Trafik sigortasında yeni uygulama ne sigortacıyı ne şoför esnafını güldürdü

Trafik sigortasında yaşanan fiyat artışları, sigortacılar ile şoför esnafını karşı karşıya getirdi. Sigortacılar, ticari araçlar için ödenen hasarların daha önce alınan primler ile karşılanmasının mümkün olmadığını, fiyatların bu nedenle arttığını ancak yeni dönemin dikkatli araç kullanan esnaf için avantaj oluşturduğunu belirtiyor.

TRAFİK ve kasko sigortaları sigorta sektörünün bel kemiği. Geride bıraktığımız 2013 yılı, sigorta sektörü, özellikle de trafik ve kasko sigortalan açısından önemli gelişmelere sahne oldu. En çok dikkat çeken gelişme ise trafik sigortalarında yaşanan fiyat artışıydı.

Yaşanan fiyat artışı vatandaşın tepkisine neden olurken, özellikle taksi, minibüs, servis araçları gibi ticari araç sahiplerinden “sigorta fiyatları belimizi büküyor” sesleri yükselmeye başladı. 24 saat trafikte olan ve kaza frekansı yüksek olduğu bilinen ticari araç sahipleri, trafik sigortalarındaki yeni dönem ile daha da endişeli. Söz konusu araç sahipleri, sigorta şirketlerince serbestçe belirlenecek olan sigorta primlerinin geçtiğimiz pli aratmayacağını düşünüyor. Sigorta şirketleri ise geçtiğimiz yıl yaşanan fiyat artışının aslında fiyatların olması gereken noktalara çekilmesinden ibaret olduğunu belirtirken taksi, minibüs gibi araç türlerinden alman sigorta primlerinin bir zorunluluk olduğunun altını çiziyor. Sigortacılar trafik sigortasında iyi sürücünün daha az primle ödüllendirileceği yeni dönemin aracını iyi kullanan esnaf için bir avantaj olduğunu da ifade ediyor ve “iyi süren kazanacak” diyor.

Ülkemizde 17 milyonu aşkın aracın yaklaşık 4 milyonu ticari taşıtlardan oluşuyor. Taksi, minibüs ve servis araçlarından oluşan ve trafiğin en çok seyir halindeki kesimi olan şoför esnafı, toplam araç sayısının yüzde 2()’sinc denk gelse de, ödenen sigorta primlerine bakıldığında bu oran yüzde 50’liler seviyesinde gerçekleşiyor. Ticari araç sahipleri serbest fiyat tarifesi ile fiyat artışının hızla devam edeceğini, yeni uygulama ile haksızlıkların daha da artacağım söylüyor. Sigorta şirketi temsilcileri ise rekabetin, bu araç gruplarında da primleri düşürme ihtimali olacağı üzerinde duruyor. Hazine Müsteşarlığı da düzenlemeler ile dikkatli araç kullanımının özendirilmesinin hedeflendiğine vurgu yaparak, özellikle minibüs kategorisinde araç türlerinin teke indirilerek havuzun büyümesi, dolayısıyla primlerin bu sisteme göre yeniden hesaplanması ile makul seviyelere gelmesinin amaçlandığının altını çiziyor. Şoför esnafı ise trafik sigortalarında da fiyat serbestisine geçilmesiyle dikkatli araç kullanımı teşvik edilse de, fiyatların düşürülmesi başta olmak üzere birtakım ek düzenlemelerin hayata geçirilmeden şoför esnafının düzlüğe çıkmasının zor göründüğünü düşünüyor.

Prim artışına üst limit getirilmeli

Konuyla ilgili olarak bilgisine başvurduğumuz Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu Genel Başkanı Bendevi Palandöken, şoför esnafı için oldukça zor geçen 2013 yılının ardından 2014 yılında da benzer sorunların yaşanmaması için aynı hataların yapılmaması ve fiyatların düşürülmesi gerektiğini ifade etti. Palandöken, “Yapılan maddi kaza miktarlarına kademe getirilmelidir” derken sigorta primlerinin artırılması için bir üst limit belirlenmesi gerektiği görüşünde.

