Çiftlik Kurmak – Satılık Çiftlikler

SON damla koronavirüs oldu ve şehirler pek çok insana sıkıntı vermeye başladı. Bir dönem küçük yerlerden kaçarak, renkliliğe, kalabalığa ve dahası özgürlüğe doğru şehre koşanlar, şimdi tam tersine sakin ve görece az insanın olduğu yerlere göç etmek istiyor. Pek çok insan, küçük yerlere, sahil kasabalarına, memleketine dönmek için yol arar oldu. Bu arada “doğal yaşama dönüş” güçlü ve belirgin bir trend haline geldi. Yine göç yollarına düşen, bu defa doğal yaşama dönmeyi tercih edenler arasında, bu dönemi para kazanma fırsatı olarak değerlendirenler de var. Onların gözü çiftlik kurarak doğal yaşamın keyfini çıkarmakta ve bir yandan da para kazanmakta. Devletin bu konuda verdiği ciddi teşvikler, durumu daha da cazip hale getiriyor. İstanbul’a en yakın çiftlik bölgeleri olarak Trakya’daki Silivri ve Çatalca ilçeleri dikkat çekiyor. Çiftlik kurmak isteyen yatırımcıların ilk baktıkları yerler İstanbul, Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Bursa, Balıkesir olarak sıralanıyor. Bu hafta, satılık çiftlik ilanlarını, bulundukları lokasyonlarını, fiyatlarını ve özelliklerini okurlarımız için araştırdık…

İSTANBUL, TEKİRDAĞ, EDİRNE

İstanbul’da gözümüze en çok Silivri ve Çatalca bölgesindeki ilanlar çarpıyor. Bu bölgelerde özellikle küçükbaş hayvancılık yaygın. Altın Emlak Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı, “İstanbul’da Silivri ve Çatalca’da çiftlik ilanları mevcut. Silivri’de Ateşoğlu markasının olması avantaj yaratıyor” diyor ve pandemiden sonra çiftliklere olan talebin arttığını söylüyor. Satılık ilanlarında en çok, büyükbaş, küçükbaş ve kümes hayvancılığı için uygun yerler olduğu bilgileri görülüyor. Trakya’da ise Tekirdağ (Hayrabolu, Malkara, Şarköy), Edirne (Keşan), Kırklareli (Lüleburgaz, Babaeski), çiftlik yatırımı konusunda en ideal alanlar olarak öne çıkıyor. Özelmacıklı, Çanakkale’de Biga, Balıkesir’de Gönen, Bursa’da Karacabey, Kocaeli’de Kandıra’nın öne çıkan diğer bölgeler olduğunun altını çiziyor.

“TERCİH KÜÇÜKBAŞTAN YANA”

Özelmacıklı’ya göre, hayvan çiftliklerine yönelik talep oldukça yüksek. Bunlar arasında ise küçükbaş çiftlikleri önde geliyor. Lojistiği kolay olan bölgelere daha çok talep olduğunu belirten Ozelmacıklı, yatırımcıların en çok hangi çiftlik türlerine yatırım yaptığını şu sözlerle açıklıyor: “Bu dönemde köy içindeki arsalar ön planda. İçinde köy evi bulunan, 100 başa kadar hayvan bakılabilecek yeri olan, hayvanların otlayabileceği alanlara sahip çiftliklere talep yoğun. Hayvan çiftliklerinde süt taşıma kuralları nedeniyle mandıralara olan mesafelere dikkat edilmeli. Devlet bu konuda birçok destek veriyor. Kredi şartlarını sağlamanın koşullarını net olarak bilme yenler var. Hiç para harcamadan çiftlik kurulabileceğini düşünen girişimcilerin çabaları boşuna. Projelerin onay ve takibinde çok sıkı kontroller söz konusu.

Çiftliğin meraya yakın olması önemli. Arsaların kısım kısım olması yerine, toplu arazilere yakın çiftlikler daha ön planda diyebiliriz.”

“17 MAYIS SONRASI ARTTI”

Hürriyet Emlak Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Ticari İşlerden Sorumlu Eş Genel Müdürü Zeynep Tandoğan, en çok satılık çiftlik ilanının verildiği lokasyonları Ege, Marmara ve İç Anadolu Bölgeleri olarak sıralıyor. Tandoğan, “Satılık çiftlik ilanları kategorisine olan talep 15-21 Mart haftasında son bir yılın en düşük seviyelerinde seyrederken, 17 Mayıs ve sonrasında ise ilginin tüm zamanların en yüksek arama hacmine ulaştığım söyleyebiliriz” diyor. Ege Bölgesi’nde bu tipteki ilanlar Manisa ve çevresinde yoğunlaşırken, Marmara Bölgesi’nde Trakya lokasyonunda, İç Anadolu’da ise Kırıkkale civarında yoğunlaşıyor.

