Tarım sektörüne verilen kredilerde Ziraat Bânkası’nın ağırlığı yavaş yavaş azalırken, özel bankaların payı artıyor. 2012 yılında 3o milyar TLye ulaşan tarım kredilerinde: özel bankaların payı yüzde 30’ü geçti. Gelecek yıllarda tarım kredilerindeki büyümenin toplam kredi hacmindeki büyümenin üzerindeki eğilimini koruması beklenirken, özel bankaların payının daha da artacağı sektör temsilcileri tarafından ifade ediliyor. Birçok banka tarımsal ürünler birimi kurarken, özel kredi filizleri, ödeme planları, paketler, kredi kartları ve bilgilendirici programlarla daha fazla üreticiye ulaşmaya çalışıyor.

Türkiye’de ve dünyada artan nüfus tarım ve hayvancılık sektörüne olan ilgiyi artırıyor. Sadece küçük işletmeler değil artık çok büyük işletmeler de bu alanda var olmak istiyor. Doğan, Doğuş, Anadolu Grubu gibi büyük holdingler de tarım sektörüyle yakından ilgileniyor, yatırım yapıyor.

Böyle bir sektör doğal olarak finans sektörünün de merceği altında. Türkiye’de de benzer bir durum söz konusu. Son 10 yılda ticari bankalar da bu alana ilgi göstermeye başladı. Tarım kredileri her geçen yıl artıyor. 2012 yılı verilerine göre, yüzde 30’u özel bankalara ait olmak üzere, tanm kredilerinin hacmi 35 milyar TL’ye ulaşmış bulunuyor.

Rakamlara bakıldığında tanm sektörünün Türkiye’de ekonominin önemli bileşenlerinden biri olduğu görülüyor. 2012 yıl sonu verilerine göre, 6,5 milyonluk istihdam ile toplam istihdamdaki payı yüzde 26 olan sektörün GSYİH’ye katkısı ise yüzde 8 civarında. Tarım ve hayvancılık, verimli toprak yapısı, biyolojik çeşitlilik, elverişli iklim ve jeolojik şartlardan dolayı Türkiye’nin kalkınması yolunda ana etmenlerden biri. Tarım sektörünün ekonomiye katkısının artması, özellikle imalat sanayiine hammadde sağlaması, bölgeler arası eşitsizliklerin azaltılması açısından büyük önem taşıyor.

TÜRKİYE’DE TARIM

Bugün tüm dünyada gıda sektörünün önemi artarken, Türkiye, stratejik coğrafi konumu, verimli toprak yapısı, uygun iklim koşulları, ürün çeşitliliği, marka olabilecek ürün yelpazesi ve tarihi ve kültürel zenginliğiyle öne çıkıyor. Türkiye’de tarım sektörünün zayıf yönleri de yok değil. Bunlar parçalı ve dağınık araziler, tarımsal sanayi eksikliği ve kalifiye işgücü eksikliği olarak gösteriliyor.

Tehditler ise sulu tarım arazilerinin azalması, verimli tanm arazilerinin imara açılması, dev işletmelerin küçük işletmeler üzerinde yarattığı baskı ve köyden kente göçün artması olarak öne çıkıyor.

2000’li yıllarda uygulanmaya başlanan IMF ve Dünya Bankası politikala-nmn etkisiyle, tanmdaki büyüme hızı, GSYlH büyüme hızının altında kaldı. Bu dönemde ekonominin genelinde yıllık ortalama büyüme oranının yüzde

4,5 olarak gerçekleşmesine karşılık, tanmdaki büyüme hızı yüzde 2,4’te kaldı. Buna karşılık son 10 yılın sekizinde, tanm ürünleri dış ticaret açığı verdi. Kısacası tanm, maalesef iç tüketim yerine ithalata dayalı bir yapıya evrildi. Dolayısıyla çiftçilerin desteklenmesi de önemini giderek artırdı.

Kişi başına milli gelir 10 bin doların üzerindeyken, bu rakam tanm kesiminde 3 bin 500 dolar civarında. Her dört çalışandan biri olan tanm sektörü işçilerinin finansman desteği, ülke ekonomisi açısından kritik öneme sahip.

