Türkiye’de taraftar token çılgınlığı

TAKIMINA destek olmak isteyen taraftarlar için şimdi de dijital bir kanal açıldı. Adı, Taraftar token. Dünyada kripto paraların yıldızının parladığı bugünlerde yine aynı borsalar üzerinden işlem gören taraftar tokenların sayısı da hızla artmaya başladı. Geçmişi çok eskilere dayanmasa da bugün Türkiye’de sekiz spor kulübü ve spor oluşumunu taraftar token çıkartmış durumda. Hali hazırda Galatasaray, Trabzonspor, Göztepe, İstanbul Başakşehir, Karşıyaka, Es-kişehirspor, Ankaragücü ve Türkiye Basketbol Federasyonu’nun taraftar token’ları bulunuyor. Bu yıl içinde bu kulüplere yenilerinin katılacağına ise kesin gözüyle bakılıyor. Özellikle uzun süredir bunu gündemine alan Türkiye’nin en fazla taraftara sahip spor kulüplerinden Fenerbahçe ve Beşiktaş’ın bu konuda ciddi çalışmaları bulunuyor. Her iki kulüp de bugünlerde Türkiye’de taraftar token ihracına aracılık etmiş iki kurumla görüşüyor. Kulüplere yakın kaynaklardan edindiğimiz bilgiye göre yılsonuna kadar taraftarlarına tokenlarını sunacak. Bu yılı şampiyonlukla kapatan Beşiktaş’ın Fenerbahçe’den daha erken çıkartacağı konuşuluyor. Kulübe yakın kaynaklardan öğrendiğimiz kadarıyla şampiyonluk öncesi token çıkartmayı planlayan Beşiktaş, maalesef yetiştire-memiş.

Benzer durum Avrupa ve ABD’de de var. Bu trend oldukça yaygınlaşmış durumda. Hali hazırda dünya devi spor kulüplerinden FC Barcelona, Manc-hester City, Juventus, AC Milan, Paris Saint-Germain, Glasgow Rangers, Real Betis, Formula 1 gibi spor kulüpleri ve spor organizasyonları şimdiden milyonlarca dolar değerinde taraftar token çıkartmış dürümdalar.

ÖNEMLİ BİR GELİR KAYNAĞI

özellikle spor kulüplerinin pandemiden ekonomik olarak çok olumsuz etkilendiği bu dönemde büyük bir gelir kaynağı yaratan taraftar tokenlar aynı zamanda taraftarla yeni bir iletişim kanalı da oluşturuyor. Bu kapsamda taraftar token sahiplerine özel çok sayıda kampanya ve organizasyonlar da düzenlenmeye başladı. Hatta birçok dünya devi kulüp artık token sahibi taraftarlarına takımlarının flamalarından, statlarında çalınacak gol şarkılarına, hatta hazırlık maçlarında yer alacak ilk 11’e kadar birçok konuda görüş alıyor. Ancak yanlış anlaşılmasın, hem ülkemizde hem dünyada taraftar tokenları sadece o kulübün taraftarları satın almıyor. Socios Türkiye Direktörü Al tuğ öztürk’ün verdiği bilgiye göre, bugün sadece Socios.com’da yer alan kullanıcıların yüzde 34 gibi önemli bir yüzdesi tek bir taraftar token ile yetinmeyerek portföylerinde en az iki taraftar token türünü tutmayı tercih ediyor.