‘ÇİFTLİK EVİ’ KATEGORİSİNE İLGİ

Sahibinden.com’a göre, çiftlik evi başlığı altında ilan verilen bölgeler arasında İstanbul’da Çatalca ve Silivri, Muğla’da ise Milas ve Bodrum öne çıkıyor. Haziran’da ‘çiftlik’ kelimesi ile yapılan aramalar geçen yıla göre yüzde 50 artmış. Son dört yıl içinde ‘çiftlik evi’ kategorisinde en çok ilan açılan ve kapanan ay, yine 2020 Haziran olmuş. Kullanıcılar en çok ‘Çiftlik İşyeri’ ve ‘Çiftlik Evi’ kelimeleriyle iş amaçlı veya yaşam amaçlı çiftlik aramış. İşyeri olarak ilan verilen çiftliklere bakıldığında, en popüler 10 çiftlik ilanına göre hayvancılık yapılan çiftlik ilanları, üretim çiftliklerinden biraz daha fazla. Haziran’da işyeri amaçlı en çok ilan verilen ilçeler, Bursa’da Yenişehir ve Mustafakemalpaşa, Kırklareli’de Lüleburgaz olmuş.

DOĞAL HAYATA DÖNÜŞ

ProjEkspert Gayrimenkul Kurucusu Emel Akbaş îdikut, en çok satılık çiftlik ilanının İstanbul, İzmir, Ankara ve Bursa olduğunu söylerken, pandemi sürecinde çiftlik evi ve çiftlik evi yapılabilecek arsa arayışının arttığına dikkat çekiyor, özellikle İstanbul’a yakın Çatalca, Kırklareli, Edirne, Çanakkale gibi bölgelere talebin arttığını söyleyen îdikut, doğal hayata dönüş eğiliminin yaygınlaştığını belirtiyor. “Hayvancılığın aksine üretim çiftliklerine daha çok talep var. Şehirlerde yaşayanların cn büyük özlemi dalından sebze ve meyve koparmak. Yönelim de bu doğrultuda ilerliyor” diyen Îdikut, fiyatların da bu talebe göre şekillendiğini söylüyor. Idikut’a göre, İstanbul Çatalca’da 500 metrekare bahçe içerisinde 2+1 bağ evi 500 bin TL iken, 5 bin metrekare bahçe içerisinde 500 metrekarelik çiftlik evi 5 milyon TL civarında bulunabiliyor.

EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı ise, salgınla birlikte pek çok alışkanlığın değiştiğini, tarım ve hayvancılığın ne kadar önemli olduğunun farkına varıldığını ifade ediyor. Normalleşme sürecinin başlaması ile tarım ve besicilik faaliyetlerine olan talebin arttığına dikkat çeken Yazıcı, bu durumun arazi fiyatlarına da yansıdığını söylüyor ve “Talep gören arazilere baktığımızda özellikle, imarlı ya da yatırım amaçlı değer artışı beklenecek yerler değil, tarım amaçlı kullanıma uygun yerlere talebin arttığını görüyoruz” diyor.

Pandemi sonrası değişen gayrimenkul talebi tarzının müstakil ev ve çiftliklere ilgiyi artırdığını dile getiren Gaboras CEO’su Kurtuluş Altun, hem bir yatırım hem de bir yaşam alanı kurmak isteyenler için başta Tekirdağ olmak üzere İstanbul, Yalova ve Muğla’da pek çok alternatifin olduğunu vurguluyor. Altun, ‘GOS Algoritmaları tarafından belirlenen arsa yatırım puanları incelendiğinde Tekirdağ’da Marmara Ereğlisi, İstanbul’da Silivri ve Çatalca, Antalya’da Serik ve Balıkesir’de Ayvalık ilçeleri ön plana çıkıyor. Bodrum’un Gümüşlük ve Mudanya’nın Yalıçiftlik mahalleleri de dikkat çeken diğer yatırım alanları olarak listemizde yer alıyor” diyor. Tekirdağ’da ortalama bir çiftliğin 8 milyon TL’ye alıcı bulduğunu söyleyen Altun, bu rakamın İstanbul’da 3.7 milyon TL, Aydın’da İsa 2.8 milyon TL olarak değiştiğini ifade ediyor.