KREDİ HACMİ ARTIYOR

4 milyonun üzerinde çiftçiyi barındıran sektör, gıda ihtiyacını karşılamasının yanı sıra, sanayi sektörüne hammadde sağlaması, sanayi ürünlerine talep yaratması ve ihracata katkısı ile ekonominin can damarlanndan biri. Öte yandan, modem sulama, organik tanm ve modem tanm tekniklerinin zirai alanda kullanılmaya başlanması ile de sektör gün geçtikçe genişliyor ve daha da önem kazanıyor. Bu noktada bankalar da tanm sektörünün ihtiyaçlarını, sezonluk nakit akışlannı göz önünde bulundurarak bankacılık ürünleri ve sigorta hizmetleriyle pastadan en büyük payı almaya çalışıyor.

Çok değil 2001 krizinin öncesine kadar Ziraat Bankası ve Tarişbank dışında bankalar tarıma ilgi göstermezken, bugün özel bankaların tarım sektörüne ilgisi giderek artıyor. 2001 krizinden sonra Tarişbank’ı bünyesine katan Denizbank, özel sektör bankaları arasında öne çıkıyor.

BDDK RAKAMLAR!

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verileri de bu ilgiyi rakamlarla gösteriyor. Kredilerin türlerine göre dağılımına bakıldığında, tanm, avcılık ve ormancılık sektörlerine verilen kredinin hacmi 2013’ün ilk sekiz ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9 artış gösterdi. Ağustos 2013 verilerine göre tarım, avcılık ve ormancılık kredilerinin toplam kredilerdeki payı ise yüzde 3,5 düzeyinde. Son beş yıldır bu oran yüzde 3-4 arasında değişiyor. Bankalar, son yıllarda artan ihtiyaçlar paralelinde tarım sektörüne yönelik haşatı gözeten kredi, sigorta hizmetleri, tarım bankacılığı birimi, tarımsal ekipman kredileri, hasat dönemine özel kredi kartları gibi ihtiyaca yönelik ürünler sunuyor.

ÖZELİN PAYI YÜZDE 30’A ÇIKTI

Diğer yandan ülkemizde tarım sektöründe yaşanmakta olan yapısal değişiklikler ve tanmsal işletme kavramının öne çıkması da bankacılık sektörünün tarıma ilgi duymasına neden oluyor. Günümüzde tarımsal üretimin belirli kalite ve standartlarda gerçekleştirilmesi, elde edilen hayvansal ve bitkisel ürünlerin belirli kalite ve standartlarda depolanıp saklanması, modern işleme teknikleri kullanılarak mamül elde edilmesi, gerekli tasnif ve paketleme işlemleri yapılıp pazarlama kanalları kullanılarak tüketicilere ulaştırılması aşamalarında yer alan tüm işletmeler, tanm işletmesi olarak kabul ediliyor. Buna bağlı olarak, çiftlikten sofraya kadar olan tüm aşamalarda ortaya çıkan finansman ihtiyacı da tarımsal bankacılığın ilgi alanına girmeye başladı.

Gerçekten de son yıllarda tarım kredileri piyasasında ciddi bir artış olduğu gözleniyor. 2007 yılında bu sektöre yönelik olarak kullandırılan kredi miktarı 11 milyar TL civarındayken

2012 yılı sonu itibariye nakdi ve gayrinakdi toplam 35 milyar TL’ye ulaştı. Önceleri sadece kamu bankalan tanm kredileri tesis ederlerken, birçok özel banka sektöre yönelik yapılanmaya gitti. Böylece toplam tanmsal krediler içerisinde özel bankaların payı ilk kez yüzde 30’un üzerine çıktı.

HEDEF PAZAR PAYINI ARTIRMAK

Bankalar son yıllarda artan ihtiyaçlar paralelinde tarım sektörüne yönelik hasatı gözeten kredi, sigorta hizmetleri, tarım bankacılığı birimi, tarımsal ekipman kredileri, kredi kartları gibi finansman olanakları sunuyor. Bunun yanı sıra, akademi, eğitim programlan gibi hizmetlerle danışman olarak da üreticilerin yanında yer almaya çalışıyor. Bankalar, hem kredi pastasını büyütme hem de pastadan daha çok pay alma telaşmdalar. Maliyetlerin yükseldiği, BDDK düzenlemeleriyle kârlılıklara düştüğü önümüzdeki dönemde yeni odak alanlarından birinin tarım bankacılığı olacağını söylemek, kahinlik olmaz.

