İnternetten Yemek Siparişi İş Modeli
İnternetten yemek siparişi uygulamaları. Türkiye’de ilk kez yemeksepeti.com ile başlayan online yemek siparişi uygulaması, aradan geçen 13 yıl içinde yeni girişimcilerle bir sektör haline geldi. 300 milyon dolarlık bir büyüklüğe ulaştığı tahmin edilen pazarda 10’a yakın şirket faaliyet gösteriyor. Pazarın açık ara en büyüğü ise hala Yemeksepeti.
Şehirleşme, gelir seviyesinin artması, kadınların daha çok çalışıyor olması ve genç nüfus Türkiye’de yeme içme sektörünü hızla büyütüyor. Yemek yapma konusunda bilgisi kısıtlı olan veya zamanını mutfakta geçirmek istemeyen genç nesil, artan farklı yemek seçenekleri ve markalar arasında seçimini yapmak istiyor. Hele bir de evden ya da ofisten çıkamayacak durumda olanlar kapıya teslim yemek siparişi vermekten yana kullanıyor tercihini.
Yemeksepeti.com’un kuruluşu ve başarılı olmasıyla, online yemek siparişi adım adım sektör haline geliyor. Bu da online yemek sipariş pazarının büyümesine ve her geçen gün pazara yeni oyuncular girmesine neden oluyor.
Boston Consulting Group’un yaptığı araştırma, Türkiye’de toplam ev dışında yemek yeme pazarının boyutunun 30 milyar TL’ye yaklaştığını gösteriyor. Bu rakama fast food, self service ve evden siparişler de dahil. Online yemek sipariş pazarının büyüklüğü konusunda net bir rakam verilmese de, pazarın 300 milyon dolar olduğu yolunda tahminler söz konusu. Şu anda pazarda restoran markalarının kendi online sipariş siteleri dışında 10’a yakın online yemek sipariş sitesi bulunuyor.
PAZARDA CİDDİ POTANSİYEL VAR
Gerek hedef kitlesiyle, gerek iş modeliyle farklılaşan online yemek sipariş sitelerinin arasında pazarın açık ara lideri ise tahmin edileceği gibi Yemeksepeti.com. Şirket, sektörün diğer oyuncularının da rol modeli konumunda.
Türkiye’de online yemek siparişi pazarının oluşmasının öncüsü olan yemeksepeti.com, 2001 yılında kuruldu. Bilgisayar ve internetin yaygınlaşmasının yanında online ortamda kredi kartı kullanım alışkanlığının oluşması gibi birçok bariyeri atlayarak bugünlere geldiklerini söyleyen Yemeksepeti Kurucu Ortağı ve CEO’su Nevzat Aydın, bugün gelinen noktada Türkiye ve KKTC’de 8 bine yakın üye restoran ve 2 milyon 700 binden fazla kayıtlı kullanıcıya sahip bir yapıya ulaştıklarını anlatıyor.
Günde ortalama 80 bin sipariş aldıklarını ve yaklaşık 220 bin kişiye hizmet verdiklerini belirten Aydın, bugün operasyonlarına yedi ülkede devam ettiklerinin de altını çiziyor. Yıllık büyüme oranlarının yüzde 50’lerde olduğuna vurgu yapan Aydın, şöyle devam ediyor:
“Türkiye’de 35 milyon internet kullanıcısı, 10 milyon da internet üzerinden alışveriş yapmış kişi olduğunu düşündüğümüzde halen pazarda ciddi bir potansiyel olduğunu söyleyebiliriz. İnternet ve yemek tabanlı projeler için konuşmak gerekirse, yurtdışındaki örnekler de dikkate alındığında yapılabilecek birçok farklı fikir var ve Türkiye pazarının potansiyeli çok yüksek.”
HEDEF KİTLESİ ÜNİVERSİTELİLER
Halihazırda faaliyet gösteren şirketlerin birçoğu Yemeksepeti’nin yaptığı iş modelini örnek alarak pazara girmiş durumda. Tabii ayakta kalanlar da var pazardan çıkanlar da.
