Getiri için yaşınıza göre risk alın
Bireysel Emeklilik Sistemi, 10 Ekim 2014 tarihli verilere göre 4 milyon 854 bin katılımcı sayısıyla hızlı bir büyüme sürecinde. 26,4 milyar TL katkı payı tutarı ve elde edilen 4 milyar 868 milyon TL getiri ile katılımcıların toplam fon tutarı 31 milyar 270 milyon TL’ye ulaştı. Bunun yanında 2013 yılında devreye giren devlet katkısı fonlarının tutarının da 2,5 milyar TL’ye geldiğini belirtelim. Devlet katkısı fonlarında yer alması gereken yatırım araçları ve oranları, Hazine Müsteşarlığı tarafından belirleniyor.
Yatırımcıların bireysel bazda BES getirilerinde en temel belirleyici faktör, seçilen fonlar. Genel olarak yatırımcılara fon tercihleri konusunda yaşa göre fon seçimi tavsiyesinde bulunulur. Şöyle ki; BES’te emeklilik yaşı, en az 10 yıl prim ödeme şartıyla 56.
Bireysel Emeklilik Sistemi, 13 bin civarında katılımcıyı emekli etti. Sistemden emekli olanların ortalama fon büyüklüğü 66 bin TL civarında. Ancak şu anda bile yüzde 25 devlet garantisi nedeniyle emeklilik hakkı olmasına rağmen sistemden çıkmayan katılımcılar bulunuyor.
Sisteme yeni girmiş 30 yaş civarındaki bir katılımcının, uzun vadeyi de dikkate alarak fon tercihlerinde risk alması ve fon tercihlerini buna göre şekillendirmesi öneriliyor. Yaş ilerledikçe ve emeklilik yaşı yaklaştıkça da riskli varlıkların payının düşürülmesi gerektiği kaydediliyor. BES fonlarını, riskine göre üç ana kategoriye ayırabiliriz. Bunlar;
• Düşük riskli fonlar
• Orta riskli fonlar
• Yüksek riskli fonlar
Düşük riskli fonlar:
Bireysel Emeklilik Sistemi’nde düşük riskli fonlar kategorisinde, bono fonları, likit fonlar gibi sabit getirili ürünler bulunuyor. Bu ürünler, ciddi risk taşımıyor. Özellikle likit fonlarda risk yok. Bunun yanında enflasyon ve yönetim giderleri dikkate alındığında, reel getiriden söz etmek de mümkün değil. Yatırımcıların BES fonlarının yaklaşık üçte ikisi, kamu kağıtlarından oluşan tahvil-bono BES fonlarından oluşuyor.
Orta riskli fonlar: Bu fonlarda getiriler biraz daha yüksek, ancak risk derecesi de aynı şekilde yükseliyor. Bu kategorinin içine kamu dış borçlanma araçlan, karma fonlar, dengeli fonlar, altın fonları, Eurobond fonları, gelişmiş ülke hisse fonları giriyor.
Yüksek riskli fonlar: Bu fon grubu, hisse fonlarından oluşuyor. Sadece Türk hisse senetleri piyasası değil, gelişmekte olan ülke piyasalarının borsalarma da yatırım yapan fonlar bulunuyor. Ancak şunu belirtelim, yüksek getiri için risk alarak bu fonlardan da pozisyon alınması tavsiyesi yapılıyor. BES fonları içinde hisse fonlarının ağırlığı ise sadece yüzde 13 seviyelerinde bulunuyor.
Sosyal güvenlik kuramundan hak kazanacağım bir emeklilik olanağı varken, neden BES’i tercih edeyim?
Çalıştığınız dönemde sahip olduğunuz mevcut hayat standartlarınızı, emeklilik döneminizde sadece Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan alacağınız emekli maaşı ile devam ettirmeniz mümkün olmayabilir. Bu sebepte bireysel emeklilik sistemini; emeklilik döneminizde size ek bir gelir sağlayan, o dönemdeki refah seviyenizi artırmayı amaçlayan, sosyal güvenlik sisteminin bir tamamlayıcısı olarak görmelisiniz. Hiçbir sosyal güvenlik kurumuna dâhil olmayanlar için de bireysel emeklilik sistemi, emeklilik dönemlerinde sahip olacakları tek gelir kaynağı olarak düşünülmeli.
