Aralık ayında piyasaları bekleyenler

BU haftaki yazımızda, yılın son ayına başlıyor olmamız nedeniyle BIST’in mevcut görünümüne ilişkin genel bir durum değerlendirmesi yapacak ve kısa vadede piyasaları bekleyen gelişmeleri ele alacağız. 2018 sonunda 91.270 seviyesinde olan BIST-100 endeksi, kasım ayında yılın en yüksek seviyesi olan 108.142 seviyesini test ettikten sonra kasım ayını 106.903 seviyesinden tamamladı. Diğer bir ifadeyle, bu seviye bir önceki aya göre yaklaşık yüzde 8,6, sene başından bu yana ise yaklaşık yüzde 17.1 prattinda yükselişi işaret etmekte. Kasım ayı boyunca gözlenen olumlu seyirde ülke risk priminde gözlenen düşüşün etkili olduğu söylenebilir. Ekim ayı ortalarında 400’ün üzerine yükselen Türkiye beş yıllık CDS primi kasım ayı içinde 300 civarına kadar gerilese de, Türkiye-ABD ilişkilerine yönelik belirsizlik kaynaklı 320 civarlarına doğru hareketlendi. Aşağıdaki grafikte sene başından bu yana BIST-100 endeksi ile beş yıllık Türkiye CDS priminin izlediği seyir karşılaştırmalı olarak verilmiştir. Grafikten de net bir biçimde görüleceği üzere borsa performansı ve ülke risk primi arasında ters yönlü güçlü bir ilişki bulunmaktadır (korelasyon: -0.83).

Yakın dönemde borsa ve risk priminde görülen performansa ek olarak kur tarafında gözlenen seyir de dikkat çekiciydi. Ekim ayında 5.90’lı seviyelerde olan dolar/TL kuru kasımda 5.70’li seviyelerin altına sarktı ve önceki dönemlere kıyasal daha istikrarlı bir seyir kaydetti. Bu durum aşağıda yer alan opsiyonların ima ettiği kur oynaklığı (1 ay vadeli) kur oynaklığı grafiğinde de açık bir şekilde görülmekte. Grafiğe ilk bakışta geçen yıl ağustos dönemi ve bu yılın ilk yarısında oynaklıkta gözlenen güçlü artışın dikkati çektiği söylenebilir. Ancak, bundan daha kritik olarak oynaklığın 2018 başından bu yana görülen dip seviyelere yaklaşmış olduğunu da not etmekte fayda bulunmakta. Oynaklıktaki gözlenen düşüşün TCMB’nin politika faizinde 10 puanlık indirim gerçekleştirdiği süreçte gerçekleşmiş olması olumlu bir görüntü sunsa da (başta cari dengede gözlenen güçlü iyileşme olmak üzere geçen yıla kıyasla makroekonomik göstergelerdeki iyileşme ile Türkiye’ye ilişkin uluslararası kurum tahmin/beklentilerinde görülen iyileşme, oynaklık artışının yaşandığı süreçte ilgili politika yapıcılar tarafından alman önlemler vb. unsurlar söz konusu oynaklık düşüşün bazı önemli gerekçeleri olarak not edilebilir), oynaklığı dip seviyelerde olması yakın dönemde oynaklıkta bir artış yaşanma olasılığının da arttığım işaret etmekte.

BORSA HALA YÜZDE 30 İSKONTOLU

Borsada yakın dönemde gözlenen görece olumlu performansa karşın BIST-100 endeksinin piyasa çarpanları üzerinden hâlen hem kendi tarihsel ortalamalarına hem de emsal ülke piyasalarına kıyasla yüzde 30’un üzerinde iskontolu seviyelerden işlem görmeyi sürdürdüğü söylenebilir. Aşağıdaki grafiklerde BIST-100 endeksi Piyasa Değeri / Defter Değeri (PD/DD) ve Fiyat / Kazanç (F/K) çarpanlarının kendi tarihsel ortalamalarıyla ve emsal ülkelerle karşılaştırmalı olarak izlediği seyir yer almakta.

BIST’in mevcut görünümüne ilişkin çizdiğimiz tablonun ardından gelelim yeni aya ilişkin genel görünüme. BIST-100 endeksinin farklı yıllık periyotlarda Kasım ve Aralık aylarında gösterdiği performans aşağıdaki grafikte yer almakta. Bu grafikte yer alan istatistikler üzerinden borsanm Kasım 2019’da önceki yıl ortalamalarının üzerinde bir performans gösterdiği ve tarihsel olarak Aralık aylarında borsanm güçlü bir performans gösterme eğiliminde olduğu söylenebilir. Piyasalarda yerleşen deyim hâliyle Noel Baba rallisi olarak adlandırılan, yeni bir yıla kısa bir zaman kala ve hemen akabinde küresel piyasaların genelinde görülen yükselişi tetikleyen takvimsel/mevsimsel etkinin de bu durumun tetikleyen unsurlardan biri olduğu söylenebilir.