Öte yandan, 2014 yılı ile birlikte trafik sigortalarında uygulanmaya başlanan ‘Serbest Tarife’ ile gerek sigorta sektörünün geneline yönelik gerekse şoför esnafına yönelik iyileştirmeler hedefleniyor. Yeni yılda uygulanmaya başlanan trafik sigortasında serbest tarife uygulamasıyla ilgili sorularımızı yanıtlayan Hazine Müsteşarlığı, yapılan yeni düzenlemeyle dikkatli araç kullanımının teşvik edilmesinin hedeflendiğini vurguladı. Ayrıca, belli bir araç kategorisinde veya belli bir ilde sigorta yapmamak amacıyla aşırı yüksek prim belirleyen sigorta şirketleri hakkında yasal müeyyide uygulanacağı da yeni düzenlemenin içinde yer alıyor.

Hazine Müsteşarlığından Şemsiye Dergisi’ne yapılan açıklamada trafik sigortasında serbest tarife düzeni içerisinde 31 sigorta şirketinin bu sigortayı sunduğu ve araştırma yapılarak uygun primden sigorta yapılabileceği belirtildi. Diğer taraftan özellikle birden fazla sayıda kaza yapan araçlar için zamlı prim uygulaması olduğu, kaza yapmayan araçlar için müteakip sene hasarsızlık indirimine gidildiği belirtilen açıklamada, “Bu uygulama ile dikkatsiz sürücülerin zamlı prime tabi olması, dikkatli sürücülerin ise indirimli primle sigorta yapması, bu suretle dikkatli araç kullanımının özendirilmesi de amaçlanmaktadır” denildi. Hazine’nin bazı ilave düzenlemelere gittiği de belirtilen açıklamada, belirtilen düzenlemeler şöyle:

Şeffaflığın artırılmasını teminen 1 Ekim 2013’ten itibaren Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’nin internet sayfasından, sigorta şirketlerinin son 30 günde uyguladıkları en düşük, en yüksek ve ortalama primler ilan edilmeye başlanmıştır. Bu suretle vatandaşlarımız şirket bazında primler konusunda bu sayfadan karşılaştırmalı bilgi

Dolmuş, taksi tarifeleri kalktı; iyi sürücü kazanacak

Neova Sigorta CEO’su Özgür Koç: Sektör uzun yıllardır kasko ve trafik branşlarında ciddi zararlar yazmaktaydı. Bugüne kadar gerek mali kârdan, gerekse diğer sigorta branşlarından sübvanse edilerek bu zarara katlanıldı. Diğer branşlardan elde edilen karın da son yıllarda düşmesiyle birlikte artık Trafik ve Kasko branşlarının sübvanse edilebilirliği ortadan kalkmıştır. 2011- 2012 yıllarına bakıldığında sektör toplamının zarar yazdığı görülmektedir. Bu zararlar sektör için bir kirilim noktası oldu ve 2013 yılında kasko ve trafik primleri sigortacılık teknikleri ile hesaplanmaya başlandı.

Gerçekleşen fiyat artışları aslında fiyatların olması gereken noktalara çekilmesinden ibarettir. Buradaki şikayetlerin temel sebebi geçmiş birkaç yılda yapılması gerekip de yapılmayan artışların 2013 yılında tamamının yapılmış olmasıdır. Bu çerçeveden bakıldığında taksi, dolmuş gibi neredeyse 24 saat kontak kapamadan çalışan ve hasar prim oranı çok yüksek olan taşıtlardan daha yüksek prim alınması bir zorunluluktur.

Tam serbestiyle ile birlikte dolmuş ve ticari taksi tarifeleri kalkmış bulunmaktadır. Araçlarını dikkatli kullanan, trafik kurallarına uyan esnaflarımız için bu avantajlı bir durum oluşturmaktadır. 1 Ocak 2014 öncesinde şirketlerin taksi-dolmuş sektörü için tarife ile belirlediği minimum bir prim tutarı söz konusu iken 1 Ocak 2014 sonrasında bu prim şoför ve aracın hasar geçmişine göre belirlenip, iyi şoförlerin daha uygun fiyatlara trafik ve kasko poliçesi yaptırabilmelerinin önü açılmıştır.

Mevcut sistemimizde şoför esnafına özel bir kasko poliçemiz bulunmamaktadır. Ancak ilerleyen dönemde özellikle yurtdışında oldukça yaygın kullanılan bir sistem olan araç içi ön cam kamerası bulundurma zorunluluğu ve sürücülerin almış oldukları trafik cezalarını değerlendirmeye tabi tutacak kombine bir sistem aracılığıyla iyi şoförleri ödüllendirebilecek bir kasko poliçesi oluşturma düşüncesindeyiz.