Uzmanlar, taraftar tokenlara bir yatırım aracı gibi bakmamak gerektiğini ve kripto para ile de ciddi ayrımı bulunduğuna dikkat çekiyor. Ancak yine de belirli tarih aralığında satışa sunulan taraftar tokenlar bugün taraftarına ve satın alan kesime kısa sürede ciddi gelir de sağlamış durumda. Örneğin Bitci CEO’su Onur Tan Al tan, bugün hayata geçirdikleri taraftar tokenların yine kendi blockchain’i olan Bitci Chain üzerinden işlem gördüğünü ve bugün fiyatlarının ise ilk satış fiyatının yedi ile 16 kat üzerinde bulunduğunu söylüyor. Tıpkı hisse senedi ve kripto para birimlerinde olduğu gibi taraftar tokenlarda dijital platformlarda alınıp satılabiliyor. Görünen o ki bugüne kadar taraftan oldukları takımlarının maç bileti veya kombine biletini satın alarak veya kulübünün armalı ürünlerini satın alarak destek veren taraftarlar için artık yeni bir fırsat kapısı açıldı. Yakın dönemde de bu eko sistemin hem yeni spor kulüplerinin katılması, hem de Galatasaray gibi yeni halka arz satışları yapması sonucu büyüdüğünü göreceğiz.

SOCIOS.COM
YENİ KULÜPLER YOLDA

Socios.com şu anda 24 takımdan oluşan güçlü bir kulüpler ağıyla partner olarak çalışıyor. Yurtdışından FC Barcelona, Manchester City, Juventus, AC Milan, Paris Saint-Germain, Türkiye’den Galatasaray, Trabzon, Başakşehir ve Göztepe gibi dev kulüpler bugüne kadar fan token’larını piyasaya sürmek için Socios.com ile işbirliği yaptı. Bu sayıların hem globalde, hem de Türkiye sahnesinde her geçen gün daha da artacağını söyleyen firmanın Türkiye Direktörü Altuğ Öztürk, şunları söylüyor:

“FTO (Fan Token Arzı) olarak ilan ettiğimiz süreçlerde, fan tokenları kulüplerle ortaklaşa olarak belirlediğimiz belirli bir süreliğine sabit fiyattan sağlıyoruz. Bu süreç sona erdikten sonra tokenlar piyasanın belirlediği fiyatlandırma-larla işlem görüyor. 2021 içerisinde planlamalarımız dahilinde 200 milyon dolar civarında bir gelir yaratılmasını ve bunun 100 milyon dolar kadarının ise partner olduğumuz kulüplerle paylaşılmasını hedefliyoruz. Fan tokenların güncel değerlendirmelerini anlık olarak takip etmenizi sağlayan Fanmarketcap.com sitemizden partner kulüplerimizin token değerlerini inceleyebiliyorsunuz. Toplam fan token piyasa değeri kısa süre önce 400 milyon doları aştı ve günlük ortalama işlem hacimleri 50 milyon doları buldu.”

Taraftarların bu tokenları FTO dönemlerinde 1-2 euro arasında belirlenen bir fiyatla satın alabileceklerini söyleyen Öztürk, “Token fiyatı kulüpler ile yapılan görüşmelerle belirleniyor ve taraftarların avantajlı şekilde sahip olmasını sağlamak için kısa süreliğine sabit fiyat politikasıyla piyasaya sürülüyor. Belirleyici olan kulüplerin istekleri. Arz edilen miktar tahmini taraftar ilgisine göre belirleniyor. Fakat daha sonrasında kulüplerimizle beraber karar vererek kademeli artırımlar da yapabiliyoruz” diyor, öztürk, yatırımcıların bu tokenlara ulaşabilecekleri platformlar hakkında ise şu bilgiyi paylaşıyor:

“Şu anda Chiliz ekosistemine bağlı çalışan Socios.com uygulamasında hesabınızı oluşturarak fan token alım satımı yapabiliyorsunuz. Projeler, Binance de dahil olmak üzere dünyanın önde gelen kripto borsalarında mevcut olan zincirden bağımsız bir dijital para birimi olan Chiliz token ($CHZ) tarafından destekleniyor. Bazı fan tokenlar Binance, OKEx ve Paribu gibi kripto para borsalarında da listelenmekte ve yoğun bir ilgi görmekte.”

