Müjde: İlk yerli 5G’miz hazır

10 TEKNOLOJİ firmasının bir araya gelerek kurduğu çatı firma Gtent (Global Telekom ve Entegre Teknolojiler) yerli 5G teknolojileri geliştiriyor. Kısa süre sonra tüm dünyayla beraber 5G altyapısı kullanmaya başladığımızda bu alanda yurtdışma bağımlı olmayacak, hatta 5G teknolojisi ihraç eder durumda olacağız. Zira firma şimdiden dünyadaki üç büyük operatör ile resmi olarak ihale sürecine başlamış. TÜBİTAK destekli Uçtan Uca Yerli ve Milli 5G Haberleşme Şebekesi Projesi (UUYM5G) kapsamında çalışmalarını yürüten Gtent, 31 Mart 2021 itibariyle projeyi tamamladı. Üretilen 5G prototipler 25-26 Mayıs 2021 tarihinde BTK’da (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) yapılacak son çalıştay ile kamuoyu ile paylaşılacak. Türkiye, dünyada 5G teknolojisi geliştiren yedi ülkeden biri olarak yerini alacak. Gtent Yönetim Kurulu Başkanı îlyas Kayaduman ile 5G teknolojilerinin yerli imkanlarla geliştirilmesinin neden kritik olduğunu konuştuk…

Gtent ne yapıyor? Ne zaman ve nasıl kuruldu?

25 yılı aşkın bir süredir Türkiye’de ve dünyanın çeşitli ülkelerinde telekomünikasyon teknolojileri alanında ürün ve hizmet sağlayıcısı olarak faaliyet yürüten 10 firmanın bir araya gelmesi ile 2020’de kuruldu. Başta 5G teknolojileri geliştirmek üzere, mobil işletmecilerin gelişen teknoloji ile birlikte artan altyapı ihtiyaçlarını karşılamak için çalışıyoruz. 10 yatırımcı ile kurulan bu ekosistemle amacımız, Türkiye’nin haberleşme teknolojileri alanındaki nitelikli Ar-Ge faaliyetlerini, uluslararası pazara rekabetçi ürünler sunacak şekilde ticarileştirmek. TÜBİTAK destekli Uçtan Uca Yerli ve Milli 5G Haberleşme Şebekesi Projesi (UUYM5G) kapsamında, yerli 5G teknolojileri geliştiriyoruz. Gtent’i oluşturan 10 firmanın yanı sıra, yedi firma ile mobil işletmecilerimiz Vodafone, Türk Telekom ve Turkcell de yer alıyor. Yedi firma içinde Havelsan ve Ulak gibi firmalar var. Tüm bu firmaların üye olduğu Haberleşme Teknolojileri Kümesi (HTK) içindeki 140’dan fazla üye de farklı boyutlarda bu projede yer alarak mobil haberleşme ekosistemini oluşturmakta.

Dünyada 5G teknolojisi geliştiren firmalar hangileri?

öncelikle şunu belirtelim ki Türkiye dünyada 5G teknolojisi geliştiren yedi ülkeden biri. Zaten çok az sayıda firma var. Uzun yıllardır mobil haberleşme pazarına hakim olan Huawei, Ericsson ve Nokia’nın yanında Samsung, Mavenir, Parallel Wireless gibi yeni oyuncular da kendilerine bu alanda yer buldu.

5G’de yerli olmanın avantajı nedir?

öncelikle ekonomik katma değeri çok yüksek. Haberleşme teknolojilerinde bir üst nesle geçmek o ülkenin GSMH’sine doğrudan katkı yapıyor. Bunu daha yukarılara taşımanın yolu ithal etmeden ülke içinde üretmekten geçiyor. Mobil işletmeciler Türkiye’de 2G ile başlayan süreçte son 27 yılda milyarlarca dolar teknoloji ithalatı yaptılar. 5G ile birlikte bu oyunu tersine çevirip ihracat ile katma değer çarpanını üç veya dört katma çıkarmayı hedefliyoruz, ihracat arttıkça Türkiye’de yatırım yapan mobil işletmecilerimize çok daha rekabetçi fiyatlarla hizmet vereceğiz, ikinci avantaj, 5G’deki siber güvenliğin kontrol altına alınabilecek olması. Üçüncü avantaj ise, yıllardır bu teknolojiye ve sektöre emek vermiş birçok profesyonel dünyanın dört bir yanında çalışıyor. Amacımız bu tecrübeli beyin göçünü tersine çevirmek ve yeni mezun mühendislere de iyi imkanlarla istihdam yaratmak.

Dünyada şu an 5G kullanılıyor mu? Genel kullanım ne zaman başlayacak?

Dünya genelinde 2021 Nisan itibariyle 64 ülkede hizmet veren 162 adet 3GPP uyumlu 5G şebekesi bulunmakta. 5G ekosistemi önceki nesillere kıyasla daha hızlı bir şekilde gerçekleşiyor. 3G’de 500 milyon müşteri sayısına ulaşmak için geçen zaman dokuz yıl, 4G’de altı yıl iken 5G’de bu sürece 2022 yılında ulaşılacağı tahmin ediliyor. Aynı şekilde ilk standartların hazır olması ve ilk ticari terminallerin piyasaya sürülmesi arasında geçen süre 3G ve 4G’de üç yıl iken, bu süre 5G’de bir yıla indi. 5G cihaz ekosistemi de hızla gelişiyor. 2021 Nisan itibariyle anons edilen 5G uyumlu cihaz sayısı 703; bunun 351*i cep telefonu. Ancak, 5G’nin yaygınlaşmasında kişisel kullanımdan çok endüstriyel uygulamalar rol oynayacaktır. Mobil operatörler için çok büyük olan 5G yatırımının dönüşünde kaldıraç olarak kullanılacağı dikey sektörlerde yaratacağı değer önemli yer tutacak. Dolayısı ile 5G yatırımlarının yaygınlaşması, mobil operatörlerin yatırımları kadar, bu teknolojiyi kullanacak oyuncuların yatırımları ve hazır olmaları ile mümkün olacak.

