İkinci Dalga Korkusu Piyasaları Baskılıyor

EKONOMİLERİ desteklemek için atılan güçlü adımlar, salgın konusunda en kötünün geride kaldığına ilişkin iyimser beklentiler ve normalleşme hamleleri mart ayının son bölümünden itibaren risk iştahını ve küresel piyasaları destekleyen temel gelişmeler olarak sıralanabilir.

Nisan ayına ait veriler hayal kırıklığı yaratırken, özellikle son haftalarda mayıs ayına yönelik açıklanan bazı ekonomik verilerle artan ekonomik toparlanma beklentileri de piyasalarda güçlü yükselişleri beraberinde getirdi. Ancak geçtiğimiz hafta ABD’de bazı eyaletlerde artan vaka sayıları salgında ikinci bir dalga yaşanabileceğine dair korkuları tekrar gündeme taşıması risk iştahında zayıflama kaydederken, riskli varlıklardaki satış baskısını artırdı.

AVRUPA’DA EN KÖTÜ GERİDE KALDI BEKLENTİSİ HAKİM

Almanya’nın sanayi üretimi Nisan ayında kademeli olarak koronavirüs kısıtlamalarının gevşetilmeye başlamasından önce rekor gerileme kaydetti. Fabrika ve mağazaların kapatıldığı ay olan nisanda sanayi üretimi yüzde 17.9 geriledi ve özellikle yatırım ürünleri imalatçıları bu gerilemeden ağır hasar gördü. Nisan ayından sonra aktivitede toparlanma başlamış olsa dahi, Avrupa’nın en büyük ekonomisi olan Almanya’nın ikinci çeyrekte çift haneli daralma rakamları görebileceği bekleniyor. Almanya Ekonomi Bakanı Almanya’nın krizde taban seviyeyi gördüğünü bildirerek, “korumacı önlemlerin adım adım gevşetilmesi ve otomotiv endüstrisinde üretime tekrar başlanması ile ekonomik toparlanma başladı” dedi.

ECB Başkanı Christine Lagarde da Avrupa Parlamentosu’nda yaptığı konuşmada, varlık alımlarını artırmanın net etkilerinin aşırı olumlu olduğunu belirtti. Koronavirüsün olumsuz etkilerine yönelik tepkilerini güçlendirerek, önceki hafta acil tahvil alım programını 600 milyar euro artırarak 1.35 trilyon euro’ya çıkaran ECB’nin başkanı Lagarde, ECB’nin yetkisindeki tüm uygun araçları kullanacaklarını ifade etti.

Diğer taraftan Avrupa Birliği yetkililerinden de birlik içindeki sınırların 15 Haziran itibari ile açılmasına yönelik çağrılar yapılıyor. Piyasalardaki iyimserlikte nisana ayında en kötüsünün görüldüğü, mayıs ayının dipten dönüşü teyit edeceği ve devamında gelecek her bir ayın öncekinden daha olumlu olacağı beklentisi hakim. Bu beklentiyi sekteye uğratacak en büyük risk ise salgında ikinci dalganın görülmesi. Şu an için reel ekonomide bu riskin ortadan tamamen kalkmadığı ve toparlanmanın yavaş seyredeceği beklentisi hakimken, sermaye piyasalarında “V” formasyonunu andıran hızlı bir toparlanma mevcut.

Avrupa tarafında bir diğer gündem de Covid-19 salgını nedeniyle kendine çok fazla yer bulamayan Brexit konusu. İngiltere ve Avrupa Birliği arasındaki, ticaret görüşmelerinin şu aralar yolunda gitmemesi, İngiltere’nin bloktan anlaşmasız bir şekilde çıkması ve işletmelerin bundan ağır hasar görmesi riskini artırıyor. Bu belirsizlik, halihazırda koronavirüs pandemisinden zarar gören ekonominin sorunlarını daha da derinleştirebilecek ve ekonominin yüz yıllar sonra ilk kez resesyona yönelmesine neden olabilecek bir senaryo olarak öne çıkıyor.