Taraftar tokenların kulüpler için önemli bir gelir kaynağı olmanın yanı sıra taraftar etkileşimini de bir üst seviyeye çıkarttığını hatırlatan Öztürk, “Pandemi bizlere gösterdi ki kulüpler yeni gelir kapıları yaratmak ve taraftarlarıyla yeni iletişim kanalları oluşturmak durumda. Kulüpler bu sayede diğer sponsorları için de daha çekici bir hale geliyor. Çünkü bu sponsorlar, uygulamamızda yüksek düzeyde etkileşim yaratan bir taraftar kitlesine yönelik, ortaklık bazlı promosyonlar ve kampanyalar sunabiliyor. Türkiye’de hali hazırda Galatasaray, Trabzonspor, Göztepe ve İstanbul Başakşehir gibi büyük partnerlerimiz var. Bu sayının artmasını öngörüyoruz. Kulüpler bu konuda son derece ilgili ve çok sayıda organizasyon ile görüşmelerimiz sürüyor. Yakında Türkiye’den yeni kulüplerin aramıza katılacağının müjdesini vereceğiz” diyor.

Öztürk, Socios.com’da yer alan kullanıcılarının önemli bir yüzdesinin tek fan token ile kalmayarak, başka kulüplerin tokenlarını ellerinde tuttuğunu söylüyor. Futbol pazarının büyük olduğu bir ülkede potansiyelin de büyük olması fikriyle Türkiye ofisini açtıklarını söyleyen Öztürk, şu değerlendirmede bulunuyor:

“2020’de belirttiğimiz hedef, ülkenin spor endüstrisi için 100 milyon TL yaratmaktı. Hedeflerimize ulaşmamızın çok uzun sürmeyeceğini düşünüyoruz. Varlığımızı global olarak genişletirken, Türkiye ve Avrupa’daki varlığımızı daha da artırmayı amaçlıyoruz.”

BITCI TEKNOLOJİ
“İŞBİRLİKLERİMİZİ YURTDIŞINA DA TAŞIDIK”

Bitci Teknoloji CEO’su Onur Altan Tan, taraftar token konusunda spor kulüpleriyle önemli işbirliklerine imza attıklarını söylüyor. 2020’de pandeminin kulüplerin yıllık gelirlerini yüzde 30-40 oranında aşağı çektiğini hatırlatan Tan, “Böyle bir ortamda, taraftar token projeleri bir yandan kulüplere ciddi bir finansal kaynak yaratırken kulüp taraftarlarının takımlarıyla olan etkileşimlerini de farklı bir seviyeye taşıyor” diyor. Bitci Teknoloji, bu işbirliklerini kendi blockchain’i üzerinden hayata geçiriyor. Kendi tasarımcıları ve mühendislerince geliştirdikleri, üzerinde akıllı sözleşmeler çalıştırılmasına imkân tanıyan Bitci Chain’i işler hale getirdiklerini söyleyen Tan, sözlerini şöyle sürdürüyor: “Bu aynı zamanda Türkiye’nin ilk yerli blockchain’i. Bu blockchain’in ana coin’i ise Bitcicoin. Spor kulüpleriyle hayata geçirdiğimiz tüm taraftar token projeleri Bitci Chain üzerinde çalışıyor. Token ve coin arasındaki e temel ayrım, coin’lerin kendi blockchain’leri olması. Bunu Bitci Chain üzerinden örneklemek mümkün. Bitcicoin’in bir ‘coin’ olarak geçmesinin temel sebebi kendi blockchain ağına sahip oluşu. Bu ağ da Bitci Chain. Bu ağ üzerinde çalışan tüm diğer kripto varlıkları ise token olarak nitelendiriyoruz. KSK Token, ESES Token, TBF Token gibi… Bugüne kadar yurti-çinde dört, yurtdışında ise üç olmak üzere toplam yedi taraftar token projesi için anlaşma yaptık. Türkiye’de Karşıyaka Spor Kulübü ile başlayıp ardından Türkiye Basketbol Federasyonu, Eskişehirspor ve Ankaragücü ile devam ettiğimiz projelerimizi, geçtiğimiz aylarda yurtdışına taşıdık. îskoçya’dan Glasgovv Rangers ve Ispanya’dan Real Betis takımlarının ardından son olarak Formula l’in başarılı takımlarından McLaren Racing ile anlaşmaya vardık.”

