Kayseriye Yatırım Yapan Şirketler
Kayseri’deki firmalar artık markalaşmaya daha fazla önem veriyor. Ulusal çaptaki başarılarını, global pazarlara taşıma konusunda ise Ar-Ge çalışmaları ve üniversite iş bilirlikleri önem kazanmış durumda. Üniversite ve sanayi işbirliği konusunda Kayseri, kurumsal bir yapıya kavuşmaya da başladı. Sanayinin ihtiyacı olan bilgiyi üretmek ve eğitimli kişi istihdamını oluşturmak hedefinin Kayseri ekonomisine daha fazla güç katacağı aşikâr.
Kayseri’deki birçok firma, uluslararası arenada rekabet gücünü artırmak için adeta yeniden yapılanıyor. Önümüzdeki dönemde hem ihracat yapan hem ithalat yapan hem de iç piyasada yükselen bir Kayseri, Türkiye ekonomisinde yer alacak. Dünyanın ilk organize ticaret merkezi kabul edilen Kültepe Karum’da başlayan ticaret geleneğini tarih boyunca sürdüren Kayseri, bugün evrensel üretim yapılan bir dünya kenti.
Katma değerli üretim
Kayserilerin ticari zekası Türkiye’de ün yapmış durumda. Fakat Kayserili girişimcilerin bu üne daha modern ticari yöntemleri eklemesiyle şehrin ekonomiye bakışı da değişiyor. Daha önceleri yüksek cirolu şirketlerin başarılı sayıldığı ilde artık başarının ölçütü katma değerli ürün üretebilmek ve kârlılık olarak beliriyor. Mobilyanın yanı sıra elektronik ve metal sektörleri Kayseri’de öne çıkan sektörler olarak sıralanabilir. Kayseri, orta ve ileri teknoloji ürün ihracatında Türkiye’nin 12. ihracatçı ili olarak 280 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Ayrıca yeni nesil ürün üretimine yönelik yatırım teşvikleri kapsamında Kayseri ili de bulunuyor. Bu teşviklerin Kayserili sanayicinin katma değerli ürün üretme hedefine katkı sağlayacağı düşünülüyor.
Tayyare fabrikasından özel girişime
Eskiden başta halıcılık olmak üzere dokumacılık, dericilik ve bakırcılık gibi üretim etkinlikleriyle tanınan ve canlı bir ticaret yaşamı olan Kayseri yöresi, Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde oldukça sönükleşti. Bu sırada tarımsal üretimi, tüketim gereksinmesini karşılamaya yetmeyen bir durumda olan Kayse-ri’nin ekonomisi Cumhuriyet döneminde, 1926’da halı ipliği ve uçak montaj fabrikalarının açılması, 1927’de demiryolu bağlantısının kurulmasının ardından canlanmaya başladı. 1950’den sonra karayolu ulaşım bağlantılarının güçlenmesi ve tarıma dayalı sanayi yatırımlarının artması, ilin hızla gelişmesine yol açtı.
Cumhuriyet döneminin önemli devlet yatırımları olan Tayyare Fabrikası ile Sü-merbank Bez Fabrikası süreçleri Kayseri sanayisinin önemli deneyimleriydi. Son 30 yılın özel girişimleriyle yakalanan haşanda, geçmişteki bu fabrika deneyimlerinin sim da bulunuyor. 1980’li yıllarda büyük işletmelerin sayısı arttı. Özellikle 1985’ten sonra uygulanan teşvik sistemi, İlde teşvikli yatırım yapanları arttırdı, çok sayıda büyük ölçekli işletmeler doğdu. Organize Sanayi Bölgesi’nin kurulması, altyapısının tamamlanması ve 1989 yılında bu bölgeye teşvik sistemi içerisinde ikinci derecede kalkınmada öncelikli yöre statüsü verilmesi, Kayseri’de büyük işletme sayısının çok sayıda artmasına yol açtı.
Bugün, Kayseri ulaşım ve enerji olanaklarının yanı sıra zengin yeraltı kaynaklarıyla birlikte önemli ölçüde gelişmiş sanayisi ve özel sektör girişimleri ile önde gelen iller arasında yer alıyor. Mobilyadan elektroniğe, tekstilden çelik ve metal sanayisine kadar önemli sektörlerde güçlü markaları bulunuyor. Üç tane organize sanayi bölgesi, 11 tane küçük sanayi sitesi, serbest bölgesi ve teknoparkı ile kayseri, sürekli gelişmekte olan, üretim ve ihracat potansiyeli yüksek bir sanayi şehri.