Kazandığımız parayı sigortaya vermemizi bekliyorlar

Cemallettin Akçay / Taksi Şoförü: Ticari araçların trafik sigortalarındaki yeni uygulamalardan rahatsısız. Sigortalardaki yüksek fiyatlar nedeniyle her sene 7-8 bin lira zarar ediyoruz. Riskli bir trafikte araç kullanıyoruz. Şu anda benim aracımın sigorta bedeli 6 bin 500 lira. Tek kusuru ise tamponunun vurulmuş olması. Bu büyük bir kaza değil, neden sigorta fiyatını artırıyor, anlamış değilim. Kaza frekansı yükek olan araçların daha fazla prim ödemesini eşitsizlik olarak görüyorum. Biz trafikte 24 saat araç kullanıyoruz. Tabii ki kaza ihtimalimiz diğer araçlara göre daha fazla. Fakat bizden neredeyse kazandığımız tüm parayı sigortaya vermemizi bekliyorlar.

Ticari araçlar için standart fiyat olmalı

Nuri Değirmenci / Taksi Şoförü: Serbest piyasadaki rekabetten dolayı sigorta şirketleri bizlere belirli bir fiyat sunamıyor. Her sigorta şirketi farklı bir rakam söylüyor.

Bir de araçlarımız kazaya karışmış olunca fiyatlar daha da artıyor. Ticari araçlar için standart bir fiyat olmalı.

Ticari araç sahipleri olarak sigortaya ödediğimiz parayı havaya giden bir para olarak değerlendiriyoruz. Sigortanın maksadı benim hasarımı karşılamak değil mi? Kazaya karıştığımız zaman bizden daha fazla para talep ediyorlar. Benim sağlık sigortam da var. Ben ameliyat olunca hasarlıyım diye benden daha fazla mı para talep edecek yani? Evet sürekli trafikteyiz, bu nedenle kaza yapma ihtimalimiz de fazla. Ancak, bu durumun daha fazla prim ödememiz için haklı bir sebep olduğunu düşünmüyorum. Çünkü hiç kimse bilerek kaza yapmaz.

Kaza yapan daha fazla prim ödesin
Şerif Turan / Minibüs Şoförü:

Trafik sigortaları, fiyatların serbestçe belirlenmesinden önce de bizler için çok pahalıydı. Senenin bir ayını sigortaya çalıştık. Kaza yapmadığımız halde geçen sene altı bin 500 TL sigorta ödedik. Trafikte daha çok kaza yapan araçların daha fazla prim ödeyecek olmasından rahatsız değilim. Tabii ki, daha fazla kaza yapan araç benden fazla sigorta primi ödesin. Böylesi bence de daha iyi. Çünkü biz zaten normal gidiyoruz. Hızlı giden, kötü kullanan, kaza yapan bizden çok ödesin sigortasını. Belki böylece düzgün araba kullanmaya başlarlar.

Sıfır aracıma 3bin 500 TL sigorta primi ödüyorum
Hüseyin Üner / Dolmuş şoförü:

Kadıköy-Üsküdar hattında dolmuş şoförüyüm. Şu anda ödediğim sigorta primi beni çok zorluyor. Ödeyeceğimiz sigorta primleri sigortacılara bağlı, her şey onların elinde. Dolmuşlar, minibüsler evet kötü sürücülükleriyle ün salmış durumda. Ancak ben hasarsız bir araç sahibiyim. Ancak buna rağmen, fazla sigorta primi ödüyorum. Ben şu anda sıfır arabama bile üç bin 500 TL sigorta bedeli ödüyorum, ki benim hiçbir arabamın iki senedir hasarı yok.

