Bu Hafta Piyasalar Temmuz

GEÇEN hafta piyasalar açısında oldukça stresli geçti. Dolar 2.18 TL kritik seviyesinin üzerine çıkarken, borsada satışlar arttı ve BIST-100 endeksi en düşük 77.750 seviyelerini gördü. Bu arada gösterge tahvilin faizi 9.68 seviyelerine kadar yükseldi. Kısa süre içinde oluşan sert fiyat hareketleri, yatırımcılarda, sanayicilerde, ihracatçıda, ithalatçıda ve tüketim ya da tasarruf kararı veren hane halkında endişeler oluşturuyor.

Dolar/TL kurunun bayram öncesinde 2.09 seviyelerine kadar düştükten sonra, bayram sonrasında önce 2.14’e yükselmesi, ardından da geçen hafta 2.18’i görmesinin bazı önemli sebepleri var. Birinci sebep, ABD Doları’nm dünya piyasalarında diğer paralara karşı değer kazanıyor olması. Her ne kadar ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Janet Yellen, faizlerin uzun süre düşük seviyelerini koruyacağını söylese de ABD’den gelen son ekonomik verilerin güçlü sinyaller vermesi ve bazı FED üyelerinin faiz artırımının beklenenden erken başlayabileceğini söylemesi piyasaları tedirgin ediyor.

Geçen hafta piyasaların bozulmasının ikinci sebebi, Moody’s isimli derecelendirme kuruluşunun cuma günü yayınlayacağı rapora ilişkin negatif beklentilerin olmasıydı. Bu yazının yazıldığı sırada henüz Moody’s’ten notumuza ilişkin bir rapor haberi gelmediği için bu konuda ekstra bir yorum yapma imkanım bulunmuyor.

DOLAR NEREYE KADAR GİDER?

Bu durum MB’nin döviz satışı dışında alacağı aksiyonlara bağlı olacak. Her ne kadar haftalık repo faizi (politika faizi) son MB toplantısında aşağı çekilmiş olsa da, MB istediği anda piyasaya daha az likidite vererek faizi yükseltebilir ve dövizdeki dalgalanmanın önüne geçebilir. Bu nedenle aslında bu aşamada doların alıp başını gidebileceğini söylemek zor. Bunu söyleyebilmek için, dolardaki yükseliş devam ederken veya dolar 2.20 seviyesini geçtikten sonra (eğer geçerse) MB’nin ne tür politika uyguladığına ve uygulayacağı politikaların ne kadar etkili olduğuna bakmak gerekir. 2.20 geçilmesine, döviz satışı olmasına ve haftalık repo faizlerinin bankalar arası piyasada yüzde 10’un üzerine çıkmasına rağmen dolar artmaya devam ediyorsa, işte o zaman korkmak gerekir. Bu yüzden şu anki türbülansm büyük ölçüde küresel genel şartlara uygun olduğunu ve dolarda kalıcı bir yükselişi başlattığını söyleyemeyiz.

Yine de dolar/TL kuru için 2.10-2.12 aralığının artık önemli dip seviyeler olduğunu, önümüzdeki birkaç ay içinde bu seviyelerin altına düşme olasılığının zayıf olduğunu söyleyebiliriz. Döviz açık pozisyonu olanların 2.12 veya altındaki seviyelerden bu pozisyonlarını kapatmalarında fayda var. Şu an için 2.13-2.20 aralığını doların dalgalanma bandı olarak verebiliriz.

KRİTİK DÖNEMEÇLER OLABİLİR

Geçen hafta Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) faiz toplantısı ve bu toplantı sonunda ECB Başkanı Mario Draghi’nin vereceği mesajlar önemliydi. ECB, gösterge faiz oranım değiştirmeyerek rekor düşük seviyede tuttu. Faiz kararı açıklandıktan sonra Draghi saat 15:30’da bir basın toplantısı düzenledi. Draghi, Ukrayna’da meydana gelen gelişmeleri de içeren anlaşmazlıklardan kaynaklanan risklerin arttığım söyledi. Görünen o ki, Ukrayna ile Rusya arasındaki gerginlikler sonrasında, ABD ve Avrupa’nın uyguladığı yaptırımlar ve buna karşılık olarak Rusya’nın uygulayacağı yaptırımlar, Rusya’ya zarar verecek olsa da, Avrupa bölgesi de zarar görecek. Draghi de bu görüşe katılıyor. Sadece Rusya olayının değil, Irak, Gazze, Suriye ve Libya’da ortaya çıkan jeopolitik risklerin Avrupa üzerindeki olumsuz etkisinin, dünyanın diğer bölgelerine göre daha fazla olacağım itiraf ediyor.

Bir yılda 220 milyar dolarlık finansmana ihtiyacı olan Türkiye’nin, çok kritik dönemeçlere hazırlanması gerekiyor. ABD verilerinin biraz olumlu gelmesi bile doları böyle hareketlendirirse, faiz artırım süreci başladığında özel sektörün dış borçlarım çevirmesinde çok ciddi güçlüklerle karşılaşılabilir.

Sizler bu yazıyı okurken, belki de oyunuzu kullandınız ya da kullanıyor olacaksınız. İlk turda kimse yüzde 50’yi geçemezse piyasalar bir miktar bozulabilir ama bunun uzun süreceğini zannetmiyorum. Borsa geçen hafta önemli bir dip yaptı, bu haftaya başlarken hem dış koşullar hem de seçim sonuçlarının algılanması piyasaların yönünü belirleyecek. Birçok belirsizlik olduğu için bu haftaya ilişkin tahmin yapmak zor. Fakat endeks mutlaka bir tepki hareketi yapacak. Bu gerçekleşirse 81 bin-82 bin civarları hisse oranlarını azaltmak için bir fırsat olabilir.