KRİTİK İKİ HAFTA

Yeni yılın ilk haftasında yurtiçindc büyüme ve enflasyon verilerini takip edeceğiz. 2018’in dördüncü çeyreği ile 2019 ‘un bir ve ikinci çeyreği olmak üzere üst üste üçdönem görülen negatif büyümenin ardından bu üçüncü çeyrekte büyümenin yeniden artıya geçtiğinin görülmesi beklenmekte. Diğer taraftan, son iki aylık dönemde baz etkileri kaynaklı geçici olarak tek haneli seviyelere gerileyen enflasyon yeniden çift hanelere yükseldiğinin görülmesi beklenmekte. Diğer taraftan, 5 Aralık Perşembe günü Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 2020 yılı Para ve Kur Politikası Metni ile gelecek yılın para politikasına dair genel çerçeveyi paylaşacak. Ayrıca, yine yeni ayın ilk haftasında Londra’daki NATO Zirvesi ve Viyana’daki OPEC toplantıları da küresel piyasaların takibinde olacak. Yurtiçi piyasaların özellikle NATO Zirvesi’nde Türkiye -ABD ilişkilerine yönelik gelebilecek haber akışlarına karşı hasssas olacağı söylenebilir. Aralık’ın ikinci haftasında ise Fed ve TCMB toplantılarına ek olarak İngiltere’de gerçekleştirilecek olan erken seçim takip edilecek. Son üç toplantısında üst üste 25’er baz puan faiz indiren Fed’in bu ayki toplantıda herhangi bir faiz değişikliğine gitmemesi bekleniyor. TL swap faizleri, piyasanın, TCMB’den yaklaşık 100 baz puan (1 puan) civarında bir faiz indirimi beklediğini işaret ediyor. Ayrıca, daha önce 15 Aralık’a ertelenen ABD’nin Çin’e yönelik olarak 300 milyar dolarlık vergi artışının, önümüzdeki iki haftalık süreçte bir ara anlaşma ve/veya yeni bir erteleme kararı alınmaması durumunda, devreye girme riski bulunmakta. İngiltere’de gerçekleşecek olan seçim sonuçları ise son olarak 31 Ocak’a ertelenen ancak ABD-Çin ticaret savaşı gibi bir kördüğüm hâline gelmiş olan Brexit (İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayırlması) sürecinin kaderini belirleyecek. Buraya kadar özetlemeye çalıştığımız kritik gelişmelerin tamamı aralık ayının ilk iki haftasında tamamlanmış olacak; ayın geri kalanında ise rutin ekonomik verile takip edilecek diyebiliriz. Ayrıca, 24-26 Aralık tarihlerinde küresel piyasaların önemli bir bölümü Noel tatilinde olacak. Çok ekstra bir gelişme olmadıkça ayın ikinci yarısının ya da diğer bir ifadeyle yılın son iki haftasının bir miktar daha sakin geçmeye aday olduğunu söyleyebiliriz.

Toparlamak gerekirse yakın dönemde borsada gözlenen olumlu performansa karşın BIST’in iskontosu devam etmekte. Ayrıca, tarihsel ortalamalar genel olarak Aralık aylarının olumlu geçtiğini işaret ediyor. Ancak, kur oynaklığının son iki yılın dip seviyelerine gerilemiş olması ve son derece kritik birçok gelişmenin önümüzdeki iki haftaya sıkışmış olması, kısa vadede piyasalarda oynaklığın artma riskini öne çıkartmakta. Dolayısıyla, bu süreçte ani/panik alım-satımlardan ziyade daha temkinli/sakin hareket etmenin daha sağlıklı tercihler olabileceğini; kısa vadeli oynaklık artış riskine karşın borsada devam eden orta-uzun vadeli yukarı yönlü potansiyeli dikkate alarak, portföylerde hisse ağırlığı azaltmaktan ziyade olası geri çekilmelerde istikrarlı kârlılık performansa sahip ve görece ucuz kalmış hisselerde maliyet iyileştirmeye yönelik pozisyonlar almak da değerlendirilebilir.

EROL GÜRCAN