Teknoloji ihracatı yapacak mısınız?

Gtent’i oluşturan 10 firma dünyada 50’den fazla ülkede 25 yıldır telekom ürünleri ve servisleri satıyor. Yani ihracat kaslarımız oldukça güçlü. Üç ayrı kıtada iş geliştirme çalışmalarımız var. Sadece 5G değil firmalarımızın raftaki hazır ürünlerini ihraç etme stratejimiz de bulunuyor. Son 25 yılda oluşturduğumuz referanslarla 5G ürünlerimizi 2022’den itibaren ticari olarak satmaya başlayacağız. Resmi ihale sürecine girdiğimiz global üç operatör var.

Sizi hangi kurumlar destekledi?

Bu süreçte firmaları ve projeyi sürekli destekleyen Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanlığı, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, TÜBİTAK TEYDEB ve OSTİM OSB’de yönetici ve devlet adamları ile planlananın çok üzerinde uzman ve yöneticileri ile destekleyip yönlendiren mobil işletmecilerimiz Türk Telekom, Turkcell ve Vodafone’a buradan bir kez daha teşekkür etmek isteriz. Bu kurumların desteği olmasa teknoloji geliştirmede bu noktada olamazdık. Dünyadaki rakiplerimize baktığımızda 4-5 milyar dolarlık Ar-Ge bütçelerine karşı 15 milyon dolar yatırımla mucize yarattığımızı söyleyebiliriz. Teknoloji geliştirmede Türkiye ve dünya için örnek bir model oluşturduk. Finansal teşvikler ve yasal düzenlemeler açısından devletin desteği, özel sektörün yetenek ve dinamizmi ile mobil işletmecilerin bilgi birikimleri ve ticari şebeke laboratuvar ortamlarının uyumu olmadan bu işin yapılması imkansızdı.

Türkiye için 5G ihale süreci ne zaman başlayacak?

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ihalenin içeriği ve zamanlaması üzerine çalışıyorlar. Bir tarafta 2016’da 4.5G yatırımları yapmış olan mobil operatörlerin genelde 10 senede bu yatırımın karşılığını beklerken yeni bir yatırım yapmak durumunda kalması, bir tarafta yerli teknolojilerin hazır olması, diğer tarafta ise 2024-25 yıllarından itibaren bütün ekonomiye kaldıraç olacak 5G teknolojilerine doğru zamanda geçilmesi gibi gözetilmesi gereken kıstaslar arasında doğru zamanlamayı yapacaklardır.

Yerli 5G Türkiye’yi yıllık ne kadarlık maliyetten kurtaracak?

5G için mobil operatörlerimizin toplam 10 milyar dolar yatırım yapması bekleniyor. Bunun yüzde 60‘ının yerli olarak ‘ karşılanması çok önemli bir ithalat ikamesi sağlayacaktır.

5G günlük hayata nasıl yansıyacak?

5G’nin getireceği üç temel yenilikten biri olan mobil geniş bant ile çok daha fazla cihazın çok yüksek boyutta veri iletmesi mümkün olacak. Full HD bir filmi 3G’de 70 dakikada, 4G’de 6 dakikada cihazımıza indirebiliyorken, 5G altyapısına bağlandığımızda bu süre 6 saniyeye inecek. Tabii ki en büyük destekleyeceği alan sanayi ve dolayısıyla Endüstri 4.0 olsa da sabit-mobil birleşmesi (FWA) ürünleri ile artık evimizde kullanacağımız tüm cihazlar mobil şebekeye bağlanacak. Dikey sektörlerde ise otonom araçlar, yardımlı ameliyat yapma, sağlık durumunun uzaktan izlenebilmesi, yardımlı cihaz tamiri yapma, üretim tesislerinin gerçek zamanlı olarak tek bir merkezden yönetilebilmesi, tarımda toprağın ve bitkinin ihtiyaçlarının anlık belirlenerek verimin artırılması, oyunlarda ve eğlence sektöründe etkileşimin yükseltilmesi, akıllı şehir ve akıllı ev uygulamalarında otomasyonun çok yükselmesi beklenebilir.

Voltran’ı oluşturan 10 firma

• Ankara Netmon İletişim Sistemleri (Yetkili: Ahmet Kurt)
• Labris Teknoloji Bilişim Çözümleri (Yetkili: Seçkin Gürler)
• Engitek Mühendislik Teknolojileri (Yetkili: Mehmet Çiydem)
• İ2i Bilişim Danışmanlık (Yetkili: İlyas Kayaduman]
• Ankatek Elektronik Teknoloji (Yetkili: Ali Özgür Yılmaz)
• Nanotek Test Ölçüm (Yetkili: Nadir Yılmaz)
• Provera Telekomünikasyon (Yetkili: Yusuf Şahin)
• T.T.G Uluslararası Telekomünikasyon (Yetkili: Orhan Güneri Durmuş)
• Telenity İletişim Sistemleri (Yetkili: Şevket İlhan Bağören] LNL Elektrik Elektronik (Yetkili: Faysal Başçı)

URUN DIRIER