BİST’ten girişimcilere ‘Özel Pazar’ geliyor

Borsa İstanbul (BİST) melek yatırımcılar, girişim sermayesi ve özel şirketleri bir araya getirmek ve girişimciliği Türkiye’de geliştirmek amacıyla kendi bünyesinde ‘Özel Pazar’ adını verdiği bir platform kuruyor. Dünyada bir ilk olacak bu pazarda şirketler, halka açılmadan finansman, likidite ve yeni yatırım ihtiyaçlarını karşılayabilirken, halka açılacakları zaman da önemli avantajlardan yararlanacak.

Girişimcilik kavramının Türkiye’de büyümenin sürdürülebilmesi açısından ne denli büyük önem arz ettiği herkesçe bilinen bir gerçek. Bu bağlamda da hem şirketler, hem de yatırımcılar tarafında akla gelen ilk şey, finansmanın nasıl temin edileceği. Borsa İstanbul (BİST) da bu noktada melek yatırımcılar, girişim sermayesi ve özel şirketleri bir araya getirecek olan ‘Özel Pazar’ adını verdiği platformunu önümüzdeki eylül ayında hayata geçirmeye hazırlanıyor. Özel Pazar’da şirketler, SPK mevzuatının getirdiği yükümlülüklere tabi olmadan yer alabilecekken, kuruluş aşamasındaki şirketlere yatırım yapan melek yatırımcılar ve girişim sermayesi ortaklıkları ile yatırım yapacakları şirketleri bir araya gelmiş olacak. Özel Pazar’da yatırımcı arayan şirketlerin ve yatırımcıların bir listesi yer alıyor olurken, bu sayede iki tarafın da yatırım maliyetlerinin azalması bekleniyor. Bu platformun fiili olarak faaliyete geçeceği tarih ise kasım ayının ortaları.

Girişimciler yararlanacak

“Büyüyen şirketlerin ve yatırımcıların sermaye, likidite ve yeni yatırım alternatifleri bulmak amacıyla doğrudan buluştuğu ve görüştüğü ve bir borsa tarafından geliştirilen dünyanın ilk özel şirketler pazarını kuruyoruz” diyen Borsa İstanbul Başkanı İbrahim Turhan, bu platformla Türkiye’de filizlenmekte olan girişimcilik ekosisteminin gelişmesine önemli katkılar sağlayacaklarını belirtiyor.

Borsa İstanbul Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Yılmaz ise Özel Pazar’ın her isteyen şirketin gelebileceği bir pazar yeri olmadığını söylüyor. “Öncelikle bu pazar sadece halka açık olmayan şirketlere yönelik. Ayrıca Özel Pazar’da iki farklı segment mevcut. Bunlardan biri henüz yeni kurulmuş ve faaliyetlerine başlamış hızlı büyüme potansiyeline sahip Start-Up ve Erken Aşama girişimci şirketlere mahsus” diyen Yılmaz, diğer segmenti ise ‘Yükselen Girişimler’ olarak tanımlıyor. Yılmaz, “Belirli bir geçmişi ve belirli bir büyüklüğü olan, örneğin aktif veya satış büyüklüğü en az 5 milyon TL olan ve büyüme potansiyeli bulunan şirketlere yönelik bu segmentte de amaç, şirketlerin halka açılmadan sermaye bulmalarının yanında şirketlerin mevcut ortaklarına likidite sağlamak” diyor.

BİST’in desteği var

Özel Pazar’a üye olduktan belirli bir süre sonra halka açılacak şirketlerin halka açılma ve kotasyon maliyetlerinin önemli bir bölümünden muaf tutulmaları sözkonusu. Bir başka deyişle, Özel Pazar üzerinden halka açılan şirketlere önemli avantajlar sunuluyor olacak. Bunun yanı sıra Borsa İstanbul bünyesinde oluşturulacak Girişimcilik Platformu aracılığıyla girişimci şirketler ile yatırımcılara yönelik eğitim, danışmanlık, mentorluk gibi destek programları düzenlenecek.

TBAA Melek Yatırımcılar Derneği Türkiye Başkanı Baybars Altuntaş, bu platforma başvuran şirketlerin önümüzdeki dönemlerde halka açılacakları için, BİST’in bir nevi kendi yavrularını yetiştiriyor olacağını dile getiriyor. “Ortalama bir melek yatırım ağına girişimci başvurusu sayısı ayda ortalama 100. Türkiye’deki melek yatırım ağı ise 10. Özel Pazar açıldıktan sonra 5 bin civarında bir girişimcinin Özel Pazar’a başvuracağı tahmin ediliyor” diyen Altuntaş, Özel Pazar’ın en büyük avantajlarından birisinin de buradaki şirketlerin global olarak ulaşılabilir olacağının altını çiziyor.

işleyiş nasıl?