Tarım bankacılığı denilince akla ilk gelen bankalardan biri Şekerbank oluyor. Bu bankanın kuruluş amacı zaten tarımın finansmanı. Şekerbank İşletme ve Tanm Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Halit Yıldız, tanmsal kredi hacimlerinin son beş yılda yüzde 127 büyüdüğü bilgisini veriyor. Şekerbank’ın verdiği tarım kredilerinin hacmi 2011 yılında önceki yıla göre yüzde 54 artış gösterirken, 2012 yılında bu artış yüzde 50,1 oldu.

Halit Yıldız, “Haziran 2013 itibariyle ise işletme ve tanm bankacılığı segmentindeki toplam müşterilerimiz içinde zirai müşterilerimizin oranı yüzde 38. Bankamızın üretimi destekleyen stratejisi doğrultusunda bu yıl önceki yıla göre zirai kredilerde yüzde 30 seviyelerinde artış öngörüyoruz” sözleriyle büyüme hedeflerini ortaya koyuyor.

SEZONLUK İHTİYAÇLAR

Akbank, tanm sektörünün ihtiyaçlarına, sezonluk nakit akışlarını göz önünde bulundurarak hazırladığı bankacılık ürünleriyle cevap veriyor. Bunlar, üreticilerin tohum, gübre, ilaç, sulama ve işçilik maliyetlerinin karşılanmasına yönelik “ 8 farklı kredi finansmanı ürünlerini müşterilerine sunuyor. Akbank KOBİ Bankacılığından Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Bülent Oğuz, “Bunlara ilave olarak sözleşmeli tarım finansmanı kapsamında, firmalar ile sözleşme yaparak üreticilere, gübre, ilaç, mazot, sulama, işçilik gibi maliyetlerini karşılamalan için kolaylık sağlıyoruz. Üreticilerin sözleşmelerindeki ödeme dönemlerini de dikkate alarak vade imkanı sunuyoruz” diyor.

ÖZEL BİRİMLER

TEB, tarım kredilerinde 2011’de yüzde 3,3 olan pazar payını geçen yıl yüzde 4,4 seviyesine yükseltti. Temmuz 2013 itibariyle ise pazar payını yüzde 5,l’e taşıdı. TEB, bu performansla, 2012 yılında yüzde 42 ile en fazla büyüyen özel bankalardan biri oldu.

2013 yılında da kredi ve müşteri ediniminde sağladığı dengeli ve hızlı büyüme trendini devam ettirmek istediklerini söyleyen TEB KOBİ Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Turgut Boz, sözlerine şöyle devam ediyor:

“Tarım Bankacılığı organizasyonumuzda yer alan, konusunda uzman 130 tarım portföyü, bölgelerde ve genel müdürlükteki 20’yi aşkın çalışanımızla tarıma özel yeni stratejiler geliştiriyor ve çiftçilerimize destek oluyoruz. Tarıma özel organizasyonel yapılanması olan birkaç bankadan biri olarak, gelecek dönemde Tarım Bankacılığı organizasyonumuzu daha da büyütmeyi, çiftçilerimize vermiş olduğumuz kendilerine özel hizmetlerin kalitesini bu sayede daha da artırmayı hedefliyoruz.”

ÖZEL BİRİMLER KURULDU

Yapı Kredi, 2013’ün ilk yarısında geçen yıla göre yüzde 20 büyümeyle 900 milyon TL’lik tarım kredisi verdi. Banka, çiftçiye her türlü finansman ve danışmanlık hizmetleriyle destek olma hedefi paralelinde hareket ediyor. Yapı Kredi Perakende Bankacılık Pazarlama Grup Direktörü Mehmet Cemal-cılar, bankanın verdiği hizmetleri özetle şöyle anlatıyor:

“En çok tercih edilen ürünlerimiz arasında Tarımsal Üretim Kredisi yer alıyor. ‘Verimli kart’ uygulaması da 2011’de çiftçilere yönelik hazırladığımız ve sunduğumuz, tanm kredisi kullanan çiftçilerin faydalandığı hizmetlerimizden biri.

TMO Makbuz Senedi Kredileri, Tarım Makineleri Kredisi ve Tarımsal Yatırım Kredileri gibi farklı kredi seçeneklerini de çiftçilerimizin tüm tanmsal ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak sunuyoruz.”