Taraftar tokenların hem kulüpler, hem de taraftarlar için önemli avantajlar sağladığına da dikkat çeken Tan, bu avantajları şöyle sıralıyor:

“Bu projeler bir yandan kulüplere ciddi bir finansal kaynak yaratırken diğer yandan da kulüplerin taraftarlarıyla olan etkileşimlerini ileri bir seviyeye taşıyor. Taraftarlar ellerindeki tokenları farklı şekillerde değerlendirebiliyor. îlk olarak, tokenlarını kullanarak özel içeriklere ve anketlere erişebiliyor, sporcularla özel buluşmalara katılabiliyorlar. Tokenların Bitci.com üzerinden işlem görmeye başlamasıyla diledikleri zaman bu tokenları alıp satabiliyor ve bir yatırım aracı olarak da değerlendirebiliyorlar. Taraftar tokenlarının satışı konusunda farklı yollar izlemek mümkün. Bugüne kadar gerçekleştirdiğimiz projelerde, ilk olarak bir ön satış sürecine çıkmayı, daha sonra ise bu tokenları Bitci.com üzerinden işleme açma yolunu tercih ettik. Yatırımcıların ve taraftarların gösterdiği ilgi son derece memnun edici.”

Tan’ın verdiği bilgiye göre, Karşıyaka Token’ın ilk ön satışında yatırımcılara ve taraftarlara sunulan 10 milyon adet token sadece 12 iş gününde tükendi. Yine TBF Token projesinde de ön satışa çıkan 10 milyon token 48 saat içinde tükendi. Eskişehirspor ve Ankaragücü ile yaptığı token projelerine de ciddi bir talep geldi. Bu tokenların Bitci.com üzerinden alınıp satılabildiğini ve anlık işlem gördüğünü söyleyen Tan, “Tüm tokenlarımızın, mayıs başı itibarıyla ön satış fiyatlarına göre yedi kat ila 16 kat arasında primlendiğini görüyoruz. Bunun da temel sebebi tokenlara yönelik yüksek ilgi” diyor.

COINOXS
FAN TOKENLARA DİKKAT

Coinoxs kurucularından Can Azizoğlu taraftarları hedefleyen fan tokenlarla ilgili yakın dönemde bir gelişme yaşanabileceği müjdesi veriyor. Sosyal platformların fan tokenlarla işlevli bir hale gelmesinin kaçınılmaz bir süreç olduğunun da altını çizen Azizoğlu, “Oxs Coin ekosisteminde bu sorularınızın cevabını çok yakında kullanıcılarımızla paylaşacağız” diyor.

NARKASA
DAHA RİSKLİ

Narkasa CEO’su Erdal Kaya kurum olarak fan tokenlara mesafeli yaklaştıklarını söylüyor. Fan tokenların diğer kripto paralara göre nispeten daha riskli ve oynak bir zeminde yer aldığını ifade eden Kaya, sözlerini şöyle sürdürüyor:

“Yatırımcılarımızın uzun vadede zarar görmemesi için bu konuda bir çalışmamız yok. Ayrıca taraftar tokenları dünya genelinde henüz -net bir sınavdan geçmedi. Piyasa düşüşe geçtiğinde bu sınavın sonucunu hep birlikte gözlemleyeceğiz.”

PARITEX
“PARITEX’E LİSTELERİZ”

Paritex CEO’su özgür Serkan Uslu ise, yalnızca bir takımın fonlanması için çıkarılmış, belirli bir kitleyi duygusal olarak etkileyerek ürün satılmasına sıcak bakmadıklarını söylüyor. Paritex’in yalnızca bir kripto borsası değil, aynı zamanda blockchain yazılım şirketi olduğunu hatırlatan Uslu, “Bir kulüp, taraftar token üretmek istiyorsa, bunu hem ona inanan kitlenin kazancı, hem de özgür Sarkan Uslu kulübün teknolojik altyapısı için üretecekse, bu işi projelendirip yapmaktan Paritex Bilişim Teknolojileri olarak keyif alır, Paritex Exchange’de de listeleriz. Ancak bir kez daha vurgulamak isterim, yüksek tanıtım bütçesi harcanarak inanan bir kitleye pazarlanan sözde projelerin kriptoya ihanet olduğunu düşünüyorum” diyor.