OSB özel sektörün kontrolünde
Kayseri’de 11 küçük sanayi sitesi faaliyette bulunuyor. Küçük sanayi sitelerinin 8 tanesi il merkezinde. Diğerleri Tomar-za, Pınarbaşı ve Develi ilçelerinde yer alıyor. Küçük sanayi sitelerinde toplam 8 bin civarında değişik işyeri bulunuyor. İlde bulunan üç OSB’nin en önemlisi Kayseri Organize Sanayi Bölgesi altyapısı ile örnek teşkil eden bir sanayi bölgesi. Birçok sanayi bölgesinden farklı olarak kamu ağırlıklı değil tamamen özel sektör tarafından yönetiliyor. Diğer iki organize sanayi bölgesi ise İncesu ve Mimarsinan.
Şehirde 20 bin işletme ve binin üzerinde fabrika bulunuyor. Sanayinin yüzde 97’sini KOBİ’ler oluşturuyor. Büyük çoğunluğu özel sermaye girişimi. Özellikle son yıllarda mobilya, tekstil, elektrikli ev aletleri ve madencilik sektörlerindeki yatırımlar ile şehrin sanayisi katlanarak güçleniyor. Son yedi yılda 5084 Sayılı Teşvik Yasası ile 150’yi aşan sayıda fabrika yatırımına sahne olan ilin sanayi potansiyeli hala yüksek.
İl ekonomisini sanayi üretimi sırtlarken yadsınamaz tarım ve hayvancılık faaliyetleri de şehrin ekonomisine güç veriyor.
Toprakların yüzde 40’ı tarıma elverişli
Tarım, Kayseri ekonomisinde sanayi, ticaret, ulaştırma sektörlerinden sonra geliyor. Yaklaşık 700 bin hektar arazi tarımda kullanılıyor. Bu miktar il topraklarının yüzde 40’ma karşılık geliyor. İl sanayisinin yüzde 13’ü tarım dışı, yüzde 6’sı çayır-mera, yüzde 41 ’i orman fundalık olarak konumlanmış. Tarım arazisinin neredeyse yarısı tahıl ekiminde kullanılıyor. 200 bin hektarlık sulanabilir alan ise Develi Projesi ile daha da genişliyor. Develi I. Merhale Projesi ile sulanan 18 bin 346 ha. alandan sonra kalan 34 bin 305 ha. alanın sulanması sağlanırken Develi II. Merhale Sulamaları ve Develi HES projeleri sulu tarımın daha da gelişmesine faydalı olacak projeler. Develi kapalı havzasının kendi su kaynaklarının yeterli olmaması nedeniyle yılda 102,83 milyon m3 su, Zamantı nehrinden ovaya aktarılıp ovadaki YAS kaynakları da kullanılarak toplam 365 bin 910 dekar sahanın sulanması planlanıyor. Toplam 9 üniteden oluşan işin 2 ünitesi bitirilmiş 5 ünitesi yatırım programında.
Bir ilginç ayrıntı ise mobilya sektörünün güçlü olduğu Kayseri, orman varlığı açısından fakir bir bölge. Türkiye orman varlığının sadece yüzde 0,5’i Kayseri’de bulunuyor. Hayvancılığın ise Türkiye ortalamasına yakın olduğu ilde, kanatlı hayvan varlığı ortalamanın üzerinde üretime sahip. Hayvansal et ürünleri üretim kalemlerinde ilk sırayı alıyor. Kayseri’nin Türkiye çapında meşhur olan pastırma üretimi hayvancılığı geliştiren bir unsur.
2023’TE KAYSERİ İHRACATI: 5 MİLYAR DOLAR
1,77 milyar dolarlık ihracat rakamına sahip olan kayseri Türkiye’nin en çok ihracat gerçekleştiren 12. ili. Kayseri, Türkiye’nin dünya ekonomi liginde ilk 10’u hedeflediği 2023 yılında 500 milyar dolarlık genel ihracat rakamının 5 milyar dolarını karşılamayı hedefliyor. İstihdamını ise bu yıla kadar 300 bin kişiye çıkarmayı hedefliyor.
Havayolu, denizyolu ve karayolu olmak üzere bulunduğu bölgede geniş ulaşım imkanlarıyla Kayseri, markalarıyla, teknolojik ürünleriyle ve rekabetçi gücüyle bu hedeflerini gerçekleştirmeyi planlıyor.
Neden Kayseri’ye yatırım yapılmalı?
• Kayseri çevresindeki 15 il için ticaret, lojistik ve sağlık merkezi konumunda.