Finansbank, bitkisel üretim, hayvancılık, su ürünleri, tavukçuluk ve seracılık alanlannda 28 farklı kredi ürünü sunuyor. Finansbank KOBİ ve Tarım Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Metin Karabiber, “2013 yılı Finansbank’ın sektörde gerçek gücünü göstereceği bir yıl olacak” diyerek hedeflerini şöyle anlatıyor:

“2013 yılında müşteri sayımızı 2 kat artırarak sektöre 600 milyon TL kredi plase etmeyi hedefliyoruz. Ancak hedeflerimiz sadece 2013 yılı ile sınırlı değil. Beş yıl içinde pazar payında ilk üç bankadan biri olmak hedefiyle uzun bir yola çıkıyoruz. Bunu sağlayacak gelecek dönem stratejilerimiz ve buna bağlı organizasyonel ve sistemsel altyapımızı hazırladık. Sektörle birlikte büyümeye kararlıyız.”

Garanti “2013’tel milyarTL kredi kullandırırız”
NAFİZ KARADERE/GARANTİ BANKASI K0Bİ BANKACILIĞINDAN SORUMLU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI

PAZAR PAYIMIZ ARTIYOR

2007 yılında 250 milyon TL olan tarım kredileri plasmanımız 2013’ün altıncı ayı itibariyle 943 milyon TL’ye ulaştı. Geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında yüzde 19,5 oranında bir artış sağlandı. Bununla birlikte bankamızın aldığı pazar payı da giderek artış göstererek yüzde 3’e yaklaştı. 2013 yılı sonu itibariyle hedefimiz bu kredi plasmanımızı 1 milyar TL’nin üzerine çıkarmak.

TARIM SEKTÖR PAKETİMİZ VAR

Garanti olarak, tarımsal üretim faaliyetlerinin desteklenmesi amacıyla Tarım Sektör Paketi kapsamında yılda bir ödemeli, 12 aydan 60 aya varan vadelerle birçok kredi tesis ediyoruz. Sadece tarımsal üretim dönemi içerisinde değil, tarımsal değer zincirinin her aşamasında ortaya çıkan finansman ihtiyacını karşılamaya çalışıyoruz. Tarım sektörüne yönelik bitkisel üretim, hayvansal üretim kredileri, tarımsal makine ekipman kredisinin yanı sıra hibe programlarına yönelik kredi destekleri ile diğer finansal araçlar sunuyoruz.

TAKAS KART, EKİN KART

Tüm bu hizmetlerin yanı sıra, özellikle önemsediğimiz iki ürünümüz daha var. Bu ürünler, çiftçi ve üreticiler için sadece kredi desteği veren bir kurum olmayı değil, sektördeki değişen ihtiyaçları karşılayan, öneriler getiren, danışmanlık hizmeti veren bir çözüm ortağı olmayı hedeflememiz doğrultusunda geliştirildi. Son dönemde özellikle süt üreticisi, birlik ve süt sanayicisi arasındaki alışverişin otomasyonunu sağlamak üzere “Takas Kart” ürünümüzü geliştirdik ve ilk uygulamasını Tire Süt Kooperatifi işbirliği ile başlattık. Bu kart sayesinde süt üreticileri, toplama tesislerine getirdiği sütü, mobil POS cihazı aracılığıyla anında kayda geçiriyor. Diğer yandan, tarım sektöründe faaliyet gösteren tüm üreticilerin ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak geliştirdiğimiz ve BDDK kararlarını dikkate alarak revize ettiğimiz “Ekin Kart-Ekin Hesap” ürünümüzü mayıs ayında tekrar uygulamaya koyduk.

TURKIYE İŞ BANKASI Tarım bankacılığında ihtisaslaşmayı öne aldık
SUAT İNCE / İŞ BANKASI KOBİ BANKACILIĞINDAN SORUMLU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI

SEKTÖREL İHTİSAS BANKACILIĞI

Bankamızda 2012 yılı başında faaliyete geçen “Sektörel ihtisas Bankacılığı Birimi” tarafından tanm sektörüne yönelik mevcut çalışmalarımız, yeni ve daha odaklı bir bakış açısı ile ele alınmaya başlandı. Iş Bankası’nın tarım kesimine kullandırdığı nakdi kredi tutan 2013 yılının ilk altı aylık döneminde yüzde 14 artışla 1 milyar 308 milyon TL oldu. Aynı dönemde tüm bankaların tarım sektörüne kullandırdığı nakdi kredilerin bakiyesi, 2012 yıl sonuna göre sadece yüzde 5 oranında artış gösterdi.