Bir çiftlik kurarken…

1-PLAN: Bir çiftlik kurmadan önce bir iş planı hazırlayın. SWOT analizi yapın. Şu anda hangi noktada olduğunuzu, ileride nerede olmak istediğinizi ve bu noktaya nasıl geleceğinizi belirleyin ve planınıza yazın. Personel, işletme hedefleriniz, finans ve pazarlama amaçlarınız nedir, hepsini yazın. Çiftliğin zayıf, güçlü taraflarını, arazinin olumlu yönlerini belirleyin. Bütün çiftliğin haritasını çıkarın. Aynı çiftliğin gelecek 10 sene içerisinde nerede olmasını istediğinizi gösteren bir harita çıkarın.

2- ARAZİ VE İKLİM: Arazinin topografik özelliklerine, eş yükseltilerine ve bölgelerine göz atın. Toprağa çalışın, ne tür bir toprak olduğunu anlamak için toprak numunesi testi yaptırın. Tarım için mi, hayvancılık için mi elverişli olduğunu öğrenin. Çiftliğin etrafında yetişen yerli bitkileri araştırın. Hayvancılık yapmak istiyorsanız özellikle çayırlara bakın.

Diğer çiftçilerle ne tür ekinler yetiştiği, ne zaman tohumlayıp suladığı ve ne zaman hasat ettiği ile ilgili konuşun. Arazi mera olarak kullanılıyorsa toprak analizi ile birlikte otlak analizi de yaptırın. Çiftçilik yapacağınız arazide neler olduğunu öğrenmek için ilgili resmi kurumlara gidin ve farklı hava koşullarında neler olduğuna ilişkin raporları inceleyin.

3- SERMAYE: Kurmak istediğiniz çiftlikte, uygun binalar yoksa planlama ve inşaat yapmanız gerekir. Tarım yapacaksanız tohumlama, bakım ve ekinlerin toplanması için gerekli olan bütün makineleri aldığınızdan emin olun. Hayvancılık yapılan ve hayvancılık yapmaya devam edeceğiniz bir çiftlik alacaksanız, binaları ve aynı zamanda çitleri, yük yükleme-indirme tesislerini, su kaynaklarını ve yemleme tesislerini elden geçirmeniz gerekebilir. Yeni çitler koyabilir, otlakları yenileyebilir veya daha vahşi bir habitat yaratabilirsiniz.

4- BAŞLANGIÇ: Hangi ekinlerin ekileceğini, hangi gübrelerin, ot öldürücülerin ve zirai ilaçların kullanılacağını öğrenin. İyi hayvanlar aldığınızdan emin olun. Damızlık hayvanlar alacaksanız bir tane sağlam erkeğe karşılık yeterli sayıda dişi alın. Örneğin, bir boğa kolaylıkla elli tane ineğe yeterli olur. Bir tane erkek koyun, yirmi tane dişi koyuna eşlik edebilir ve bir tane erkek keçi yirmi tane dişiye yeterli olur. Bir avuç dolusu hayvanla işe başlayacaksanız her dişi için bir tane erkek almayın. Bu durum keçiler, koyunlar, tavuklar, ördekler, kazlar ve atlar gibi bütün soylar için geçerlidir.

Bunlara dikkat edin!..

• Çiftlik faaliyetlerine başlamadan ve banka kredisi kullanmadan önce bütçe yapın.
• Beklenmeyen her şeye karşı hazırlıklı olun.
• En yeni ve en pahalı makinelerden almayın.
• Tarım ya da hayvancılık piyasalarını bilmeniz gerekir. Ne zaman alım ve satım yapacağınızı ve kimlerden alıp, kimlere satacağınızın bilin.
• Küçük ve yavaş başlayın. Borç ve iflas olasılıklarını ortadan kaldırmak istiyorsanız ilk birkaç yıl, yapmak istediğiniz her şeyi yapmayın. Süreci 5, hatta 10 seneye yayın.

Aykut TUNÇEL / Edirne, Keşan Aykut Emlak Danışmanı
“Edirne’de keçi yetiştiriciliği yaygın”