• Avrupa, Ortadoğu ve Asya’daki 1,5 milyar müşteriye ve toplam gayrisafi yurtiçi hasılası 25 trilyon dolar değerindeki pazarlara erişebilme olanağı sağlıyor.
• Kayseri’den dünyanın dörtte birine beş saatlik uçuş ile ulaşılabiliyor.
• Kayseri’den her gün direkt:
-35 yurtiçi -30 yurtdışı aktarmalı 95 destinasyona uçuş imkanı bulunuyor
• Demiryolu ve karayolu ile limanlara kolay ulaşım imkanı var:
– Toplam 1.136 km karayoluyla tüm Türkiye ve komşu ülkelere ulaşım imkanı
– Günlük yolcu treni sayısı 9
– Günlük yük treni geçişi 40
KAYSERİNİN MARKALARI
Türkiye’nin tanıdığı birçok marka, üretimde ve ihracatta Kayseri imzası taşıyor. Kayserili firmalar yarattıkları marka değerini küresel arenaya taşımaya kararlı.
1 926’da başlayan Kayseri Tayyare fabrikası ve Bünyan Halı, 1935’te Sümerbank Kayseri Bez Fabrikası yatırımlarından bu yana Kayserili girişimciler özellikle özel sektör yatırımlarında öne çıktılar. Bugün şehirde faaliyet gösteren firmalar Türkiye çapında ulusal markalara dönüştü.
Boydak Holding çatısı altındaki firmalar öne çıkıyor
Kayseri, “ISO 2013 Türkiye’nin En Büyük İlk 500 Kuruluşu” listesinde 12 firma ile yer alıyor. Bu firmalar Arassmda Boydak Holding’e bağlı firma bulunuyor. Boydak Holding’in firması olan HES Hacılar Elektrik, Kayseri’nin en büyük firması olarak bu listenin başında yer alıyor. Türkiye çapında ise 65. sırada bulunuyor. Kayserili büyükler arasında Boydak Holding’in HES Hacılar Elektrik dışında; Boytaş Mobilya, Boyteks Tekstil, Boyçe-lik Metal ve İstikbal Mobilya firmaları bu listede yer alıyor. Kayseri Şeker, Merkez Çelik Sanayi, Has Çelik ve halat Kayseri’nin en büyük ilk 5’ine girebilen firmalar. TİM (Türkiye İhracatçılar Meclisi) tarafından hazırlanan Türkiye’nin en çok ihracat gerçekleştiren bin firmasının yer aldığı TİM İlk 1000 ihracatçı listesinde, Kayseri’nin en çok ihracat gerçekleştiren firmaları olarak ilk üç sırada Boyteks Tekstil, HES Hacılar Elektrik ve Boydak Dış Ticaret bulunuyor.
Kayseri üretim destek üsleri
Erciyes Teknopark A. Ş.: Türkiye’deki 26 teknoparktan biri. Erciyes Üniversitesi yerleşkesi içerisinde toplam 276 bin m2 alanı ile Ar&Ge yatırımı yapan firmalara kurumlar vergisi / gelir vergisi muafiyeti sağlayarak katkıda bulunuyor.
Teknoloji Geliştirme Merkezi (TEKMER): Makine-Teçhizat, Danışmanlık, Fuarlara Katılım Destekleri gibi pek çok destekler sunularak Ar&Ge yatırımı yapan firmalara katkıda bulunuyor.
Kayseri Dünya Ticaret Merkezi: 20 bin m2’lik fuar alanı ile ulusal ve uluslararası pek çok fuara evsahipliği yapıyor. ÜSAİV -Üniversite Sanayi Araştırma İşbirliği Vakfı: 1985 yılında kurulan Türkiye’deki ilk ÜSAİV. Üniversite ile sanayicilerin karşılıklı olarak birbirlerinin imkanlarından yararlanmaları amacına yönelik hizmetler sunuyor.
KOSGEB: T.C. Sanayi ve Ticaret Bakan-lığı’na bağlı Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı. İmalat Sanayi ve imalat sanayi dışındaki sektörlerdeki KOBİ’lerin ekonomideki yerlerinin geliştirilmesi amacıyla kurulmuş bir kamu kuruluşu.
Kayseri ABABİGEM: Avrupa Birliği İş Geliştirme Merkezleri projesi KOBİ’lere yönetim danışmanlığı ve eğitim hizmetleri sunmak üzere tasarlanmış İş Geliştirme Merkezi olarak kentteki küçük ve orta ölçekli şirketlere yönelik faaliyet gösteriyor.
