Az’dan Az Çok’tan Çok Yeni Vergi Düzenlemesi

VERGİ sisteminde köklü değişikliğe gidiliyor. Yüksek gelir elde edenlerin daha fazla vergi vermesini hedefleyen yeni vergi paketiyle gelir vergisi üst dilimi yüzde 35’ten yüzde 40’a çıkarılıyor. 500 bin TL ve yukarısında kazanç elde edenlerin yüzde 40 oranında gelir vergisi vermesi öngörülüyor. Yeni düzenlemeyle uluslararası uygulamaları bulunan üç yeni vergi hayatımıza giriyor. Teklifin aynen yasalaşması halinde “Konaklama Vergisi” getiriliyor. 2020 Nisan itibarıyla yürürlüğe girecek konaklama vergisi oram 2020 için yüzde 1, 2021 ve sonrası için yüzde 2 olarak öngörülüyor. Teklifle “Dijital Hizmet Vergisi” ismi altında yeni bir vergi ihdas ediliyor. 5 milyon TL’nin üzerindeki konutlar için “Değerli Konut Vergisi” getiriliyor. Teklifle uyumlu mükelleflere sağlanan gelir ve kurumlar vergisi indiriminden daha fazla mükellefin yararlanması, vergilendirme sürecinin her aşamasında mükellefin vergiye uyumunun teşvik edilmesi, kayıt dışılıkla mücadele, beyannameli mükellefiyetin artırılmasına yönelik düzenlemelere gidiliyor.

DİJİTAL HİZMET VERGİSİ

AK Parti milletvekillerince hazırlanan, bazı vergi kanunlarında değişiklik içeren 45 maddelik kanun teklifi 30 Ekim Çarşamba günü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülmeye başlanacak. Teklifle, “Dijital Hizmet Vergisi” ismi altında yeni bir vergi getiriliyor. Teklife göre her türlü reklam hizmetleri, oyun, müzik, video, uygulama içi satışlar gibi içerik satışları, sosyal medya sitelerinde verilen ücretli hizmetler, mal 11 ve hizmet satışına aracılık yapan IPfk web sitelerinde sunulan aracılık hizmetleri verginin uygulanacağı dijital ortamda sunulan hizmetler olacak. Dijital hizmet vergisi aylık beyan edilecek ve ödenecek. Teklif ile özel iletişim vergisine tabi hizmetlere, Telgraf ve Telefon Kanunu kapsamında Hazine payı ödenen hizmetlere, Bankacılık Kanunu kapsamında sunulan hizmetlere, elektronik para kuruluşlarının tabi olduğu kanun kapsamında sunulan ödeme hizmetlerine, Ar-Ge merkezlerinde geliştirilen ürünlerin satışı ile bu ürünler üzerinden sunulan hizmetlere vergi istisnası getirilecek. Teklife göre ilgili yıldan önceki yılda, verginin konusuna giren hizmetlere ilişkin Türkiye’den elde edilen hasılatı 20 milyon TL’den veya dünya genelinde elde edilen hasılatı 750 milyon eııro’dan az olanlar dijital hizmet vergisinden muaf tutulacak. Böylece verginin kapsamına sadece büyük ölçekli işletmeler girecek. Dijital hizmet vergisinin matrahı ilgili birer aylık vergilendirme dönemlerinde verginin konusuna giren hizmetler nedeniyle elde edilen hasılat olacak. Verginin oranı yüzde 7.5 olarak uygulanacak.

KONAKLAMA VERGİSİ GELECEK

Teklife göre otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart, misafirhane ve kamping gibi konaklama tesislerinde verilen konaklama hizmeti ile bu hizmetle sunulan hizmetlerden alınmak üzere konaklama vergisi getiriliyor. Verginin mükellefi bu hizmetleri sunanlar olacak. Vergi aylık dönemler itibarıyla beyan edilip ödenecek. Verginin matrahı geceleme ve diğer hizmetlerin toplam bedeli olacak. Kamu misafirhaneleri, öğrenci yurtlan ve kampları, diplomatik temsilciler, konsoloslar ile uluslararası kuruluşların mensuplarına verilen hizmetler istisna olacak.

Konaklama vergisinden turizm sektörünün olumsuz etkilenmesinin mümkün olduğunu dile getiren Pamukkale Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ersan Öz, ancak bu vergi ile ciddi bir vergi toplanarak bütçe dengeleri üzerinde olumlu bir sonuç beklendiğini kaydetti.

DEĞERLİ KONUT VERGİSİ

Teklifle değerli konutların vergilendirilmesine yönelik olarak “Değerli Konut Vergisi” getiriliyor. Teklifin aynen yasalaşması halinde konutunun değeri 5 milyon TL ile 7.5 milyon TL arasında olanlar yıllık binde 3 oranında, 7.5 milyon ile 10 milyon TL arasında olanlar yıllık binde 6 oranında, 10 milyon TL üzerinde olanlar yıllık yüzde 1 oranında değerli konut vergisi verecekler. Uygulama 2020 Şubat’ta verilecek beyanlarla başlayacak ve Şubat ile Ağustos aylarında iki eşit taksitle ödenecek.

Bu vergiden kamu meskenleri, diplomatik mensupların meskenleri, hiçbir geliri olmayan veya sadece emekli maaşı olanların tek meskenleri, bina inşa işiyle uğraşanların ticari mal niteliğindeki meskenleri muaf olacak.