Devletin çok güçlü, tarım ve hayvancılık kredileri var. Toprak da çok elverişli. Edirne’ye çiftlik kurmak için Doğu illerinden gelen çok insan oldu. Buradaki yaşam tarzı hoşlarına gidiyor. En çok Erzurum ve Erzincan gibi illerden gelen oluyor. Büyük ve küçükbaş hayvancılık Edirne’de yaygın. Trakya’nın koyun, kuzu eti çok meşhurdur. Küçükbaşlar çok lezzetli oluyor. Gezen hayvan ve köy meraları var. Tabii verim yüksek olunca İstanbul satışlarında ciddi karlar elde ediyorlar. Kurban Bayramı’nda da koç satışları satıcılara iyi para kazandırıyor. Edirne’de hayvan yemi çok ucuz ve kaliteli. Buradan Anadolu’ya tırlarla götürüyorlar. Bölge düzlük olduğu içiri hayvan yetiştirmek için elverişli. Hükümetin, Devlet Su İşleri (DSİ) kanalı ile Edirne’ye yapmış olduğu önemli kanal projeleri var. Nerdeyse her sokağa su getirdiler. Büyük baraj atılımları oldu. Bunlardan biri Hamzadere Barajı. Bu sayede hem pirinç tarlalarına hem de hayvancılara su ulaştı. Topraklar daha da verimli hale geldi. Özellikle keçi yetiştiriciliği burada çok yaygın. Toprak alıp çiftliğe çevirenler var. Bunların arasında büyük holdingler de bulunuyor. Devletin destekleri karlı olduğu için insanlar artık hayvancılığa yöneldi.

Özer DUT / Edirne, Keşan Empreal Gayrimenkul Danışmanı
“Yeter ki doğru yeri seçin”

Çiftlik ilanları için arayan çok fazla kişi oluyor. Özellikle Edirne Keşan bölgesinde satılık süt çiftlikleri var. İstanbul’da ise Silivri’de satılık çiftliklerimiz bulunuyor. En verimli çiftlikler hangileri derseniz, büyükbaş hayvancılık demek daha doğru olacaktır. Küçükbaş hayvancılıkta keçi daha çok talep görüyor. Çiftlik satın alacaklara önerim, işi biraz bilmeleri. Özellikle Erzurum, Elazığ ve Erzincan gibi illerden gelip Edirne’de çiftlik satın alanlar çok emek harcıyorlar. Bence şu dönemde yapılacak en mantıklı işlerden biri bu; ama insanlar bu tarz çiftlik işlerini küçümsüyor. Halbuki devlet beş yıl ödemesiz kredi veriyor, hibeler veriyor. Hayvanlar üç ay içinde doğuruyor. Hem anneye hem yavruya 25 bin TL hibe veriliyor. Devlet, çiftliklerin inşaatına kadar destek sağlıyor. Yeter ki doğru yerden çiftlik alarak bu işe başlayın.

Cavit TEZCAN / Çanakkale, Merkez Tekbir Emlak Sahibi
“En karlı yatırımlardan biri”

Köylerde en çok küçükbaş hayvancılık için uygun çiftlikler soruluyor. Çanakkale dağ köylerinde küçükbaş hayvan merası daha fazla. Özellikle Ezine ve Bayramiç bölgeleri öne çıkıyor. Satıcılar pandemiden sonra borçlandıkları ve zor duruma düştükleri için çiftliklerini elden çıkarıyorlar. Şu anda en karlı yatırımlardan biri küçükbaş hayvan çiftlikleri. Hayvanlar, meralarda karınlarını doyurabiliyor. Sütleri çok lezzetli oluyor. Özellikle Ezine peynirinde kullanılanlar… Çanakkale’de daha çok küçükbaş hayvancılık ile uğraşılıyor. İlde bulunan çiftlik ilanlarının fiyatları, diğer illere göre daha makul. Diğer illerin pahalı olma sebebi ise, orman arazilerinin olmaması. Çanakkale’de orman arazisi çok fazla.

Emre BAŞARAN / Çanakkale, Ezine Yiğit Emlak Sahibi
“Çanakkale Köprüsü ve OSB bölgeyi hareketlendirdi”

Bizim ofisimiz Çanakkale Ezine’ye bağlı Gökçebayır’da. Bu bölge sahile yakın mesafede. Daha çok muhafazakar kesimin tercih ettiği bir bölge. Köy içerisinde bahçeli ev talebi çok fazla. Neredeyse istekleri karşılayamıyoruz. Köyde imar genişletilmesi de yapılmadığı için birtakım sıkıntılar yaşanıyor. Bölgeye olan talebin sebebi, yapılmakta olan Çanakkale Köprüsü ve kurulacak olan Organize Sanayi Bölgesi (OSB}. Bu bölgede hayvancılığa yatırım yapan çok fazla kişi kalmadı. Ezine bölgesinde daha çok küçükbaş hayvancılık yapılıyor. Arpa ve buğdaya gelen zamlar, çiftçilik ile uğraşanları zora soktu. Pandemiden dolayı da büyükbaş hayvancılığa çok sıcak bakılmıyor. Kurban için daha çok küçük hayvanlar tercih ediliyor.

