Yeni Et ve Et Ürünleri Tebliği sektörü karıştırdı

Yeni Et ve Et Ürünleri Tebliği sektörü karıştırdı. Türkiye Kasaplar Federasyonu, tebliğin mevcut haliyle çıkması halinde kasaplık mesleğinin biteceğini savunuyor. Kırmızı ve beyaz et sanayicileri ise tebliği destekliyor…

GIDA, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı mn tartışmaya açtığı Et ve Et Ürünleri Tebli-ği’ne göre perakende işletmelerde artık dökme çiğ kanatlı et satışına izin verilmeyecek, kasaplar sucuk ve köfte yapamayacak. Bu ürünler sadece hazır ambalajlı olarak satışa sunulabilecek. Söz konusu taslak bakanlığın internet sitesinde görüşmeye açıldı. Görüşlerin alınmasının ardından Et ve Et Ürünleri İhtisas Komisyonu’nda değerlendirilecek taslağa, Ulusal Gıda Kodeks Komisyonu’nda son hali verilecek.

Taslağın bu haliyle yürürlüğe girmesi halinde, mevcut durumda perakende işletmelerde ambalajsız satılmasına izin verilen çiğ kanatlı etlerin ‘dökme’ tabir edilen açık satışına yasaklama getirilecek. Çiğ kanatlı etler sadece hazır ambalajlı olarak piyasaya arz edilebilecek. Perakendeci tarafmdan ambalaj bütünlüğü bozulmadan son tüketiciye sunulacak. Perakende işletmelerde ısıl işlem görmüş sucuk, fermente sucuk, pastırma, sosis, salam gibi et ürünlerinin üretimi konusunda da düzenlemeler var. Tas-
lakla bunlara da yasak getiriliyor. Taslağın şimdiki haliyle yasalaşması durumunda, artık kasap ve marketlerde bu tür ürünler üretilemeyecek.

25 BİN KASAP TEHLİKEDE

İşte bu tebliğ, et, sucuk ve beyaz et sektöründe taşlan yerinden oynatacak. Çünkü sayılarının 25 bini bulduğu tahmin edilen kasapların birçoğu kapanma tehlikesiyle karşı karşıya kalabilir. Tebliğin tartışmaya açılmasıyla birlikte görüşlerini basın aracılığıyla açıklayan sektör temsilcileri de ikiye bölündü. Et ve et ürünleri sanayicileri yeni tebliği savunurken, kasaplar tebliğin bu haliyle yürürlüğe girmesi halinde binlerce kasabın kapanma tehlikesiyle karşı karşıya kalacağı uyarısında bulunuyor. Kanatlı et sektörü ise ambalajlı satışın sektörün isteği bir düzenleme olduğunu vurguluyor.

‘Kasap köfte’, ‘kasap sucuk” Türkiye’de çok yaygın bir tüketim alanına sahip. Hemen her mahallede insanlar kendi kasaplarından bu ürünleri temin ediyor. Sadece mahalledeki kasaplarda değil, aynı zamanda ünlü ünsüz birçok restoran da kendi sucuğunu, köftesini üretiyor. Her bölgenin kendine has tatları var. Kayseri sucuğu, Kastamonu pastırması, Afyon sucuğu, Adapazarı ıslama köftesi, Tekirdağ köftesi, Sivas köftesi… Bu liste uzayıp gidiyor. Bu tatların büyük çoğunluğunu kasaplarda bulmak mümkün. Et markaları da bu isimlerde ürünler çıkarıyor ancak, kasaptaki-nin tadını yakalayamıyor. Tebliğin yürürlüğe girmesi halinde, yüzyıllardır kasaplarda bulunan birçok yöresel tat da tarihe karışmış olacak.

“BAŞKA BİR ÜLKEDE YOK

Türkiye Kasaplar Federasyonu Başkanı Fazlı Yalçındağ, tebliğ konusunda sanayiciyi suçluyor. Tebliğin bu hale gelmesi için sanayicilerin lobi yaptığım savunan Yalçındağ, “Et sanayicilerinin sucuk satışlarında ciddi düşüşler oldu. Biz karışımlı ürünlerin yasaklanmasına öncülük etmiştik. Sanıyorum onun intikamını alıyorlar” diyor. Türkiye’de 25 binin üzerinde kasap esnafı bulunduğunu belirten Yalçındağ, bu kasaplarda günlük ortalama 5-10 kilogram arasında sucuk satışı yapıldığını söylüyor. Yalçındağ, şu değerlendirmeyi yapıyor:

“Avrupa ve Amerika’da birçok gelişmiş ülkede kasaplar var. Bunlar sucuk, sosis, jambon gibi yan ürünler de üretiyor. Biz niye üretmeyelim? Yanlış yapan bir kasap varsa, denetimde ortaya çıkar, cezasını da verirsin. Komple yasaklamanın mantığı yok. Bu tebliğ çıkarsa kasap mesleği biter. Bizim asıl işimiz et ama tüketicinin istediği ürünleri de üretiyoruz. Tebliğ alanımızı daraltır. Böyle olunca da kasapların birçoğu zora girer. Bu tebliğin getireceği sakıncaları sayın bakanımıza anlatacağız. Haklı olduğumuzu sonuna kadar savunacağız. Bu haliyle çıkmaması için elimizden gelen gayreti göstereceğiz. Yine de başaramazsak mahkemeye taşıyacağız. Mahkemelerde sonuç alamazsak Anayasa Mahkemesi’ne kadar yolumuz var.”

