevsi ve ürün çeşitlendirme yatırımı, 28 Ocak 2019 başlangıç tarihi olmak üzere beş yıl içinde tamamlanacak. Bu yatırımla bin 122 kişi yeni bir işe kavuşacak. Bakan Varank’m açıklamalarına göre, bu yatırım 393 milyon dolarlık ithalatın önüne geçecek, ihracata 413 milyon dolar katkı verecek.

Cumhurbaşkanı kararma göre yatırım süresi sonunda üretilmesi planlanan ürünler ve üretim kapasiteleri şöyle: Yatırımın ^.tamamlanmasıyla yıllık 24 adet taarruz İHA (Akıncı) hava aracı ve alt sistem bile-\ şenleri ile yıllık 36 adet muharip İHA ve alt sistem bileşenlerinin üretimine geçilecek. Ayrıca yıllık olarak İHA (sabit kanat taktik sistemi)-TB2 platformu üretimi 46’dan 92’ye, yer-uçak arası iletişimi sağlayacak haberleşme sistemi 23’ten 60’a, komuta kontrol ve izleme taktik İHA için yer istasyon sistemi 23’ten 60’a, avionik sistemi (uzaktan kumandalı oto pilot) 45’ten 100’e çıkacak. Karar kapsamında desteklenen yatırım projesi gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, KDV iadesi ve vergi indirimi desteğinden yararlanacak. Azami tutar sınırı olmaksızın 10 yıl sigorta primi işveren hissesi desteği kapsamında olacak yatırım projesinde, 10 yıl gelir vergisi stopajı desteği de olacak.

ANKARA’YA RÜZGAR TÜNELİ

Proje bazlı teşvikten istifade edecek rüzgar tüneli tesisi yatırım Ankara Kahramankazan’da hayata geçirilecek. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TAİ) tarafından yapılacak rüzgar tüneli tesisinin toplam sabit yatırım tutarı 1 milyar 427 milyon TL olacak. Komple yeni yatırım başlangıç tarihi 22 Ağustos 2019 olmak üzere beş yıl içinde tamamlanacak. Tesis, 42’si nitelikli olmak üzere 52 kişiye yeni iş kapısı sağlayacak. Türkiye için stratejik öneme sahip savunma, otomotiv ve havacılık sanayi vb. birçok sektöre hizmet verecek olan rüzgar tüneli ile dışa bağımlılığın azaltılması ve döviz tasarrufunun yanı sıra, rüzgar tüneli test hizmetlerinden faydalanacak firmaların maliyetleri azalacak. Bu yatırım, 96 milyon dolarlık kadar ithalatın önüne geçecek.

GÜNEŞ PANELİ FABRİKASI

Yatırımlar arasında Kalyon Güneş Teknolojileri Üretim A.Ş. tarafından Ankara’da kurulacak 1 milyar 991 milyon TL toplam sabit yatırım tutarı büyüklüğündeki fotovoltaik güneş paneli üretim tesisi de yer aldı. Yıllık 500 MWp kapasitesine sahip olacak tesis, başlangıç tarihi 22 Aralık 2017 olmak üzere beş yılda tamamlanacak. 147’si nitelikli olmak üzere fotovoltaik güneş paneli üretim tesisinde 982 kişiye istihdam sağlanacak. Enerjide hem çevreci kaynakların çeşitliliğine hem de arz güvenliğine katkıda bulunacak tesis, dışa bağımlılığı azaltacak, ihracatı artıracak. Yatırım 39 milyon dolarlık ithalatı önleyecek, 58 milyon dolar da ihracata katkı yapacak.

ÇELİKTEN DÖVME ÜRÜN TESİSİ

Asil Çelik Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin, Bursa Orhangazi’de yapacağı makine, otomotiv, ulaştırma ve enerji sektörlerine yönelik yüksek vasıflı çeliklerden ve süper alaşımlı malzemelerden dövme ürünleri üretimi tesisi yatırımı da yatırım kapsamında yer alacak. Toplam sabit yatırım tutarı 852.2 milyon TL olan yatırım projesi, başlangıç tarihi 1 Ocak 2019 olmak üzere beş yılda tamamlanacak. Tesisin yıllık kapasitesi 60 bin ton olacak. Bu tesis ile 173 kişiye yeni istihdam sağlanacak. Tesiste vagon aksları, şaftlar, uçak iniş takımları, iş makineleri, hafif ve ağır ticari araç aksları, güç santralleri için türbin şaftları ve türbin kanatçıkları üretiminde ihtiyaç duyulan yarı mamuller temin edilecek. Bakan Varank’m açıklamalarına göre, bu yatırımla, 97.1 milyon dolarlık ithalat önlenecek. İhracata da 64.7 milyon dolarlık katkı sağlanacak. Karar kapsamında desteklenen yatırım projesi gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, KDV iadesi, vergi indirimi ve enerji desteğinden yararlanacak. Azami tutar sınırı olmaksızın 10 yıl sigorta primi işveren hissesi desteği verilecek yatırım projesinde, 10 yıl gelir vergisi stopajı desteği, azami 5 milyon TL nitelikli personel desteği de olacak.

Nurettin ÖZDEBİR / Ankara Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı
“Türkiye bu modelle önemli yatırımları çekecek”

Proje bazlı teşvik sistemi, Ankara Sanayi Odası olarak yıllar önce önerdiğimiz ve geçtiğimiz yıllarda hayata geçirilen önemli bir sistem. Sistemin en büyük avantajı, statik değil ülkenin ihtiyaçlarına göre dizayn edilebilen bir sistem olmasıdır. Özellikle cari açığı oluşturan sektörlerde ülkemizde üretim yapılabilmesini sağlayacaktır. Türkiye bu modelle, ekonomisi için önem arz eden yatırımları kendine çekmeyi başaracak. Son açıklanan veriler bu sistemin ne derece faydalı ve doğru olduğunu bir kez daha gösterdi.

İkinci çeyrek büyüme rakamlarında Türkiye ekonomisinde yatırımların ne derece düşüş gösterdiğini gördük. Tüm dünyada azalan yatırım trendine baktığımızda proje bazlı sistemin sonuçlarının önemi net bir şekilde anlaşılacaktır. Bu sistemde arsayı bedava verseniz de, 10 yıl vergi almasanız da yaratılacak istihdam ve muhtasarla bile devlet daha karlı çıkacaktır. İthalatımızda önemli hacim oluşturan sektörlerde bu sistem yaygınlaştırılmalı.

HÜLYA GENÇ SERTKAYA