Serkan GÖKBULUT / Hatay Belen Süt ve Besi Çiftliği Sahibi
“Çiftliğin satış fiyatını değerinin yüzde 50 altına düşürdük”

Satış ilanımız pandemi öncesinde çıkmıştı. Maliyetlerin çok yüksek olması nedeniyle problemler yaşadık. Personel sıkıntısı oluyordu. Başka bir sektöre yönelmeye karar verdik. Maliyetlerin yüksek olması, kalifiye eleman maliyetlerinin yüksekliği, bizi böyle bir karar almaya itti. İlandaki satış bedeli benim maliyetim. Çiftliği satışa çıkarırken yaklaşık 200 başlık sürüyü dağıtarak faaliyetleri durdurdum. Hatta satış fiyatında gerçek değerinin yüzde 50 altına düştük. Süt fiyatlarının artması üreticileri mağdur duruma düşürdü. Devletin bu konuda destek ve teşvikleri ne yazık ki yeterli seviyede değil. Hatay’da şu anda aktif olarak yapılan iş, limanlardan aktarılan Anguslar ve et üretimi. 6 aylıkken alıyorlar, 6 ay da kendileri besliyorlar.

En kolay yoldan, en az riskli olan işi yapıyorlar. Fakat gelecekteki süt üretimimizle ilgili ciddi sıkıntılarımız olacak. Büyük firmalar kendi tesislerini kurup sütü kendileri üretmeye başladılar fakat bunun nüfus artışımıza yeterli geleceğini zannetmiyorum. Pek çok sektörde kullanıldığı için çok değerli bir ürün. Özellikle Hatay için konuşursak, il ve ilçe beldelerin tarıma daha çok yatırım yapması gerekiyor. Denetlemeler yapılarak teşvikler artırılmalı. Gerekirse çiftçilikte danışmanlık hizmeti verilmeli. Biz süt çiftliği kurarken devlet teşvikinden yararlandık. Ancak pek yeterli olmadı. Çiftçilik çaresizlikten kurulacak bir iş olmamalı; daha profesyonel ve teknolojik olarak yapılmalı.

Raşit ÖZYURT / Erzurum Aziziye Jetwork Gayrimenkul Sahibi
“Mera sistemi gelişen iller arasındayız”

Erzurum bölgesinde tam teşekkürlü diyebileceğimiz çiftlikler çok az. Buranın iklim koşulları hayvancılığa tüm yıl için elverişli olmuyor. Hayvan yetiştiriciliği genelde kapalı olarak yapılıyor. Açık besi yapılmadığı için çiftlik satın alınsa da pek fark etmiyor. Kendimde bir çiftçi olarak söylemeliyim ki, her şey pahalandı; zarar ediyorum.

Devletin çiftçiye teşvikleri bulunuyor. Erzurum’da sulu arazi çok az. Mera sistemi gelişen en önemli iller arasındayız. Bu oran yüzde 12 düzeyinde. Mera olmazsa, doğuda pek çok il hayvancılığı bırakmak durumunda kalır.

Devletin daha çok daha teşvik vermesini bekliyoruz. Süt çiftliği için iklim şartları pek el vermiyor. Sadece yazın yapabiliyoruz. Keşke ilçelere ve kasabalara sütün temin edilebileceği bir sistem oluştursa. Bazı girişimciler teşvik almak için çiftliği kuruyor ve birkaç yıl sonra kapatıyor. Bu tür durumlar denetlenmeli. İhtiyacı olanlara teşvik verilmesi daha iyi. Bir kaç yıl sonra et, süt ve diğer ürünler daha da pahalanacak.

Ömer YALÇIN / Erzincan Merkez Yalçın Emlak Sahibi
“En yüksek teşvikler doğu bölgesine”

Erzincan’da satışa çıkarılan çiftlikler genelde ihtiyaçtan dolayı elden çıkarılıyor. Devlet tarafından en yüksek teşvikler Doğu bölgesine veriliyor. Erzincan’da, hem büyükbaş hem de küçükbaş hayvancılık yapılıyor.

Buranın halkı genelde çiftçilikle uğraşıyor. Verilen teşvikler sayesinden başka sektörlerle ilgilenenler dahi tarım ve hayvancılığa yöneliyor. İlde eleman sıkıntısı yaşanmıyor. Yakın dönemde büyükbaş ve sera hayvancılığı yaygınlaşmaya başladı.

Her türlü hayvancılık için uygun satılık çiftlikler

Ayşegül Küçükkurt Zor