ABD’DE İKİNCİ DALGA ENDİŞESİ

Fed, haziran toplantısında politika faizinde değişikliğe gitmeyerek sıfıra yakın seviyede tuttu. Fed yetkilileri üretimde bu yıl ciddi bir düşüş yaşanacağını ve faizlerin önümüzdeki birkaç yıl boyunca sıfıra yakın kalmasını beklediklerini belirtti. Fed, büyüme beklentisini bu yıl için yüzde 6,5 daralma olarak revize ederken. ABD ekonomisinin 2021’de yüzde 5, 2022’de ise yüzde 3.5 büyüyeceğinin tahmin edildiği bildirildi. Fed Başkanı Powell, bankanın Haziran ayı politika toplantısının ardından açıklamalarda bulundu. Powell, Fed’in gerektiği sürece tüm araçlarını kullanmaya hazır olduğunu söyledi ve Mayıs’ta istihdamın toparlandığının görüldüğünü belirtti. Ancak verilerde Mayıs’ta görülen toparlanmaya rağmen işsizlik oranının tarihi yüksek seviyelerde olduğunun altını çizdi.

Ekonomideki toparlanmanın kademeli olacağına yönelik ifadeler ve bu ayki toplantıda tartışılması beklenen getiri eğrisi kontrolünün gelecek aylarda tartışılmaya bırakılması Fed sonrası piyasalardaki risk iştahının zayıflamasına neden oldu. Devamında da salgınla ilgili önlemlerin hafifletildiği 21 eyalette vaka sayılarının arttığına yönelik haberler salgında ikinci dalga mı geliyor endişelerine neden oldu. Perşembe günü ABD endeksleri son ayların en set düşüşlerinden birini yaşadı. Bir tarafta salgında ikinci dalga tartışmaları yapılırken, ABD Hazine Bakanı ekonomide toparlanma sinyalleri görülse de özellikle korona virüs pandemisinden kaynaklanan kapatmalardan zarar gören işletmelere yönelik ABD’nin ek mali teşviğe ihtiyacı olduğunu ve salgınında olası bir ikinci dalgada ekonomiyi yeniden durduramayacaklarını ifade etti.

BU HAFTA…

Son dönemde ABD’de meydana gelen protesto gösterileri neticesinde vaka sayılarında artışın devam edebileceği ve buna bağlı olarak ikinci dalga korkularının gündemdeki yerini koruyabileceği dikkate alınmalı. Yurt içinde ekonomik veri akışının sakin olduğu yeni haftada yurtdışında ise, Avrupa’da Zew beklenti anketleri, TÜFE ve cari işlemler dengesi rakamları ile ABD’de sanayi üretimi, kapasite kullanımı, inşaat izinleri, konut başlangıçları ve haftalık işsizlik başvuruları açıklanacak. ABD’de açıklanacak mayıs ayma ait sanayi üretimi ve konut başlangıçları toparlanmaya ilişkin sinyal vereceğinden yakından izlenecek.

BIST-100’ün 108.250 üzerinde tutunması önemli

Geçtiğimiz hafta Fed toplantısı ve salgında ikinci dalga beklentileri başta ABD piyasalarında almak üzere küresel ölçüde kar realizasyonu gerekçesi olarak kullanıldı. Perşembe günü yurtdışında satışlar sertleşirken BIST-lOO’de kayıplar sınırlı kaldı.

Geçtiğimiz hafta da bahsettiğimiz gibi endekste zorlanmalar ve negatif aykırılıklar oluşsa bile, önemli bir destek kırılışı olmaması satış iştahını sınırlıyor. Kısa vadede 108.250 takip ettiğimiz en önemli destek.

Hafta içinde bu seviyenin altına sarkmalar olsa bile buradan hızlı tepkiler geldiğini ve endeksin bu seviye üzerinde tutunmayı başardığını gördük.

İlerleyen günlerde bu seviye altında olacak bir kapanış ihtimali teknik baskıyı artırabilir ve satışların hacimlenerek sertleşmesine neden olabilir.

Bu nedenle kısa vade için bu seviyeyi referans olarak izlemeye devam ediyoruz. 108.250’nin altında olacak kapanışlar, geçtiğimiz haftalarda uzunca bir süre direnç olarak çalışan 102.300 civarına kadar bir geri çekilmeyi gündeme getirebilir. Endekste 108.250 üzerindeki kapanışlar devam ettiği sürece yukarıda son zirve olan 111.050 seviyesinin aşılarak ilk olarak 113 binli rakamların görülme ihtimali canlı kalmaya devam edecektir.

ÜZEYİR DOĞAN