İSTİSNALAR AZALTILDI

Teklif ile Gelir Vergisi Kanunu’nda düzenlenen serbest meslek kazanç istisnası kapsamında bulunan kazançların 500 bin TL’yi aşması halinde, beyan edilerek vergilendirilmesine yönelik düzenlemeye gidildi. Ticari kazanç ve serbest meslek kazancının tespitinde, binek otomobillerle ilgili olarak gider kısıtlamaları getirildi. Spor hakemlerinin ücretleri istisna kapsamından çıkarılarak vergilendirilmesi öngörüldü. Teklifle lig usulüne tabi spor dallarında en üst ligde faaliyette bulunan sporcu ücretlerinden yapılacak tevkifat oranı yüzde 15’ten yüzde 20’ye çıkarıldı. Aynca, bu gelirlerin 500 bin TL’yi aşması halinde, beyan edilerek vergilendirilmesine yönelik düzenlemeye gidildi.

GELİR VERGİSİ TARİFESİNDE ARTIŞ

Teklif ile gelir vergisi tarifesine yeni dilim ve oran eklendi. Teklife göre mevcut tarifenin ilk dört dilimi korunmak suretiyle 500 bin TL’ye kadar gelir elde edenlerin vergi yüklerinde değişikliğe gidilmiyor. Gelir vergisi tarifesine yeni dilim eklenerek üst dilim yüzde 35’ten yüzde 40’a çıkarılıyor. Böylece 500 bin TL ve üzerinde kazanç elde edenler yüzde 40 oranında gelir vergisi ödemesi öngörülüyor. İlk dört dilimdeki vergi oranları değişmezken, üst dilimlerde yüzde 40, yüzde 43, yüzde 45 oranlan getirildiğini vurgulayan Prof. Öz, böylece yüksek gelir gruplarından daha fazla vergi alınması hedeflendiğini belirtti. Teklifle kambiyo muamelelerine ilişkin banka ve sigorta muameleleri vergisinin (BSMV) oranı binde Tinden, binde 2’sine çıkarılıyor. Cumhurbaşkanına, kambiyo muamelelerinde on katma, vergiye tabi diğer muamelelerde ise kanuni seviyesine kadar artırmaya yetki veriliyor. Teklifle yabancı para cinsinden menkul kıymetler ile döviz hesaplarından elde edilen gelirlerde tevkifat oranının artırılmasına yönelik Cumhurbaşkanına yetki verilmesi öngörülüyor.

“Sektöre büyük yük getirecek”

Meclis Başkanlığı’na sunulan kanun teklinde ‘konaklama vergisi’ adıyla yeni bir vergi getiriliyor. Yüzde 2 olarak alınacağı ifade edilen bu vergi, maddede yer alan şekliyle ‘konaklama vergisi’ değil. Söylenildiğinin aksine dünyada da böyle uygulama yok. Sektör olarak bu konuyla ilgili tüm çekincelerimizi Kültür ve Turizm Bakanına ilettik. Sayın Bakandan Hükümet nezdinde bu soruna çözüm bulmasını talep ettik. Bu düzenlemenin bu şekliyle ve bu oranlarda çıkması sektörün kaldırılabileceği bir yük değil. Sektöre büyük yük getirecek bu düzenlemeye karşıyız.

Nazmi DURBAKAYIM / İstanbul İnşaatçılar Derneği [İNDER] Yönetim Kurulu Başkanı
“Türkiye’de 1 milyon yüksek değerli konut var”

Daha önceki uygulamalarda konut alım satım vergilerinin yüzde 2 den yüzde 1.5’e inmesinin konut satışlarında ciddi bir talep yarattığını göz önüne alırsak, her yıl alınacak yüzde 1 dahi olsa] bir ek verginin alım satımları ciddi şekilde menfi olarak etkileyeceğini söylemek yanlış olmaz. Diğer taraftan bu tip yüksek fiyatlı konutların bağlı bulundukları belediyelere ödedikleri emlak vergilerinin de tavan seviyede olduğunu göz önüne alırsak, söz konusu konut sahiplerinin ciddi ve sürekli bir vergi yükü altına girdiğini görürüz. Şayet devletimizin ek bir vergi ile sektörümüzden böyle bir kaynak sağlanması elzem ise bir sefere ait bir vergi konmak sureti ile bu temin edilebilir. Satıcılar isterlerse, bu güne kadar satışları canlı tutmak için yapmış olduğu destek katkılarının içinde bunu da mütalaa eder. Yüksek değerli konutların sadece belli şehir ve bölgelerde olduğu göz önüne alınırsa bu rakamın yaklaşık 1 milyon adet olduğunu söyleyebiliriz.

Prof. Dr. Ersan ÖZ / Pamukkale Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümü Başkanı
“Vergi düzenlemeleri ekonomik istikrar için olumlu”

Yeni vergi teklifi bir bütün olarak değerlendirildiğinde bütçe açığının artıyor olması nedeniyle ek gelir elde etme hedefinin ön plana alındığı anlaşılıyor. Ekonomik durgunluk dönemlerinde ek vergiler getirmenin piyasalar üzerinde olumsuz etkileri olacağı biliniyor. Ayrıca ek vergiler getirmek yerine var olan vergi düzenin en baştan ve vergi adaletini, vergi yükünün dengeli dağılımını sağlayacak şekilde dizayn edilmesi gerekiyor.

Var olan sistemin çok karmaşık olması, sürekli olarak değişikliklere uğraması, bütüncül bir bakış açısı ile yeni bir vergi mevzuatı düzenlenmesini gerekli kılıyor. Vergisel düzenlemelerin sürekli ‘sürpriz’ olarak ortaya çıkması yerine kalıcı düzenlemeler yapılması ekonomik istikrar ve büyüme içinde olumlu olacaktır.

HÜLYA GENÇ SERTKAYA