Ambalajda renk tercihleri yeniden değişti

Ambalajda renk tercihleri yeniden değişti. Renk uyaranlarıyla yeme dürtüsü çok daha çabuk harekete geçiyor. Bunun dikkate alınmadığı gıda ürünlerinin pazarda başarı şansı sınırlı.

Her lezzetin bir rengi var!

BEYNİMİZDE zamanla olgunlaşan bir tat arşivi bulunuyor. Çoğumuz farkında değiliz. Gıda ambalajlarındaki her renk ve görüntü insan zihnindeki bu tat arşivine kaydoluyor. Ambalaja yaklaştığımız andan itibaren olumlu olumsuz bir sonuca varıyoruz. Bir bakıma ambalajın görüntü ve rengi ürünün içindeki lezzet algısıyla bütünleşiyor, belleğe kaydoluyor.

GIDA AMBALAJINDA YENİ TERCİHLER

Dünyada yeni deneysel çalışmalar var. En ilginci çikolata sektöründen. Çikolata lezzetine ambalajın katkısı tartışılmaz. Örneğin taze sütün kakao ile oluşturduğu lezzet fikrini ambalajda veremezseniz, dünyanın en iyi çikolatasını yapsanız da tat açısından tüketici tatmin olmuyor.

Fındıklı çikolatalarda çiğ fındık görüntüsünün etkisi yok! Fındıklar kızarmış derecede kavrulmuş olacak ya da kabuklu gösterilecek! Beyin garip bir şekilde fındığı kavrulmuş şekliyle gördüğü zaman lezzet içeriğini algılıyor. Aynı durum Antepfıstığıyla yapılan deneylerde de geçerli. Yeşil fıstık görüntüsünün kavrulmuş olması lazım. Beyin fıstık ile çikolata arasında oluşan lezzeti nedense kavrulmuşluk görüntüsüyle algılıyor.

işte tam burada renklerin dili giriyor devreye. Bu konuya en duyarlı mamuller sos, ketçap ve hardal çeşitleri. Örneğin sos ve ketçaplarda acılık duygusu kırmızı renk ya da yalımlı alev figürüyle anlatılırken siyah renk en keskin acılığın sembolü oluyor.

Düşük asitli çiçeksi aromaları hissettiren sızma zeytinyağlarm etiketleri de siyah olmak zorunda. Aromayı öne çıkarmak için ambalaja çiçek figürleri konduğunda zeytinyağı nefaset kaybına uğruyor.

RENKLERİN DALGA BOYU

Görselliğin etkili olduğu daha birçok ürün grubu var. Makarnaların başyemek olduğunu anımsatacak görüntülere ihtiyaç duyuluyor çoğu zaman. Spagetti ambalajları algı testlerine göre fonda daha çok kırmızı olmak zorunda. Kırmızı ambalajlara konmuş makarnalar lezzet algısını güçlendiriyor.

Rengin yanında tasarım yanlışları da yok değil. Örneğin yoğurtlar köşeli ambalajlara konduğunda algılanan lezzet değişiyor. Daha yavan bir tat ortaya çıkıyor, işin görsellikle alakası var. Bizde yoğurt ambalajları üzerinde bir alışkanlık eseri görsel konmuyor. Oysa lezzet algı testleri aksini söylüyor: Kaim kaymağıyla kocaman bir yoğurt dilimi eğer ıspanağın yanında yer alırsa yoğurt daha lezzetli oluyor.

Başta dondurma olmak üzere, meyveli yoğurtlar ve meyve suyu ambalajlarında ise meyve görsellerinin bulunması şart. Ancak görüntülerin gerçek fotoğraf olması gerekiyor.

Kısacası gıda ambalajlarında lezzet vaadi ambalajla başlıyor, Bu nedenle tasarımcılar işin sadece artistik yönünü değil, psikolojik boyutunu da dikkate alıyor. Renk burada en önemli etken…

HER LEZZETİN BİR RENGİ VAR

Ambalaj renkleriyle ilgili ürün gruplarına gelince: Beyaz renk bazı soslarda iyi sonuç veriyor. Balık ambalajlarında açık maviyle birlikte beyaz renk tazeliği sembolize ediyor.

Katkısız süt ve süt ürünlerinde de çok kullanılıyor beyaz renk. Yüksek nitelikli gıda ürünlerinde beyazla yapılan tasarımların tüketici zihninde doğallıkla ilgili çağrışımlar yarattığı saptanmış.

Siyah renk ise gıdada gurme niteliğini yansıtıyor. Zengin içerik ve keskin baharatın sembolü aynı zamanda. Fotoğraf baskılı ürünlerde kalıcılık ve lezzet öne çıkıyor. Çay sektörünün de epey tuttuğu renklerden biri siyah. Akışkan ürünlerde ve baharatlarda lezzeti artırıyor. Şarap ve viskilerde siyah renk ustalığın ve yüksek kalitenin simgesi.

Füme gıda ürünlerinde, barbekü ve ızgara mamullerinde de kalitenin güvencesi.