TAKİPTEKİ KREDİ ORANIMIZ DÜŞÜK

Öte yandan, 2012 yılında takibe intikal eden tanm kredilerdeki oranımız yüzde 2,4 ile yüzde 2,9 olan sektör oranının altında gerçekleşti. Tarım bankacılığında ihtisaslaşmayı öne alan yapımız kapsamında, tarım sektörünün ihtiyaçlarına özel tasarlanan ürünlerimiz ve tarımın kendine has koşullarına uygun doğru uygulamalarımız ile bu oranın azalmaya devam edeceğini düşünüyoruz.

SEKTÖRE ÖZEL ÜRÜNLER

Üreticilerimize hasat dönemleriyle uyumlu olacak geri ödeme seçenekleri, uygun vade ve faiz oranları ile çok çeşitli alanlarda finansman çözümleri ve diğer bankacılık hizmetlerimizi sunuyoruz. Bu kapsamda; Traktör Kredisi, Tarım Ekipman Kredisi, Tarımsal İşletmeler Kredisi/Hasat Kredisi, Pick-Up Türü Arazi Taşıtı Kredisi, Besiciliğe ve Süt Hayvancılığına yönelik İşletme ve Yatınm Kredileri, Seracılık İşletme ve Yatırım Kredileri, Tarımsal Arazi Kredisi ile İmece Kart ürünlerimiz bulunuyor.

Ayrıca, TARSİM Tarım Sigortalan da önem verdiğimiz hizmetlerimiz arasında yer alıyor. Sözleşmeli üretimde üretici taahhüt ettiği nitelikte ürünü teslim ettiğinde önceden belirlenmiş fiyattan satmasının yanı sıra, “Sözleşmeli Üretim Kredisi” ile doğrudan finansmana da erişebiliyor. Bu bakış açısıyla ilk kez 2012 yılı içinde hayata geçirdiğimiz “Sözleşmeli Üretim Kredisi” uygulamalarını yaygınlaştırarak sürdürmeyi amaçlıyoruz.

DenizBank Sektörde en büyük payı alıyoruz
LEVENT ÖZTÜRK / DENİZBANK TARIM BANKACILIĞI PAZARLAMA VE PROJELER GRUP MÜDÜRÜ

3 MİLYAR TL’Yİ AŞTIK

Bankamız özel bankalar arasında tanm sektörüne en fazla kredi kullandıran banka konumunda. Müşteri sayımız 600 bini aştı. Türkiye genelinde çiftçilere kullandırdığımız kredilerin büyüklüğü ise 3 milyar TL’ye ulaştı. Bankamızda tanm kredilerimizin toplam nakdi kredilerimiz içerisindeki payı her geçen gün artıyor. Bankamız, tarım kredileri alanındaki liderliğini korumayı ve tarımın finansmanından daha büyük pay almayı hedefliyor. Gelecekte tarımın her alanında özellikle örtü altı tarımı, süt hayvancılığı ve meyvecilik alanlarında büyük potansiyel olduğunu görüyor ve bu yönde geliştirdiğimiz Tanm Plus hizmet paketimizle yatırımcılara rehberlik eden bir bankacılık hizmeti sunuyoruz.

ORTAK ÇALIŞMALARIMIZ VAR
Avrupa Birliği Kırsal Kalkınma

(IPARD) Fonları ve Kırsal Kalkınma Yatırımlanmn Desteklenmesi Programı (KKYDP) kapsamında hibe almaya hak kazanan projeleri de finanse ediyoruz.

Diğer yandan IPARD hibe programlarıyla ilgili proje hazırlanması ve yatınmcılara danışmanlık hizmeti verilmesi kapsamında TKDK (Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu) ile anlaşma yapan tek bankayız. IPARD Programı kapsamında önceden belirlenmiş sektörlere yapılacak tarımsal yatırımlara, TKDK tarafından yatırım tutarının yüzde 50 ile yüzde 65’i arasında değişen oranlarda hibe desteği veriliyor.

Denizbank. hibe tutanmn tamamına kadar ön finansman ve yatırımın hibe dışında kalan kısmı için de uygun vade ödeme koşullarında kredilendirme imkânı sunuyor.

KİTAP DAĞITACAĞIZ

Üretici Kart ile üreticilerimize anlaşmalı 12 bin üye iş yerinde tarımsal girdi alımlarmda avantajlar sağlıyoruz. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile birlikte düzenlediğimiz Türkiye’nin en geniş kapsamlı eğitim seferberliği kapsamında önümüzdeki dönemde 5 bin köyde 500 bin adet tarımsal içerikli kitabı üreticilerimize ulaştırmış olacağız.