Menkul sermaye iradı elde edenlerin durumu

GERÇEK kişilerin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden müteşekkil sermaye dolayısıyla elde ettiği kar payı, faiz ve benzeri iratlar menkul sermaye iradıdır. Bu iratlar, bunları elde eden sermaye sahibinin ticari faaliyetine bağlı bulunduğu takdirde, ticari kazancın tespitinde nazara alınır. Gerçek kişilerce 2020’de elde edilen menkul sermaye iratlarının bir kısmı beyan edilecek gelir toplamının 49.000 TL’yi (2021 için 53.000 TL) aşması halinde, bir kısmı ise vergi kesintisine ve istisnaya tabi olmadıkları için 2.600 TL’yi (2021 için 2.800 TL) aşması halinde yıllık beyanname ile beyan edilecek.

BEYAN EDİLECEK İRATLAR

a – 2.600 TL’lik tutarı aşması halinde beyan edilecek iratlar:

Türkiye’de vergi kesintisine tabi olmayan ve istisna uygulanmayan aşağıda belirtilen menkul sermaye iratları 2.600 TL’lik tutarı aşması halinde yıllık beyanname ile beyan edilir:

• Kıyı bankacılığından (off-shore bankacılık) elde edilen faiz gelirleri,

• Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller (01/01/2006 tarihinden önce ihraç/ iktisap edilenler),

• İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kar paylarının devir ve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar,

• Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri,

• Yurtdışmdan elde edilen diğer menkul sermaye iratları (faiz, repo, kar payı vb.),

• Her türlü alacak faizleri.

Burada bahsedilen 2.600 TL’lik tutar bir istisna olmayıp, gelirin beyan edilip edilmeyeceğinin tespitinde dikkate alınacak bir haddir. Buna göre menkul sermaye iradı olarak elde edilen gelir 2.600 TL’yi aşıyorsa elde edilen gelirin tamamı beyan edilir. Bu had yukarıda belirtilen gelirlerin her biri için ayrı ayrı uygulanmayacak olup, bu gelirler ile vergi kesintisine tabi olmayan ve istisna uygulanmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarının toplam tutarı dikkate alınarak hesaplanır. Bu had yukarıda belirtilen gelirlerin her biri için ayrı ayrı uygulanmayacak olup, bu gelirler ile vergi kesintisine tabi olmayan ve istisna uygulanmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarının toplam tutarı dikkate alınarak hesaplanır.

b – 49.000 TL’lik tutarı aşması halinde beyan edilecek iratlar:

Elde edilen gelirin 49.000 TL’yi aşması halinde aşağıdaki gelirlerin tamamı yıllık beyanname ile beyan edilir:

• 01/01/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan her çeşit tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut idaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve özelleştirme İdaresi’nce çıkarılan menkul kıymetlerden elde edilen gelirler,

• Tam mükellef kurumlar tarafından yurtdışında ihraç edilen tahviller ile tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından yurtdışında ihraç edilen kira sertifikalarından sağlanan gelirler,

• Tam mükellef kurumlardan elde edilen kar payları.

Menkul sermaye iratları toplamının 49.000 TL’yi aşıp

aşmadığının tespitinde, indirim oranı ve istisna uygulanabilecek menkul sermaye iratlarının, indirim oranı ve istisna uygulandıktan sonra kalan kısımlarının dikkate alınması gerekir.

BEYAN EDİLMEYECEK İRATLAR

Aşağıda sayılan menkul sermaye iratları, tutarı ne olursa olsun beyan edilmez ve diğer gelirler nedeniyle verilen beyannameye de dâhil edilmez.

• Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67’nci maddesi kapsamında vergi kesintisine tabi tutulmuş olan (ticari kazançla ilişkisi olmaması şartıyla)

• Mevduat faizleri,

• özel finans kuramlarınca (katılım bankaları) kar ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları,

• Repo kazançları,

• 10/07/2001 tarihinden önce kurulmuş olanlar hariç olmak üzere tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından ayrılmalar nedeniyle yapılan ödemelerin ve bireysel emeklilik sisteminden ayrılanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarları.

• Kurumlar vergisi mükelleflerince 31/12/1998 ve daha önceki tarihlerde sona eren hesap dönemlerinde elde edilen kazançların dağıtımı halinde, gerçek kişilerce elde edilen kar payları.

• Kuramların karlarını sermayeye eklemek suretiyle gerçekleştirdikleri kar dağıtım işlemlerinde gerçek kişi ortaklarca elde edilen kar payları.

2020’de elde edilen beyana tabi menkul sermaye iratlarının, Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi ile 1-31 Mart 2021 tarihleri arasında beyan edilmesi gerekir. Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi, Hazır Beyan Sistemi aracılığıyla internet ortamında, bağlı bulunulan (ikametgahın bulunduğu yer vergi dairesi) vergi dairesine kağıt ortamında, 3568 sayılı Kanun gereği elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi almış meslek mensupları ile elektronik beyanname aracılık sözleşmesi imzalanarak e-Beyanname sisteminden verilebiliyor.

TALHA APAK