Kaçak Cep Telefonlarının Milli Gelire Zararı
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre, yapılan operasyonlarda ele geçen kaçak ürünler içinde en hızlı yükseliş elektronik ürünlerde yaşanıyor. Bu ürünler içinde de geçen yıl ele geçen 242 bin adet cep telefonu başı çekiyor.
Emtia kaçakçılığı, vergi kaybına neden olan ve kayıt dışı ekonomiyi tetikleyen unsurlardan biri. Emtia kaçakçılığı kapsamında değerlendirilen başlıca suç türleri şöyle sıralanıyor: Cep telefonu, saat gibi elektronik eşya kaçakçılığı; çay, şeke,r gibi gıda ürünleri; ilaç, kozmetik, gözlük gibi kişisel kullanım ürünleri; tekstil ürünleri, ev eşyaları, hırdavat gibi muhtelif emtia ürünleri kaçakçılığı; oto kaçakçılığı, canlı hayvan kaçakçılığı, ihracat kaçakçılığı ve internet üzerinden işlenen kaçakçılık (dropshipping).
Emtia kaçakçılığıyla mücadele kapsamında, 2012 yılında bin 379 ton çay, 56 ton et, 556 ton muhtelif gıda, 241 binden fazla cep telefonu, 4,9 milyona yakın muhtelif eşya ele geçirildi. Emtia kaçakçılığına yönelik yapılan operasyonlarda, 2012 yılında olay sayısında yüzde 54, şüpheli sayısında ise yüzde 53’lük artış meydana geldi. 2011 yılına kıyasla 2012’de cep telefonu sayısında yüzde 102, muhtelif eşya miktarında yüzde 237, muhtelif gıda yakalamalarında ise yüzde 53’lük bir artış yaşanırken çay yakalamalarında yüzde 41 düşüş oldu. Ele geçirilen emtialar ağırlıklı olarak elektronik eşya ile muhtelif emtialar oldu.
Söz konusu ürünler, ağırlıklı olarak İran, Irak, Suriye ve Gürcistan’dan temin edilerek yük ve yolcu taşımacılığında kullanılan araçlar vasıtasıyla ve yolcu beraberinde Türkiye’ye sokuluyor. 2012 yılında meydana gelen emtia kaçakçılığı türlerine bakıldığında cep telefonu, muhtelif gıda ürünleri (ceviz, badem, şeker), altın, kişisel kullanım ürünleri, oto ve oto yedek parça kaçakçılığının ön plana çıktığı görülüyor.
242 BİN KAÇAK CEP
En fazla kaçakçılık yapılan ürünlere bakıldığında son yıllarda en hızlı artışın elektronik eşya kapsamındaki cep telefonlarında olduğu görülüyor. Jandarma ve gümrükte yapılan yakalamaların haricinde sadece emniyetin yaptığı operasyonlarda 2012’de 242 bin adet cep telefonu ele geçirildi. Bunun kaynağı da önemli ölçüde Irak.
Bir gümrük uzmanının şu tespiti cep telefonu kaçakçılığında gelinen noktayı özetliyor: “Son dönemde cep telefonunda ciddi bir kaçak var. Irak, yeni bir Dubai gibi yükseliyor. Vergi olmaması nedeniyle Irak’tan Türkiye’ye taşınmak istenen cep telefonları kaçakçılık yapılan ürünler içerisindeki yerini genişletiyor. 2013 yılı rakamları bu alandaki kaçakçılık ve yakalama oranlarında hızlı bir yükselişi bize gösterecek.”
Telefon nereden geliyor?
Cep telefonu kaçakçılığı son derece yaygın. 2012 yılında 241 bin 749 adet cep telefonu ele geçirildi. Kaynağı başta Çin olmak üzere Uzakdoğu ülkeleri olan kaçak cep telefonları, önemli oranda İran, Irak, Suriye, Gürcistan ve Bulgaristan üzerinden Türkiye’ye getiriliyor. Ayrıca yine Çin, Dubai, ABD ve Hong Kong’dan havayoluyla yolcu beraberinde, kargoyla ya da dropshopping (stoksuz alışveriş) yöntemiyle Türkiye’ye kaçak cep telefonu girişi gerçekleşiyor.
En çok kaçak telefon ele geçirilen illerin başında 75 bin 317 adetle İstanbul geliyor. İstanbul’u 37 bin 503 adetle Mersin, 17 bin 755 adetle Gaziantep izliyor. En fazla kaçak cep telefonu ele geçirilen diğer iller ise sırasıyla şöyle: Kocaeli, Osmaniye, Şanlıurfa, Mardin, Şırnak, Ankara, İzmir.