Özel Pazar, mevcut Pay Piyasası’ndan farklı olarak, işlemlerin sürekli müzayede şeklinde ve sadece piyasanın açık olduğu saatler arasında yapılabildiği klasik anlamda bir pazar yeri değil.

“Bu platformda tanışıp pazar yerinin kendilerine sağladığı imkanlarla karşılıklı olarak ortaklık müzakerelerini yürüten taraflar, bu web tabanlı elektronik ortamda pay alım-satım işlemlerini yürütebilir” diyen Mustafa Yılmaz, pay alım satımları belirli bir büyüklüğün (50 bin TL veya sermayenin yüzde l’i gibi) üzerinde olmak zorunda olduğunu, dolayısıyla çok küçük perakende miktarda pay alım-satımı yapılması söz konusu olmadığını belirtiyor. Buradaki alım-satıma konu şirketler halka açık olmadıklarından, Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemelerine de tabi olmayacak.

Platforma başvuran şirketlerin ise üç ila beş yıl içinde halka açılması bekleniyor. Şirketler bu platforma ağustos ayının ikinci yarısından itibaren www.ozelpazar.com adresinden başvurabilirler. Pazarın fiilen açılması içinse BİST’in gösterdiği tarih kasım ayının ortası.

“İşlem görmeden yatırım alma fırsatı doğacak”

“Borsa İstanbul’un bu yeni açılımı melek yatırımcılık sistemine katkı sunacaktır. Özellikle BİST’in Hazine Müsteşarlığı ile oluşturacağı güç birlikleri yeni kurulan KOBÎ’lerin, girişimcilerin sağlıklı büyümesini ve gelişmesini sağlayacaktır. FiiH olarak kasım ayında açüacağı bildirilen ‘Özel Pazar’ın bir nevi aracılık yaparak girişimcilerin yatımmcüarla buluşmasını sağlayacağım düşünüyorum. Bizim www.sirketortagim.com’da sanal olarak yaptığımız yatırımcı/girişimci buluşmasını BÎST, fiziki mekan sağlayarak yapacak. Özel Pazar’da Hazine Müsteşarlığınca akredite edilmiş ağların önemli görevler alması gerektiğini düşünüyorum. Bu konuda önemli olan hizmet BİST’te işlem görmeden yatırım alma fırsatım yakalamış olmak.”

“Yabancı yatırımcıda Türkiye’ye gelecek”

“BİST’in bu konuda inisiyatif alması ve öncü olması önemli bir adım. Son yıllarda özellikle dünyada bu konuda birçok ülke borsası benzeri pazar yerlerini oluşturmak için çalışmalar sürdürüyor. Bu bakımdan BÎST’in hayata geçirmeyi düşündüğü bu platformun başarılı olacağım düşünüyorum. Yabancı yatırımın Türkiye’ye çekilmesinde çok önemli bir adım daha atılmış olacak. Ayrıca İstanbul’un girişimler için bölge ülkelerinin çekim merkezi haline gelmesi sağlanacaktır. BİST’in yatırımcıya ve girişimciye sağladığı faydaların bir tanesi hiç şüphesiz güvendir. Bu bağlamda Etohum olarak uygulamaya konulacak Özel Pazar’ın paydaşlarından birisi olarak birlikte çalışma konusuna pozitif baktığımızı ve önümüzdeki süreç içinde daha aktif adımlarımızın olacağım söyleyebilirim.’’

“Girişim alanındaki oyuncularla görüşülmeli”

“BÎST kapsamında Start-üp firmalar için özel pazar yapısının kurulması oldukça olumlu bir adım. Bu sistem melek yatırımcıların yatırım kapasitesine kaldıraç etkisi yaratacak, girişimcilerin projelerine daha hızlı fon bulmalarım sağlayacaktır. Ancak bu tür bir oluşuma adım atılırken BİST’in girişim ekosistemindeki diğer oyuncularla da görüşmesinde onlarında da desteğini almasında fayda olacaktır. Diğer türlü sistemin geniş bir tabana ulaşması ve kabul görmesi zorlaşacaktır.

Nihayetinde Özel Pazar, girişimcilere melek yatırıma ek olarak sermaye artırma imkânı sağlayacak. Böylece daha demokratik bir ortamda, başarılı azimli ve çalışkan girişimcilerin fon bulması kolaylaşacaktır.”