Özellikle sarı tonlara kaçan kırmızı renkler lezzetin sembolü. İştahı açtığı ve metabolizmayı hızlandırdığı saptanmış. Kırmızının koyu tonları şarap ve meyve suyunda sanal lezzeti artıran işlev görüyor. Bütün tonları et ve et mamullerinin lezzetini ifade edecek özgünlüğe sahip. Genellikle fast food tatlarının vazgeçilmez simgesi. Gurme peynirlerde maviye kayan tonlar farklı lezzet çağrışımlarına yol açıyor. Sucuk, salam, sosis gibi ambalajlarda açıktan koyuya tüm kırmızı tonlar lezzete katkı sağlıyor.

DİĞER RENKLERE DİKKAT ETMELİ

Ambalajlı kaynak suları ve deniz ürünlerinde genellikle mavi kullanılıyor. Diğer gıda ürünlerinde dondurulmuş mamullerin tazeliğini simgeliyor. Salamura ürünlerde sirke ve sos çeşitlerinde korunmuş lezzeti ifade ediyor. Sanılanın aksine kahve gibi kavrulmuş ürünlerde farklılığı göstermesi oldukça ilginç. Gurme kahvelerde kırmızıyla birlikte kullanılıyor. Kafeinsiz ürünlerin sembolü yine mavi renk…

Sarı renk pasta ve pastacılık ürünlerinde lezzete katkı sağlıyor. Unlu mamullerde buğday lezzetini temsil ediyor. Koyu tonlarının makarna ve spagetti için saflık duygusu uyandırdığı saptanmış. Yeşil renkle kombine olması taze ürünlerde dirilik algısına katkı yapıyor. Bitkisel çaylarda nefaseti temsil ediyor. Bazı diyet ürünlerinde düşük kalori vurgusu anlamına geliyor. Çerezler ve kavrulmuş ürünlerin lezzetine katkıda bulunuyor. Kuru yemişlerin gevrekliğini anlatmak için de kullanılıyor.

Yeşil renge gelince: Sanılanın aksine hazır gıda sektöründe diğerlerine göre daha az kullanılan bir renk. Başka renklerle kombine edildiğinde anlam kazanıyor. Zeytin ve zeytinyağında saflığı simgeliyor. Organik kahvelerde lezzeti artıran aromayı akla getirmesi bir başka özelliği. Konserve ambalajlarında çokça kullanılıyor. Margarinlerde katkısızlık izlenimini güçlendiriyor. Mezelerde aromanın sembolü. Birada ve yüksek alkollü içkilerde tadı doğal hale getiriyor. Diyet ürünlerinde ve ekolojik mamullerde lezzeti artırıcı etkiler yapmasıyla ünlü. Kurutulmuş meyve ve sebzelerde doğal lezzeti çağrıştırıyor. Dondurulmuş bakliyat ve salata soslarında da çok kullanılıyor.

• Gıda ambalajlarında parlak kurşuni hariç, gri rengin tüm tonları lezzet içeriğinin anımsanmasında sorun yaratıyor. Gri rengi tercih eden ürünler hafif fermente içkiler ve bazı füme ürünler. Buz mavisini de bu kategori içinde yorumlamak lazım…

• Kahverengi, kakao ve kahve ürünlerine yakışıyor gibi görünse de son zamanlarda tercih edilmeyen bir renk. Yaydığı frekans heyecan duygusu yaratmadığı için lezzet çağrışımını da maskeliyor. Kırmızıya çalan kiremit renkleri ise daha çok kullanılıyor.

• Soğuk renklerin başında gelen mor sanıldığının aksine gıda sektöründe aromatik algıları öne çıkaran bir renk. Ambalajların fon renginde kullanıldığında koku algısı öne çıkıyor.

• Lezzet çağrışımı yapan ambalajlarda renk uyumu önemli. Tazelik algısını yansıtmak için karışık renkler kullanılması tehlikeli. ‘Fresh’ renkler içinse tasarımcılar renklerin dalga boyuna göre çeşitli kombinasyonlar deniyor.

• Lezzet içeriği yüksek ürünlerde mavi rengin kullanılması istenmiyor. Araştırmalar mavi ve maviyle benzer tondaki renklerin iştah azalmasına yol açtığı saptanmış. Bu nedenle obez ve diyabet hastalarının kullandığı buzdolaplarına mavi ya da mor ampuller takılması bu yüzden.

• Beyaz rengin gıdada çokça kullanılmasındaki tek sakınca tokluk duygusu yaratmadığı için sınırsız yeme hissi yaratması. Güçlü besinlerde beyaz renkli ambalajlar obeziteyle ilgili sorunlarına yol açabiliyor.

• Sürekli akılda kalarak lezzet çağrışımı yapan renklerin başında sarı ve sarının koyu tonları var.

Sarı renk psikolojik olarak lezzet algılamasına yardımcı oluyor. Sarı, gıda ambalajlarının en yeni renklerinden biri…

• Turuncu renk ise gıda sektörünün kışkırtıcı rengi… Turuncu renge sahip olan gıda ürünlerinin diğer ambalaj renklerini taşıyan benzer ürünlere göre daha fazla tercih edildiği saptanmış.