Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri Sektörü 2023 İhracat Stratejisi

2023’te Türkiye’nin ihracatını 500 milyar dolar seviyesine ulaştıracak yol haritasının belirlenmesi amacıyla Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından Balanced Scorecard (Kurumsal Karneleme) yaklaşımı ile geliştirilen Strateji Haritası sektöre rehberlik ediyor.

Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin 2023 yılında 500 Milyar Dolar ihracat hedefiyle başlattığı girişimin ilk adımı olarak Türkiye düzleminde makro ölçekte, ikinci adımı olarak da sektörel düzlemde çalışmalar yürütülmüştür. Projenin temel amacı Türkiye’nin ihracat atılımına yönelik bütünsel bir “Stratejinin Uygulamaya Aktanlması” çerçevesini oluşturmaktır. Her bir sektörün ve alt-sektörlerin 2023 yılı ihracat hedefleri, sektörleri temsilen çalışmada yer alan sektör liderleri tarafından belirlenmiştir. Stratejinin metodolojisi ülke ve sektör şartlanna adapte edilen “Balanced Scorecard” yaklaşımı ile oluşturulmuştur. Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri Sektörü Strateji Haritası ve Performans Programı’nda 16 Stratejik Hedef ve bu hedeflere ilişkin 78 Başan Kriteri ve 46 Eylem Maddesi belirlenmiştir. Sektör stratejik öncelikleri ve ihracat hedefleri oluşturulurken, sektörün banndırdığı alt sektörler de dikkate alınmıştır.

Stratejide sürdürülebilir ihracat artışının sağlanması için 5’er yıllık dönemlerle belirlenen stratejik hedefler takip edilmektedir. Sayısal verilerin oluşturulmasında, Birleşmiş Milletler uluslararası ticaret veri sisteminden yararlanılmış, sayısal veriler ve öngörüler için SITC-3 ve Harmonize Sistem-1992 sınıflandırmalan kullanılmıştır Elde edilen veriler ışığında yapılan hesaplamalar ve tahminler ile 2008’de % 2,6 olan küresel sektör ihracatı pazar payının 2023’te % 2,7’e ulaşması ve ihracatın 7,3 milyar dolar seviyesine gelmesi hedeflenmektedir.

Çimento, Cam, Seramik Sektörü İhracat Verileri

Çimento, cam, seramik ve toprak ürünleri sektörünün toplam ihracatı 2010 ve 2011 yıllarında hedeflenen değerin üstüne çıkmış; 2012 yılında ihracat 3,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2013 Ocak-Ağustos dönemi ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre %2,5 oranında artarak 2.141 milyon dolara ulaşmıştır.

2023 hedefine ulaşmak için ise ortalama %7’lik bir büyümeye ihtiyaç vardır.

Önümüzdeki 10 yılda; cam sektörünün ihracatını yılda ortalama %9 artırması, seramik sektörünün ihracatını yılda ortalama %12 artırması, çimento sektörünün ihracatını aynı seviyede tutması ile 2023 ihracat hedefine ulaşılması amaçlanmaktadır.

Çimento Sektörü

2010 yılından itibaren düşüşe geçen çimento sektörü ihracatında 2013 yıl sonu için hedeflenen 1 milyar $’dır. 2012 yılı hedeflenen rakamın altında kalmasına rağmen; 2013 yılı İlk 6 aylık ihracat rakamı 436 milyon’a ulaşmış olup, geçen yılın aynı dönemine göre %9 artış yaşanmıştır. Yıl sonu itibariyle hedeflenen değere ulaşmak mümkündür. 2011 verilerine göre, Çimento dünya ihracatında Türkiye 1.sırada yer almaktadır. Türkiye’nin 2012 yılında çimento Sektörü birim ihraç değeri ise 64 $/ton olarak gerçekleşmiştir.

Avrupa ülkelerinde yaşanan ekonomik kriz, bu ülkelerdeki çimento tüketimlerini %50’ler seviyesinde azaltmıştır, bu da söz konusu pazarlara yönelik ihracatın azalmasına hatta durmasına sebep olmuştur. Suriye’de yaşanan siyasi ve ekonomik istikrarsızlık ticarete olumsuz yansımış ve Irak’ta İran ile yaşanan haksız rekabet Irak’a yönelik ihracatı %50 oranında azaltmıştır.