2007 yılında kurulan İştelezzet.com ayakta kalan şirketlerden biri. İstanbul, İzmir, Ankara, Adana, Antalya, Bursa ve Kocaeli olmak üzere yedi ilde hizmet veren bu şirket dışında, ad-reseyemek.com, yemekdemek.com, neyiyelim.com gibi farklı siteler de bu pazarda faaliyet gösteriyor.
Pazara son giren oyuncu ise ci-ceksepeti.com’un kurucusu Emre Aydın oldu. Sitesinin adı BolBol.com. Aydın, diğer web sitelerinden farklı olarak yayına önce Android uygulamasıyla başladı.
Tabii pazarda mevcut oyunculardan farklılaşarak rekabette öne geçmeye çalışan şirketler de var. 2007 yılında Ali Caner Öner’in yüksek lisans bitirme projesi olarak hayata geçen Uniyemek.com hedef kitle anlamında kendini farklılaştırmış durumda. Bu şirket üniversite öğrencilerini hedefliyor. 2013 yılında el değiştiren şirketin yeni ortaklarından Muhammed Yıldırım, kendilerinin üniversite ve yurt çevrelerinde konumlandığını söylüyor. Yıldırım, konuşmasını şöyle sürdürüyor:
“Biz lokal ve butik bir işletmeyiz. Bu sayede bulunduğu bölgenin ya da üniversitenin yemek sipariş sitesi gibi konumlanabiliyoruz. Hem restoran hem kullanıcı tarafında ilişkilerimiz çok sağlam.”
GURME YEMEK YAPIYORLAR
Bu saydığımız siteler genellikle farklı işletmelerin üye olduğu platformlar. Bir de bu alanda verdiği hizmetle farklılaşan şirketler var. Örneğin Cüneyt Gürbüz, Murat Demir-han ve Bülent Demirhan’ın kurduğu MealBox, ‘Gurme Yemekler’i online siparişle evlere getiriyor. Üç ortak, ünlü bir şefin elinden yapılan yemekleri, restoran ortamında sunmak yerine kapıya teslim ediyor. Böylece kira, personel, dekorasyon gibi ciddi maliyetleri olmadığı için bu tarz maliyetleri fiyatlara yansıtmıyorlar. Kısacası masa ve sandalyesiz bu restoranda fiyatlar da uygun. Ortakların amacı ise MealBox’u Türkiye’nin ilk ve tek sadece paket servisi yapan yemek zinciri haline getirmek.
Şu anda sekiz şubesi olan Meal-Box’ın 100 şubeli bir yapıya ulaşması birinci hedef. Bugün aylık cirosu 500 bin lira olan Meal Box’ın önümüzdeki yıl sonunda cirosunu yıllık 25 milyon TL’ye çıkarma hedefi de var.
KAPANANLAR DA OLDU
Bunlara artı olarak son dönemde bölgesel olarak hizmet vermek amacıyla bulunduğu ildeki restoranları üye alan ileri ufaklı bazı online yemek sipariş sitelerinin de oluştuğu görülüyor. Tabii siteyi kurmak yeterli olmuyor. Nitelikli bir iş planı, güçlü bir strateji ve bunun hayata geçmesini sağlayacak iyi bir takımı olmayan şirketler ise pazarın hızını yakalamakta problem yaşıyor.
İş modelini sağlam temellere dayandırmadan, ölçeklenebilirliği tam olarak düşünmeden adım atan firmaların sektörde zorlandığı hatta sektörden çıktığını görüyoruz. Örneğin Anindayemek.com, doydum.com, neleryesek.com, netten-ye.com gibi şirketlerin kapanmasının altında bu nedenler yatıyor.
Nasıl çalışıyorlar?
Online yemek sipariş sitelerinden sipariş vermek için üye olmanız gerekiyor. Tabii şirket olarak hizmet alabilmeniz için de bir üyelik sistemi söz konusu. Her siparişte bir komisyon alınıyor. Komisyon ise toplam hacimle orantılı oluyor. Yüksek satış hacmine sahip şirketler yüzde 1-2 oranında komisyon öderken, ufak ölçekli firmalarda bu oran yüzde 5-15 düzeyinde oluyor. Ayrıca pek çok şirket fark edilmek için yemek sitelerine banner veriyor. Bu bannerların da siteden siteye değişen ücretleri söz konusu.