Bilişim sektörünün yeni problemi

BİLİŞİM sektörü, 1990’lardan bu yana yaygın ve alternatifi bol satış kanallarına sahip. Bu kanallar, internetin yani e-tica-retin gelmesi ile birlikte, daha organize davranmaya başladılar. Bayi kanalı, distribütör firmanın altyapısını kullanarak siparişlerini verirken, aynı yapı üzerinden de ödemeyi hallediyor. Yani POS sistemini sanal olarak kullanıyor. Fakat bankaların kredi kartına taksit uygulamaları sonrasında, yılbaşında kuyumculuk, kontör ve cep telefonlarına gelen taksit yasaklarının ardından, bu sisteme yönelik bir tehdit oluştu. Bugün anlatacağımız konu bu.

POS TEFECİLERİNE DİKKAT!..

Cep telefonlarımıza son bir kaç aydır gelen “Kredi kart borçlarınızı ödeyelim” türü mesajların arkasında tefeciler var. Bunlar dünyanın en eski mesleklerinden birisi olan ‘para satma’ işini, kredi kartlarının taksit uygulaması ve sanal POS sayısının artışı sayesinde yeni bir boyuta taşımış dürümdalar.

‘POS tefecileri’ olarak adlandırabileceğimiz bu kişi ve kuramlar, genellikle yükte hafif ama pahada ağır malları taksitle satıyormuş gibi yaparak para satıyorlar. Bunun için sanal POS’ları kullanıyorlar. Kredi kartını ödeyemeyecek duruma gelmiş ya da para ihtiyacı olan bir kişiye, mesela bin TL’lik bir şey satıyormuş gibi taksitli işlem yapılıyor ve buna karşılık eline 700-800 TL nakit olarak veriyorlar. Aradaki fark tabii ki tefecinin kazancı olan komisyon.

OLAN BİLİŞİM SEKTÖRÜNE OLDU

Bu işlem, borcu olan kişileri ilk etapta rahatlatıyor gibi gözükmekle birlikte, aslında borcunu uzatıyor ve artırıyor. Genellikle de o kişinin tekrar tekrar gelmesine ve borç sorununun büyümesine yol açıyor. Diğer zararı, yaygm bayi sistemi ve merkezi ödeme olanağı (düşük komisyon oranı) olan teknoloji sektörüne oluyor. Çünkü devlet bu işlemleri fark ettiği için yılbaşı öncesi yükte hafif, pahada ağır, kuyumculuk, akıllı telefon ve kontör işlemlerinin taksitli yapılmasına yasak getirince işlemler bilişim sektörüne kaydı. Buna da BDDK üzerinden Bankalar Birliği önlem getirdi ve nisan ayında bir karar yayınladı.

Neyse ki, bilişim sektörünün dikkatli ve çalışkan bir derneği var. 12 bin kadar KOBI ölçeğindeki firmanın olduğu bilişim sektörünü temsil eden TOBİDER Bilişim Sektörü Derneği konuya müdahil oldu. Bankalar Birliği ve BDDK ile çalışarak, bu olayın sektörün işleyişine zarar vermesini önleyici çalışmalar yaptı ve halen yapıyor.

YILSONUNA KADAR ERTELENDİ

Nisan ayında Bankalar Birliği tarafından, BDDK’nm talebiyle yayınlanan ‘Mesleki Tanzim Kararı’, sanal POS’larla işlem yapan her kuruluşun, kendi sanal POS’u olmasa bile, bir üye numarası olması ve sözleşme imzalaması şartını getirdi. Ancak bankalar bu işlemlerin her birine 10-30 TL düzeyinde para istiyor. Anadolu’daki bilgisayar bayileri düşünüldüğünde, 10 – 12 bin kadar KOBI ölçekli firma var. Bir firmanın 15 kadar toptancı/distribütör ile ilişkisi olduğu ve 10 banka ile çalıştığı düşünülürse, her bir bayinin bin 500-3 bin TL arası sözleşme gideri olacak. Bu da KOBI ölçekli firmaları rahatsız ediyor.

Bu firmaların derneği olan TÜBİDER ise kararın önemli ve gerekli olduğuna inandıklarını ama uygulamanın sektörün yapısını göz ardı etmemesi gerektiğini belirtiyor. Düzenlemenin de sektörün şu anki mevcut düzeni değiştirecek, haksız rekabet yaratabilecek, özellikle KOBÎ’lerin yok olmasına sebep olabilecek bazı sonuçlar doğurabileceğini düşünen TÜBİ-DER’in yaptığı başvurular sonucunda uygulama yılsonuna ertelendi.

DÜZENLEMELER ENGELLEYECEK Mİ?

TÜBİDER’in bu süreçte, bankalar ve ilgili kuramlarla mutabık kalmak, yöntemleri belirlemek ve arkasından da bilişim sektörü kuramlarının ilgili bankalara gidip imza atıp, sözleşme imzalamaları konularında yoğun bir çalışma yürütüyor. TÜBİDER sözleşmelerin sayısını da teke indirmek için çabalıyor.

Bu arada, bilişim bayileri neden kendileri sanal POS almıyor da üye numarası alıyor derseniz, bilişim sektöründeki hiyerarşik sistemde, toptancıların ve ara toptancılarının POS komisyon oranları ile perakendeci bir bilişim bayisinin POS komisyon oranı arasında 5 puan ve üzeri fark olduğu not ediliyor.

Bütün bu düzenlemeler POS tefecilerini engelleyecek mi? Bilemiyoruz… Çünkü onlar her durumda bir yol buluyorlar.