Rekabet, ticari araç gruplarında primleri düşürecek
Anadolu Sigorta Genel Müdürü Musa Ülken:

Hasar frekansı ve şiddeti açısından, sonuçlan yıllar itibarıyla olumsuz seyreden bazı araç grupları için 2013 yılında sigorta şirketlerinin primlerini artırdığı bir gerçektir. Söz konusu araçlar için ödenen hasarların, daha önce alınan primler ile karşılanması mümkün olmadığından primlerde artışa gidilmesi gerekmiştir. Ancak bu araç grupları için düzenlenen poliçe adetleri, sektör genelinde teminat verilen toplam araç sayısına göre çok düşük orandadır. Bununla birlikte teknik sonuçlarda olumlu yönde bir değişimin başlaması halinde, gelecekte rekabetin, bu araç gruplarında da primleri düşürme ihtimali olacağı düşünülmektedir. Trafik sigortası poliçelerinde asgari teminat limitleri Hazine Müsteşarlığı tarafından araç türüne göre belirlenmekte olup sigorta şirketlerince standart olarak uygulanmaktadır. Şu an itibarıyla trafik sigortasında yürürlükte olan asgari teminat limitleri hususi ya da ticari araç ayrımı olmaksızın, araç başına maddi zararlarda 26 bin 800 TL, kaza başına maddi zararlarda 53 bin 600 TL, kişi başına bedeni zararlarda ise 268 bin TL’dir.

Bununla birlikte primler araç türü ve iller bazında sigorta şirketlerince serbestçe belirlenmekte ve değişiklik göstermektedir. Primin tespitinde aracın kullanım şekli ve teknik özelliklerinin yanı sıra müşterinin belli özellikleri de dikkate alınmakta olup primler buna göre değişebilmektedir. Serbest tarife ile risk priminin doğru hesaplanmasına ve riski düşük olan müşteriye daha düşük, riski yüksek olan müşteriye daha yüksek prim uygulanmasına daha fazla yaklaşma imkânı olabilecektir. Sigorta şirketlerinin 2014 yılında genel olarak bir fiyat artışına gitmeyecekleri, zarar ettikleri alt segmentlerde prim artışına gidebilecekleri beklenmekle birlikte rekabetin ciddi prim artışlarının önüne geçeceği öngörülmektedir.

Yapılması gereken, fiyatların düşürülmesi
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken:

Şoför esnafını asıl ilgilendiren zorunlu trafik sigorta primlerinde son zamanlardaki aşırı fiyatlandırmalardır.

Sigorta hizmetlerinin fiyatları son bir yıl içerisinde katlanarak artırıldı. Birçok sigorta şirketi artık istediği fiyattan poliçe kesebiliyor. Kasko ve zorunlu trafik sigortalarında son bir yıl içerisinde enflasyonun 15 kat üzerinde fiyat artışı gerçekleşti. Ticari araç sahibi esnafımızın sigortasız olması mümkün değildir fakat sigorta şirketlerine zorunlu trafik mali sorumluluk sigortası prim tutarlarını serbestçe belirleme yetkisi verildi ve bu yetkinin verilmesinin ardından, sigorta şirketleri bin 500 lira olan poliçeyi kaza yapmış ise 10 bin liraya kadar çıkarmakta, ticari araçların şehir içinde küçük maddi hasarlı kazaları da sanki büyük maddi hasarlı kazaymış gibi değerlendirip sigorta primini yükseltmektedir. Ayrıca, il ve ilçeler arasında bir ayrım da yapılmamaktadır. Yani Ankara’daki bir araçla Ankara’nın Bala ilçesinde aynı türden araç için ödenen prim aynı miktarda olmaktadır. Bu haksızlıklar bir an önce giderilmelidir.

Binek bir aracın sigorta ücreti 800 lira iken ticari taksi ve minibüslerde bu rakam 4 bin 500 lirayı bulmaktadır. Eğer bu ticari taksi ve minibüsler en küçük bir kazaya karışmışlar ise bir dahaki poliçe yenileme döneminde fiyat en az yüzde 100 artış ile 9 bin liraya kadar çıkmaktadır. Yeni düzenleme ile serbest rekabet ortamında fiyatların aslında düşmesi bekleniyordu. Maalesef beklenen olmadı. Fiyatlar arttıkça esnaf daha da ezildi.

Yapılması gereken fiyatların düşürülmesidir. Yapılan maddi kaza miktarlarına kademe getirilmelidir. Belli miktara kadar sigorta primi artırılmamalıdır. Bir üst limit olmalıdır. Şehir merkezleri ile uzak ilçelerindeki ticari taşıtların primleri aynı olmamalıdır. Aksi takdirde, minibüsçü, taksici, kamyoncu, servis aracı gibi binlerce şoför esnafı, kontrolsüz fiyat artışına artık tahammül edemeyerek araçlarını ellerinden çıkarmak zorunda kalacaktır.