Seramik Sektörü

2011 yılma göre, 2012 yılı ihracat artış oranı %6’dır. Hedefin çok az altında kalınmıştır. 2013 ilk 6 aylık dönemde ise ihracat geçen yılın aynı seviyesinde kalmıştır. AB ülkelerinde yaşanan ekonomik daralma ve özellikle İslam ülkelerinde yaşanan siyasi istikrarsızlık ihracatın büyüme oranını yavaşlatan etkenlerdir. 2023 hedefine ulaşması için sektörde yıllık %12 artış oranı öngörülmektedir. Dünya ihracatında Türkiye 10. sırada yer almakta olup Türkiye’nin 2012 yılında seramik sektörü birim ihraç değeri ise 0,55 $/kg olarak gerçekleşmiştir.

En fazla ihracat yapılan Almanya, İngiltere ve Fransa gibi AB ülkelerinde pazarın küçülmesi ve Irak’ta gümrük gözetiminin artması ve bu trendin devam edeceği yönündeki beklenti ihracat rakamlarına yansımıştır. Ancak; Avrupa’da yaşanan krize rağmen sektör ivmesini kaybetmemiştir; özellikle İngiltere merkezli, karar vericilerle birebir iletişime dayalı ve proje odaklı mimari etkinliklere ağırlık verilecektir. Konunun Turquality Destek kapsamında değerlendirilmesi için başvuruda bulunulmuştur.

Cam Sektörü

Sektör ihracatı 2011 yılından itibaren düşüş eğilimine girmiştir ve 2012 yılında %5 azalmıştır. 2013 ilk 6 aylık dönemde ise ihracat son iki yıla oranla %10 azalmıştır. 2023 için hedef ihracatın %9 artmasıdır. Hedefi yakalamak zor görünmektedir. 2012 yılı başından itibaren küresel ekonomik durgunluğun etkisiyle camın tüketildiği sektörlerde yaşanan olumsuzluklar cam talebi üzerinde etkili olmuştur. Avrupa’da devam eden durgunluk, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da ekonomik durgunluğa ilave olarak politik istikrarsızlığın olumsuz etkisi pazara yansımış, Rusya pazarında ise kısmi hareketlilik yaşanmıştır. Bununla birlikte cam sektöründe yatırımların yerel pazarlarda yapılması ağırlık kazandığı için Türkiye’den ihracatın orta – uzun dönemde azalması gündeme gelecektir.

Dünya ihracatında Türkiye 17. sırada yer almaktadır. Türkiye’nin 2012 yılında cam ve cam ürünleri sektörü birim ihraç değeri ise 1,48 $/kg olarak gerçekleşmiştir.

Sektör Doğrudan Yabancı Yatırımları

2009’da yaşanan krizle birlikte sektör doğrudan yabancı yatırımları düşüş seyretmiştir. Ancak 2012 yılında söz konusu yatırımların tekrar artmaya başladığını söylemek mümkündür.

İhracata Yönelik Devlet Yardımları

İhracat teşvikleri Ar-Ge yardımları, pazar araştırma desteği, yurtdışı ofis-mağaza işletme ve tanıtım faaliyetlerinin ve yurtiçi ve yurtdışında düzenlenen fuar ve sergilere milli düzeyde ve bireysel katılımın desteklenmesi, tarımsal ürünlerde ihracat iadesi yardımları, Türk ürünlerinin yurt dışında markalaşması ve Türk malı imajının yerleştirilmesine yönelik faaliyetlerin desteklenmesi, Turquality programından oluşmaktadır.

Bu doğrultuda, sektörde Turquality programı kapsamında desteklenen marka sayısı artış halindedir. 2013 Haziran itibari ile 10 marka bu destekten yararlanmaktadır. Aynca, seramik sektöründe Seramik Tanıtım Grubu faaliyetleri kapsamında Sektörel Ticaret Heyetleri Alım Heyetleri ve VIP Heyetler düzenlenmektedir.