“BAKANLIK TEBLİĞİ DÜZELTECEKTİR”

Son dönemlerde Kasap Döner markasıyla hızla büyüyen ve yeni restoranlar açan Emrah Sarıtaş, kasap geleneğini de yaşatan bir isim. Hem sanayici hem de kasap mağazaları bulunan Sarıtaş, kasaplarda sucuk üretiminin yasaklanmasını anlam veremediğini söylüyor. Sarıtaş, “Tebliğe bakılırsa kasaplarda parçalama işlemi bile yapılamayacak. Böyle bir şey mümkün mü?.. Kasapları kapatalım demenin başka bir yolu bu.

Dünyanın her yerine gidiyoruz. Avrupa ve Amerika’da yasak olmayan bir üretim yöntemi, Türkiye’de neden yasak olsun? Dünyada bir ülke göstersinler bizdeki gibi bir tebliğin benzerinin bulunduğu. Bakanlığın bu durumu düzelteceğine inanıyoruz” diyor.

“ÜRETİMİ SANAYİCİ YAPMALI”

Ulusal Kırmızı Et Konseyi ve Et Üreticileri Birliği Başkanı Mustafa Bılıkçı ise tebliği savunuyor. Aynı zamanda Sultan Et ve Sucuk’un sahibi olan Mustafa Bılıkçı, sucuk, köfte gibi ürünlerin daha hijyenik ortamlarda endüstriyel olarak üretilmesi gerektiğini söylüyor. Bılıkçı şunları vurguluyor: “Tartışmaya sarıtaş açılan et tebliğini çok yerinde buluyoruz. Hem hijyen, hem denetim için bu düzenleme çok yerinde. Sucuk, salam, sosis gibi ürünlerin üretimi Türk gıda kodeksine t uygun gerçekleşmeli. Bu ürünler ambalajlı olarak tüketiciye ulaşmalı.”

PAKETLEYİP SATANLAR VAR

Hali hazırda kanatlı et sektörü üretiminin yüzde 65’i paketli, yüzde 35’i dökme olarak yapılıyor.

Tebliğ yürürlüğe girerse perakende noktalarında dökme satış tamamen yasaklanacak. Marketlerin kasap reyonlarında ve kasaplarda parçalama işlemi kesinlikle yapılmayacak.

Perakendeci ya üreticilerden paketli alacak ya da izin belgeli işletmelerinde ambalajlı hale getirecek. İstanbul’un güçlü yerel marketlerinden biri olan Hakmar, dört yıldır bu kurala uygun satış yapıyor. Kurduğu tesiste tavukları işleyip ambalajlayan Hakmar, 300’ün üzerindeki mağazasının hiç birinde parçalama işlemi yapmıyor. Hakmar Yönetim Kurulu Başkanı İsa Albayrak, “Kurduğu-^\bayrak muz tesis ile zaten biz tebliğe uygun satış yapıyoruz. Bizim mağazalarımızda tavuklar hep pakette satılıyor. Değişik gramajlarda paketlerimiz var. Müşterimiz beklemeden ürünü alıp gidiyor” diyor.

Nusr-Et, üretim tesisi kuracak

Yeni tebliğ sadece kasapları ilgilendirmiyor elbette. Birçok ünlü restoran kendi sucuğunu, köftesini üretip müşterisine sunuyor. Bunlardan biri de İstanbul’un gözde mekanlarından Nusr-Et Steak House. Ünlülerin uğrak yeri olan Nusr-Et de yeni tebliği duyduktan sonra önlemini erken almak istemiş. Tebliğ yürürlüğe girdiğinde hazır olmak istiyor. Firmanın kurucusu Nusret Gökçe, “Bizim kendi köftemiz, sucuğumuz var. Müşterilerimize sunuyoruz. Etlerimizi işleyeceğimiz ayrı bir tesis kurmak için çalışıyoruz. Gerekli izinler için müracaatımızı yaptık.

Bizim gibi izin belgesi alacak olan mekanlar bu tebliğden etkilenmez. Bu tesis için belgeler, izinler çıkar çıkmaz yatırım yapacağız.

Etlerimizi burada işleyeceğiz. Köftemizi, sucuğumuzu da bu tesiste üreteceğiz” diyor.

Beyaz et sektörü memnun

Bu tebliğe en kolay uyumu beyaz et sektörü gösterecek gibi görünüyor. Dökme tavuk satışının yasaklanmasını yerinde bulan sanayiciler yeni tebliğden memnun. Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Demeği [BESD-BİR] Başkanı Sait Koca, konuya ilişkin değerlendirmesinde, kanatlı etlerin ambalajsız satışının yanlış olacağını daha önce defalarca dile getirdiğini söylüyor. Ambalajsız olarak dökme kanatlı eti satışının, suistimalleri beraberinde getirdiğini belirten Koca, kanatlı eti üretimi yapan bütün firmaların ambalaj konusunda hassas davrandıklarını vurguluyor. Koca, şöyle devam ediyor:

“Sektörde ambalaj altyapısı zaten hazır.

Ambalaj tüketicinin ne aldığını bilmesini sağlıyor. Hangi firmanın hangi tarihli ürününü aldığını bilme imkanı veriyor. Bakanlık sanıyorum, dökme ürünlerin sıkıntılarını gördü ve bu düzenlemeden geri adım atmaya karar verdi. Zaten geçen yıla kadar kanatlı etleri ambalajsız satılamıyordu. Umarım bu taslak yürürlüğe girer ve ambalaj zorunluluğu bu yıl geri gelir. Hijyen anlamında ambalajsız ürün çok riskli. Ambalajlı ürünün garantörü marka iken, açık ürünün garantörü satışı yapan market veya kasap. Ambalajlı ürünler tüketici açısından daha avantajlı.”