Takımınızın ilk 11’ine siz karar verin

Tokenlar yatırımcılar için de taraftarlar için de bir dizi avantaj sağlıyor. Örneğin, uygulamayı indirip hesap oluşturan taraftarlar, sahibi oldukları fan token ile kulüplerine güçlü ve yeni bir dijital gelir akışlı sağlarken, kullanıcı olarak da Socios.com veya Bitci Chain gibi uygulamalar üzerinden oylamalara katılıp, VIP ödüller kazanıp, özel kulüp ve sponsor promosyonlarına sahip olabiliyor. Ayrıca yarışmalara ve forumlara katılabiliyorlar.

Fan tokenlar taraftar ve kulüp etkileşimi anlamında benzersiz büyüklükte bir potansiyele sahip. Bugüne kadar dünyaca ünlü futbol kulüpleri, Espor ve MMA organizasyonları, hayati karar noktalarında Fan token sahiplerinin görüşlerine başvurarak karar verdi. Bu takımlar flamalarından, statlarında çalınacak gol şarkılarına, hatta hazırlık maçlarında yer alacak ilk 11’e karar vermeye kadar benzersiz oylamaları taraftarlarına sunmaya başladı. Pandemi koşullarının sona ereceği gelecek dönemlerde, Fan token sahipleri en önemli maçlarda VIP davetli olarak yer alma şansı, çok sayıda promosyon ve özel etkinlikte takımla ve sporcularla birlikte yer alabilme, iletişimde olma imkanını da yakalayabilecek.

Token ile kripto arasındaki farklar

• Kripto paralar takas işlemlerinde kullanılabilen, blockchain teknolojisiyle üretilen tamamen dijital, şifrelenmiş, dijital para birimleri. Kimilerine göreyse geleceğin para birimi, yatırım aracı.

• Fan tokenlar ise sahiplerine taraftarı oldukları kulüplerle bağlantı kurma şansı sağlayan dijital varlıklar. Sahiplerine taraftarı oldukları ya da sempati duydukları spor organizasyonlarıyla etkileşime girme, karar mekanizmalarına dahil olma ve VIP ödüller, promosyonlara ulaşma imkanı sağlıyor.

• Fan tokenları bir yatırım aracı olarak görmek doğru değil, daha çok spor ve dijital dünyayı dönüştüreceğine inanılan dijital varlıklar olarak tanımlanıyor.

• Token ve coinler arasındaki bir diğer fark ise teknolojilerinde. Buradaki en temel ayrım, coin’lerin kendi blockchain’lerinin olması. Mevcut blockchain ağı üzerinde çalışan tüm diğer kripto varlıkları ise token olarak nitelendiriliyor.

Galatasaraylılar’dan dört günde 50 milyon TL

Geçtiğimiz hafta Süper Lig’de heyecanlı bir hafta yaşandı. Son haftaya ezeli rakipler Beşiktaş, Galatasaray ve Fenerbahçe şampiyonluk umutlarıyla girdiler. Bu son haftada Galatasaray taraftarları takımlarını manen ve madden yalnız bırakmadı. Taraftar dört gün içinde Galatasaray Kulübünün tokenı olan “GAL Fan Token”ından aldı ve 50 milyon TL takımın kasasına girdi. Sarı-kırmızılı kulüpten yapılan açıklamada, Süper Lig’deki şampiyonluk yarışından ötürü taraftarların geçen haftadan bu yana devam eden heyecan ve desteğinin borsa ile dijital platformlarda etkisini gösterdiği belirtildi.

ESİN ÇETİNEL